بررسی پیش‌نشانگر ناهنجاری حرارتی در زمین‌لرزة ۱۳۹۶ ازگلة کرمانشاه

گرم شدن هوا و زمین پیش از رخداد زلزله‌ها، پیش‌نشانگری است که از دوران باستان شناخته شده است. امروزه درستی این افسانه، با عنوان علمی ناهنجاری حرارتی، در زلزله‌های بسیاری به اثبات رسیده است. هدف این پژوهش، بررسی بروز این ناهنجاری در دورة بلندمدت سه سالة پیش از زلزلة ۱۳۹۶ ازگلة کرمانشاه با روش سادة انح...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: مصطفی حیدری, احمد مزیدی, ایمان روستا
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2024-06-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_44176_854c08f005e15b209ed84197fda39ce6.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832592601990037504
author مصطفی حیدری
احمد مزیدی
ایمان روستا
author_facet مصطفی حیدری
احمد مزیدی
ایمان روستا
author_sort مصطفی حیدری
collection DOAJ
description گرم شدن هوا و زمین پیش از رخداد زلزله‌ها، پیش‌نشانگری است که از دوران باستان شناخته شده است. امروزه درستی این افسانه، با عنوان علمی ناهنجاری حرارتی، در زلزله‌های بسیاری به اثبات رسیده است. هدف این پژوهش، بررسی بروز این ناهنجاری در دورة بلندمدت سه سالة پیش از زلزلة ۱۳۹۶ ازگلة کرمانشاه با روش سادة انحراف از میانگین متحرک است. نتایج نشان داد که در یکی دو هفته پیش از رخداد این زلزله، هم در پارامتر‌های هواشناسی دمای هوا، دمای خاک و رطوبت هوا در ایستگاه همدید تازه‌آباد و هم در پارامتر ماهواره‌ای دمای سطح زمین، ناهنجاری روزانة کم‌سابقه یا بی‌سابقه‌ای رخ داده است. این ناهنجاری‌ها حرارتی می‌تواند با رخداد زلزله در پیوند باشد. بررسی مکانی ناهنجاری در دمای سطح زمین که ۱۵ روز پیش از زلزله رخ داده بود، روشن ساخت که در آن روز، مرز خشکی دو صفحة عربستان و اوراسیا در غرب ایران، گرم بوده و ناحیه‌ای داغ در مرکز عراق با کشیدگی به سمت رومرکز زلزله پدیدار شده است. دیگر آزمون‌ها نشان داد این روش سادة کشف ناهنجاری، قادر به شناسایی ناهنجاری حرارتی پیش از زلزله‌های ۱۳۸۲ بم و ۱۳۸۹ محمدآباد ریگان، هر دو در استان کرمان نیز هست. زلزلة ازگله، شاخصی برای زلزله‌های منطقة فعال و پرجمعیت زاگرس است. امید این دست پژوهش‌ها، شناخت بهتر پیش‌نشانگر‌های زلزله در هر منطقه با هدف تحقق رؤیای پیش‌بینی زلزله است.
format Article
id doaj-art-d64c532a10564cf5a565111967911d2d
institution Kabale University
issn 2322-1682
2383-3076
language English
publishDate 2024-06-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj-art-d64c532a10564cf5a565111967911d2d2025-01-21T06:39:27ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762024-06-011329211410.22067/geoeh.2023.83439.139744176بررسی پیش‌نشانگر ناهنجاری حرارتی در زمین‌لرزة ۱۳۹۶ ازگلة کرمانشاهمصطفی حیدری0احمد مزیدی1ایمان روستا2کارشناس ارشد سنجش‌ازدور، گروه جغرافیا، دانشگاه یزد، یزد، ایراندانشیار اقلیم‌شناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه یزد، یزد، ایراندانشیار اقلیم‌شناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه یزد، یزد، ایرانگرم شدن هوا و زمین پیش از رخداد زلزله‌ها، پیش‌نشانگری است که از دوران باستان شناخته شده است. امروزه درستی این افسانه، با عنوان علمی ناهنجاری حرارتی، در زلزله‌های بسیاری به اثبات رسیده است. هدف این پژوهش، بررسی بروز این ناهنجاری در دورة بلندمدت سه سالة پیش از زلزلة ۱۳۹۶ ازگلة کرمانشاه با روش سادة انحراف از میانگین متحرک است. نتایج نشان داد که در یکی دو هفته پیش از رخداد این زلزله، هم در پارامتر‌های هواشناسی دمای هوا، دمای خاک و رطوبت هوا در ایستگاه همدید تازه‌آباد و هم در پارامتر ماهواره‌ای دمای سطح زمین، ناهنجاری روزانة کم‌سابقه یا بی‌سابقه‌ای رخ داده است. این ناهنجاری‌ها حرارتی می‌تواند با رخداد زلزله در پیوند باشد. بررسی مکانی ناهنجاری در دمای سطح زمین که ۱۵ روز پیش از زلزله رخ داده بود، روشن ساخت که در آن روز، مرز خشکی دو صفحة عربستان و اوراسیا در غرب ایران، گرم بوده و ناحیه‌ای داغ در مرکز عراق با کشیدگی به سمت رومرکز زلزله پدیدار شده است. دیگر آزمون‌ها نشان داد این روش سادة کشف ناهنجاری، قادر به شناسایی ناهنجاری حرارتی پیش از زلزله‌های ۱۳۸۲ بم و ۱۳۸۹ محمدآباد ریگان، هر دو در استان کرمان نیز هست. زلزلة ازگله، شاخصی برای زلزله‌های منطقة فعال و پرجمعیت زاگرس است. امید این دست پژوهش‌ها، شناخت بهتر پیش‌نشانگر‌های زلزله در هر منطقه با هدف تحقق رؤیای پیش‌بینی زلزله است.https://geoeh.um.ac.ir/article_44176_854c08f005e15b209ed84197fda39ce6.pdfناهنجاری حرارتیپیش‌بینی زلزلهپیش‌نشانگرهای زلزلهدمای سطح زمینروش انحراف از میانگین متحرکزاگرس ایران
spellingShingle مصطفی حیدری
احمد مزیدی
ایمان روستا
بررسی پیش‌نشانگر ناهنجاری حرارتی در زمین‌لرزة ۱۳۹۶ ازگلة کرمانشاه
جغرافیا و مخاطرات محیطی
ناهنجاری حرارتی
پیش‌بینی زلزله
پیش‌نشانگرهای زلزله
دمای سطح زمین
روش انحراف از میانگین متحرک
زاگرس ایران
title بررسی پیش‌نشانگر ناهنجاری حرارتی در زمین‌لرزة ۱۳۹۶ ازگلة کرمانشاه
title_full بررسی پیش‌نشانگر ناهنجاری حرارتی در زمین‌لرزة ۱۳۹۶ ازگلة کرمانشاه
title_fullStr بررسی پیش‌نشانگر ناهنجاری حرارتی در زمین‌لرزة ۱۳۹۶ ازگلة کرمانشاه
title_full_unstemmed بررسی پیش‌نشانگر ناهنجاری حرارتی در زمین‌لرزة ۱۳۹۶ ازگلة کرمانشاه
title_short بررسی پیش‌نشانگر ناهنجاری حرارتی در زمین‌لرزة ۱۳۹۶ ازگلة کرمانشاه
title_sort بررسی پیش‌نشانگر ناهنجاری حرارتی در زمین‌لرزة ۱۳۹۶ ازگلة کرمانشاه
topic ناهنجاری حرارتی
پیش‌بینی زلزله
پیش‌نشانگرهای زلزله
دمای سطح زمین
روش انحراف از میانگین متحرک
زاگرس ایران
url https://geoeh.um.ac.ir/article_44176_854c08f005e15b209ed84197fda39ce6.pdf
work_keys_str_mv AT mṣṭfyḥydry brrsypysẖnsẖạngrnạhnjạryḥrạrtydrzmynlrzẗ1396ạzglẗḵrmạnsẖạh
AT ạḥmdmzydy brrsypysẖnsẖạngrnạhnjạryḥrạrtydrzmynlrzẗ1396ạzglẗḵrmạnsẖạh
AT ạymạnrwstạ brrsypysẖnsẖạngrnạhnjạryḥrạrtydrzmynlrzẗ1396ạzglẗḵrmạnsẖạh