بررسی اثرات پیوند و کم آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد و بهره‌وری آب در هندوانه
سابقه و هدف: هندوانه بعد از سیب‌زمینی‌مهم‌ترین سبزی کشت شده در کشور است. برای تولید هندوانه به‌دلیل بالا بودن سرعت رشد، دوره رشد کوتاه و وجود 90 الی 92 درصد آب، آبیاری ضروری می‌باشد. به‌علاوه، در دوره رشد و نمو این محصول به دلیل بالابودن تبخیر و پایین بودن بارندگی در مناطق خشک و نیمه خشک آب فراوانی...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2023-12-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_6773_91b0295f23c6808f56b6040ab9b7c8a2.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586605416677376 |
|---|---|
| author | عبدالستار دارابی شهرام امیدواری |
| author_facet | عبدالستار دارابی شهرام امیدواری |
| author_sort | عبدالستار دارابی |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: هندوانه بعد از سیب‌زمینی‌مهم‌ترین سبزی کشت شده در کشور است. برای تولید هندوانه به‌دلیل بالا بودن سرعت رشد، دوره رشد کوتاه و وجود 90 الی 92 درصد آب، آبیاری ضروری می‌باشد. به‌علاوه، در دوره رشد و نمو این محصول به دلیل بالابودن تبخیر و پایین بودن بارندگی در مناطق خشک و نیمه خشک آب فراوانی مورد نیاز است. به‌منظور به حداقل رساندن اثر تنش خشکی بر کاهش عملکرد محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک، کاشت ارقام متحمل به کم آبی، کم‌آبیاری و پیوند ارقام پر محصول روی پایه‌های مقاوم توصیه شده است. با عنایت به این‌که تاکنون هیچ گزارشی در ارتباط با ارزیابی اثرات توأم پیوند و کم آبیاری در هندوانه در خوزستان ارائه نشده است، این پژوهش به‌منظور مطالعه اثر این دو عامل بر عملکرد، اجزای عملکرد و بهره‌وری آب در گیاهان حاصل از پیوند هندوانه رقم B32 روی پایه‌های هیبرید بین گونه‌ای کدو (کبالت و فرو) و بررسی کم آبیاری در هندوانه غیر پیوندی اجرا گردید.مواد و روش‌ها: این آزمایش به صورت کرت‌های نواری (استریپ پلات) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی شامل 9 تیمار با 3 تکرار، به‌مدت یک سال زراعی (1400-1399) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل رژیم آبیاری در نوارهای عمودی در 3 سطح (تأمین 100، 80 و 60 درصد نیاز آبی به روش قطره‌ای) و نوارهای افقی شامل مواد گیاهی (گیاهان پیوندی روی پایه کبالت، فرو و هندوانه غیرپیوندی) بود. این دو پایه، هیبرید بین گونه‌ای کدو حلوایی(Cucurbita moshcata) و کدو تنبل(Cucurbita maxima) می‌باشند. بذر هندوانه در 15 دی ماه و بذور پایه‌های کبالت و فرو در 20 دی ماه در گلخانه کشت و عملیات پیوند در 15 بهمن انجام و کلیه نشاها در 6 اسفند ماه به مزرعه منتقل شدند. برداشت هندوانه در نیمه دوم خرداد ماه انجام گرفت. نتایج حاصله توسط نرم افزار MSTATC تجزیه و تحلیل گردید و میانگین‌ها با استفاده از آزمون چند دامنه‌ای دانکن در سطح احتمال 1% مقایسه شدند.یافته‌ها: در اثر پیوند عملکرد، متوسط وزن میوه و بهره‌وری آب به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. اعمال تیمار کم‌آبیاری میزان عملکرد و متوسط وزن میوه را به‌طور معنی‌داری کاهش داد. حداکثر عملکرد در گیاهان پیوندی و غیر پیوندی با تأمین 100% نیاز آبی تولید گردید. کاهش عملکرد رقم B32 با تأمین 80% نیاز آبی در مقایسه با تأمین 100% تأمین نیاز آبی معنی‌دار نبود. میانگین عملکرد دو ترکیب پیوندی نسبت به هندوانه غیر پیوندی با تأمین 100% نیاز آبی، به طور معنی‌داری (50%) افزایش نشان داد. عملکرد هر دو ترکیب پیوندی با تأمین 80% آب مورد نیاز در مقایسه با عملکرد هندوانه غیر پیوندی با تأمین100% نیاز آبی بیشتر بود ولی این اختلاف معنی‌دار نشد. مقدار بهره‌وری آب در هندوانه‌های پیوندی روی پایه‌های کبالت و فرو در مقایسه با هندوانه غیر پیوندی به طور معنی‌داری افزایش یافت. اختلاف میزان بهره‌وری آب در هندوانه‌های پیوندی روی پایه‌های کبالت و فرو در هر سه تیمار تأمین100%، 80% و 60% نیاز آبی معنی‌دار نبود. در هندوانه غیر پیوندی حداکثر بهره‌وری آب به تیمار تأمین 80% نیاز آبی اختصاص یافت. کاهش بهره‌وری آب در هندوانه غیر پیوندوی در تیمار تامین 100% نیاز آبی در مقایسه با تامین 80% نیاز آبی معنی‌دار نبود ولی این صفت در تیمار تأمین 60% نیاز آبی در مقایسه با این تیمار به‌طور معنی‌داری کاهش یافت.نتیجه‌گیری: برای کشت هندوانه در خوزستان در شرایط عدم محدودیت آب برای تولید حداکثر محصول، پیوند رقم B32 بر پایه-های کبالت و فرو و تأمین 100% نیاز آبی و در صورت محدودیت آب پیوند این دو رقم بر پایه‌های مزبور و تأمین80% نیاز آبی توصیه می‌شود. |
| format | Article |
| id | doaj-art-d3a07fb41c7f49efae3cb98d389e6c24 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2023-12-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-d3a07fb41c7f49efae3cb98d389e6c242025-01-25T07:02:23ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782023-12-0130412113610.22069/jopp.2023.21222.30316773بررسی اثرات پیوند و کم آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد و بهره‌وری آب در هندوانهعبدالستار دارابی0شهرام امیدواری1نویسنده مسئول، دانشیار بخش تحقیقات زراعی باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایراناستادیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایرانسابقه و هدف: هندوانه بعد از سیب‌زمینی‌مهم‌ترین سبزی کشت شده در کشور است. برای تولید هندوانه به‌دلیل بالا بودن سرعت رشد، دوره رشد کوتاه و وجود 90 الی 92 درصد آب، آبیاری ضروری می‌باشد. به‌علاوه، در دوره رشد و نمو این محصول به دلیل بالابودن تبخیر و پایین بودن بارندگی در مناطق خشک و نیمه خشک آب فراوانی مورد نیاز است. به‌منظور به حداقل رساندن اثر تنش خشکی بر کاهش عملکرد محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک، کاشت ارقام متحمل به کم آبی، کم‌آبیاری و پیوند ارقام پر محصول روی پایه‌های مقاوم توصیه شده است. با عنایت به این‌که تاکنون هیچ گزارشی در ارتباط با ارزیابی اثرات توأم پیوند و کم آبیاری در هندوانه در خوزستان ارائه نشده است، این پژوهش به‌منظور مطالعه اثر این دو عامل بر عملکرد، اجزای عملکرد و بهره‌وری آب در گیاهان حاصل از پیوند هندوانه رقم B32 روی پایه‌های هیبرید بین گونه‌ای کدو (کبالت و فرو) و بررسی کم آبیاری در هندوانه غیر پیوندی اجرا گردید.مواد و روش‌ها: این آزمایش به صورت کرت‌های نواری (استریپ پلات) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی شامل 9 تیمار با 3 تکرار، به‌مدت یک سال زراعی (1400-1399) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل رژیم آبیاری در نوارهای عمودی در 3 سطح (تأمین 100، 80 و 60 درصد نیاز آبی به روش قطره‌ای) و نوارهای افقی شامل مواد گیاهی (گیاهان پیوندی روی پایه کبالت، فرو و هندوانه غیرپیوندی) بود. این دو پایه، هیبرید بین گونه‌ای کدو حلوایی(Cucurbita moshcata) و کدو تنبل(Cucurbita maxima) می‌باشند. بذر هندوانه در 15 دی ماه و بذور پایه‌های کبالت و فرو در 20 دی ماه در گلخانه کشت و عملیات پیوند در 15 بهمن انجام و کلیه نشاها در 6 اسفند ماه به مزرعه منتقل شدند. برداشت هندوانه در نیمه دوم خرداد ماه انجام گرفت. نتایج حاصله توسط نرم افزار MSTATC تجزیه و تحلیل گردید و میانگین‌ها با استفاده از آزمون چند دامنه‌ای دانکن در سطح احتمال 1% مقایسه شدند.یافته‌ها: در اثر پیوند عملکرد، متوسط وزن میوه و بهره‌وری آب به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. اعمال تیمار کم‌آبیاری میزان عملکرد و متوسط وزن میوه را به‌طور معنی‌داری کاهش داد. حداکثر عملکرد در گیاهان پیوندی و غیر پیوندی با تأمین 100% نیاز آبی تولید گردید. کاهش عملکرد رقم B32 با تأمین 80% نیاز آبی در مقایسه با تأمین 100% تأمین نیاز آبی معنی‌دار نبود. میانگین عملکرد دو ترکیب پیوندی نسبت به هندوانه غیر پیوندی با تأمین 100% نیاز آبی، به طور معنی‌داری (50%) افزایش نشان داد. عملکرد هر دو ترکیب پیوندی با تأمین 80% آب مورد نیاز در مقایسه با عملکرد هندوانه غیر پیوندی با تأمین100% نیاز آبی بیشتر بود ولی این اختلاف معنی‌دار نشد. مقدار بهره‌وری آب در هندوانه‌های پیوندی روی پایه‌های کبالت و فرو در مقایسه با هندوانه غیر پیوندی به طور معنی‌داری افزایش یافت. اختلاف میزان بهره‌وری آب در هندوانه‌های پیوندی روی پایه‌های کبالت و فرو در هر سه تیمار تأمین100%، 80% و 60% نیاز آبی معنی‌دار نبود. در هندوانه غیر پیوندی حداکثر بهره‌وری آب به تیمار تأمین 80% نیاز آبی اختصاص یافت. کاهش بهره‌وری آب در هندوانه غیر پیوندوی در تیمار تامین 100% نیاز آبی در مقایسه با تامین 80% نیاز آبی معنی‌دار نبود ولی این صفت در تیمار تأمین 60% نیاز آبی در مقایسه با این تیمار به‌طور معنی‌داری کاهش یافت.نتیجه‌گیری: برای کشت هندوانه در خوزستان در شرایط عدم محدودیت آب برای تولید حداکثر محصول، پیوند رقم B32 بر پایه-های کبالت و فرو و تأمین 100% نیاز آبی و در صورت محدودیت آب پیوند این دو رقم بر پایه‌های مزبور و تأمین80% نیاز آبی توصیه می‌شود.https://jopp.gau.ac.ir/article_6773_91b0295f23c6808f56b6040ab9b7c8a2.pdfپایهقابل فروشکدومیوه |
| spellingShingle | عبدالستار دارابی شهرام امیدواری بررسی اثرات پیوند و کم آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد و بهره‌وری آب در هندوانه Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī پایه قابل فروش کدو میوه |
| title | بررسی اثرات پیوند و کم آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد و بهره‌وری آب در هندوانه |
| title_full | بررسی اثرات پیوند و کم آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد و بهره‌وری آب در هندوانه |
| title_fullStr | بررسی اثرات پیوند و کم آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد و بهره‌وری آب در هندوانه |
| title_full_unstemmed | بررسی اثرات پیوند و کم آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد و بهره‌وری آب در هندوانه |
| title_short | بررسی اثرات پیوند و کم آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد و بهره‌وری آب در هندوانه |
| title_sort | بررسی اثرات پیوند و کم آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد و بهره‌وری آب در هندوانه |
| topic | پایه قابل فروش کدو میوه |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_6773_91b0295f23c6808f56b6040ab9b7c8a2.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ʿbdạlstạrdạrạby brrsyạtẖrạtpywndwḵmậbyạrybrʿmlḵrdwạjzạyʿmlḵrdwbhrhwryậbdrhndwạnh AT sẖhrạmạmydwạry brrsyạtẖrạtpywndwḵmậbyạrybrʿmlḵrdwạjzạyʿmlḵrdwbhrhwryậbdrhndwạnh |