بررسی نقش فرایندهای ژئومورفیک در مورفولوژی نبکاهای مناطق نیمه‌خشک

در این پژوهش چگونگی عملکرد فرایندهای آبی و بادی در تحول مورفولوژی ساختمان نبکاهای مناطق نیمه‌خشک نشان داده شده است؛ ازاین­رو 9 نبکا انتخاب و نمونه‌برداری از عمق 10-0 سانتی‌متری رسوبات در موقعیت­های مختلف ساختمان نبکا شامل رأس نبکا، دامنه­های رو به باد و پشت به باد، حاشیه نبکا و فضای بین نبکا انجام ش...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: ابوالفضل ربانی, ندا محسنی, سید رضا حسین زاده
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2021-01-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_39864_0969d1c0d76c913e2432e27442cf7f9a.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832591405161119744
author ابوالفضل ربانی
ندا محسنی
سید رضا حسین زاده
author_facet ابوالفضل ربانی
ندا محسنی
سید رضا حسین زاده
author_sort ابوالفضل ربانی
collection DOAJ
description در این پژوهش چگونگی عملکرد فرایندهای آبی و بادی در تحول مورفولوژی ساختمان نبکاهای مناطق نیمه‌خشک نشان داده شده است؛ ازاین­رو 9 نبکا انتخاب و نمونه‌برداری از عمق 10-0 سانتی‌متری رسوبات در موقعیت­های مختلف ساختمان نبکا شامل رأس نبکا، دامنه­های رو به باد و پشت به باد، حاشیه نبکا و فضای بین نبکا انجام شد. تغییرات معنی‌دار در توزیع اندازه ذرات بیانگر روش­های متفاوت عملکرد باد در حمل و تراکم رسوبات است. ذرات ماسه به‌طور معنی­داری در قسمت رأس نبکا افزایش یافته که نتیجۀ جابه­جایی ذرات به‌وسیلۀ فرآیند جهش و خزش بادی است. افزایش ذرات ریزتر مانند سیلت متوسط و سیلت درشت در دامنه­های رو به باد و پشت به باد حاکی از غلبه فرآیند حمل رسوبات بادی به‌صورت جهش و تعلیق در این موقعیت­هاست. نتایج این مطالعه همچنین نشان داد که افزایش معنی‌دار رسوبات رس در حاشیه نبکا می­تواند نتیجۀ عملکرد رواناب­هایی باشد که قادر به حمل رسوبات ریزدانه از فضای بین تپه­ها به سمت موقعیت­های حاشیه­ای نبکا هستند؛ شرایطی که با تجمع ذرات ریزدانه­ منجر به افزایش ظرفیت نگهداشت رطوبت در موقعیت­های حاشیه­ شده که می­تواند به‌نوبه خود منجر به گسترش جزایر حاصلخیز در حاشیه نبکا نسبت به سایر موقعیت­ها گردد.
format Article
id doaj-art-d191baae4bd649e78ea16d980e200513
institution Kabale University
issn 2322-1682
2383-3076
language English
publishDate 2021-01-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj-art-d191baae4bd649e78ea16d980e2005132025-01-22T13:01:35ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762021-01-01949310510.22067/geoeh.2021.68982.102139864بررسی نقش فرایندهای ژئومورفیک در مورفولوژی نبکاهای مناطق نیمه‌خشکابوالفضل ربانی0ندا محسنی1سید رضا حسین زاده2دانشجوی کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایراناستادیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایراندانشیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایراندر این پژوهش چگونگی عملکرد فرایندهای آبی و بادی در تحول مورفولوژی ساختمان نبکاهای مناطق نیمه‌خشک نشان داده شده است؛ ازاین­رو 9 نبکا انتخاب و نمونه‌برداری از عمق 10-0 سانتی‌متری رسوبات در موقعیت­های مختلف ساختمان نبکا شامل رأس نبکا، دامنه­های رو به باد و پشت به باد، حاشیه نبکا و فضای بین نبکا انجام شد. تغییرات معنی‌دار در توزیع اندازه ذرات بیانگر روش­های متفاوت عملکرد باد در حمل و تراکم رسوبات است. ذرات ماسه به‌طور معنی­داری در قسمت رأس نبکا افزایش یافته که نتیجۀ جابه­جایی ذرات به‌وسیلۀ فرآیند جهش و خزش بادی است. افزایش ذرات ریزتر مانند سیلت متوسط و سیلت درشت در دامنه­های رو به باد و پشت به باد حاکی از غلبه فرآیند حمل رسوبات بادی به‌صورت جهش و تعلیق در این موقعیت­هاست. نتایج این مطالعه همچنین نشان داد که افزایش معنی‌دار رسوبات رس در حاشیه نبکا می­تواند نتیجۀ عملکرد رواناب­هایی باشد که قادر به حمل رسوبات ریزدانه از فضای بین تپه­ها به سمت موقعیت­های حاشیه­ای نبکا هستند؛ شرایطی که با تجمع ذرات ریزدانه­ منجر به افزایش ظرفیت نگهداشت رطوبت در موقعیت­های حاشیه­ شده که می­تواند به‌نوبه خود منجر به گسترش جزایر حاصلخیز در حاشیه نبکا نسبت به سایر موقعیت­ها گردد.https://geoeh.um.ac.ir/article_39864_0969d1c0d76c913e2432e27442cf7f9a.pdfروانابفرایندهای بادیفضای بین تپه‌هانبکا
spellingShingle ابوالفضل ربانی
ندا محسنی
سید رضا حسین زاده
بررسی نقش فرایندهای ژئومورفیک در مورفولوژی نبکاهای مناطق نیمه‌خشک
جغرافیا و مخاطرات محیطی
رواناب
فرایندهای بادی
فضای بین تپه‌ها
نبکا
title بررسی نقش فرایندهای ژئومورفیک در مورفولوژی نبکاهای مناطق نیمه‌خشک
title_full بررسی نقش فرایندهای ژئومورفیک در مورفولوژی نبکاهای مناطق نیمه‌خشک
title_fullStr بررسی نقش فرایندهای ژئومورفیک در مورفولوژی نبکاهای مناطق نیمه‌خشک
title_full_unstemmed بررسی نقش فرایندهای ژئومورفیک در مورفولوژی نبکاهای مناطق نیمه‌خشک
title_short بررسی نقش فرایندهای ژئومورفیک در مورفولوژی نبکاهای مناطق نیمه‌خشک
title_sort بررسی نقش فرایندهای ژئومورفیک در مورفولوژی نبکاهای مناطق نیمه‌خشک
topic رواناب
فرایندهای بادی
فضای بین تپه‌ها
نبکا
url https://geoeh.um.ac.ir/article_39864_0969d1c0d76c913e2432e27442cf7f9a.pdf
work_keys_str_mv AT ạbwạlfḍlrbạny brrsynqsẖfrạyndhạyzẖỷwmwrfyḵdrmwrfwlwzẖynbḵạhạymnạṭqnymhkẖsẖḵ
AT ndạmḥsny brrsynqsẖfrạyndhạyzẖỷwmwrfyḵdrmwrfwlwzẖynbḵạhạymnạṭqnymhkẖsẖḵ
AT sydrḍạḥsynzạdh brrsynqsẖfrạyndhạyzẖỷwmwrfyḵdrmwrfwlwzẖynbḵạhạymnạṭqnymhkẖsẖḵ