تأثیر الگوهای مختلف کشت مخلوط ارزن معمولی و لوبیا چشم‌بلبلی بر عملکرد و اجزای عملکرد آن‌ها

سابقه و هدف: سیستم‌های کشت مخلوط از طریق استفاده بهینه از مواد مغذی، زمین، نور، آب و خاک نقش مهمی در افزایش کیفیت و عملکرد محصول و کیفیت محیط زیست دارند. با توجه به اهمیت کشت مخلوط در راستای توسعه پایدار کشاورزی، این تحقیق به‌منظور بررسی کشت مخلوط ارزن معمولی– لوبیا چشم‌بلبلی تحت الگوی جایگزینی و اف...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: علی امیری, بتول مهدوی, مینا رفیعی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2022-12-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_6286_d5f2f2af7739395d4e8085363787ee37.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832586603358322688
author علی امیری
بتول مهدوی
مینا رفیعی
author_facet علی امیری
بتول مهدوی
مینا رفیعی
author_sort علی امیری
collection DOAJ
description سابقه و هدف: سیستم‌های کشت مخلوط از طریق استفاده بهینه از مواد مغذی، زمین، نور، آب و خاک نقش مهمی در افزایش کیفیت و عملکرد محصول و کیفیت محیط زیست دارند. با توجه به اهمیت کشت مخلوط در راستای توسعه پایدار کشاورزی، این تحقیق به‌منظور بررسی کشت مخلوط ارزن معمولی– لوبیا چشم‌بلبلی تحت الگوی جایگزینی و افزایشی انجام شد.مواد و روش‌ها: این آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد کشت مخلوط ارزن معمولی (رقم پیشاهنگ) و لوبیا چشم بلبلی (رقم مشهد) انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل کشت خالص ارزن معمولی و لوبیا چشم‌بلبلی، 25% ارزن معمولی + 75% لوبیا چشم‌بلبلی، 50% ارزن معمولی + 50% لوبیا چشم‌بلبلی، 75% ارزن معمولی + 25% لوبیا چشم‌بلبلی، 100% ارزن معمولی +25% لوبیا چشم‌بلبلی، 25% ارزن معمولی +100% لوبیا چشم‌بلبلی، 100% ارزن معمولی +50% لوبیا چشم‌بلبلی، 50% ارزن معمولی +100% لوبیا چشم‌بلبلی بود. علاوه بر ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد، نسبت برابری زمین برای هر دو گیاه نیز محاسبه شد.یافته‌ها: نتایج حاصل از مقایسه میانگین در گیاه ارزن نشـان داد که صـفت تعداد پنجه در بوته ارزن در نسبت‌های کشـت 75% ارزن + 25% لوبیا چشم‌بلبلی و 100% ارزن + 50% لوبیا چشم‌بلبلی و صفت تعداد دانه در بوته در نسبت کشت 25% ارزن + 100% لوبیا چشم‌بلبلی در مقایسه با شاهد (100% ارزن) به ترتیب بیش‌ترین افزایش (به ترتیب 41% و 40%) و بیش‌ترین کاهش (86%) را در بین صفات مورد مطالعه داشتند. هم‌چنین مشخص گردید عملکرد دانه ارزن معمولی در نسبت‌های کشت 75% ارزن + 25% لوبیا چشم‌بلبلی و 25% ارزن + 100% لوبیا چشم‌بلبلی بیش‌ترین و کمترین عملکرد دانه را داشتند و در مقایسه با شاهد به ترتیب عملکرد دانه را 24% افزایش و 31% کاهش دادند. نتایج تجزیه گروه در ارزن معمولی نشان داد که هشت تیمار مورد مطالعه در مجموع در سه گروه شامل دو تیمار 50% ارزن + 50% لوبیا چشم‌بلبلی و 50% ارزن + 100% لوبیا چشم‌بلبلی به عنوان بهترین نسبت‌های کشت در ارزن معمولی بود. علاوه بر این مشخص گردید که عملکرد دانه لوبیا چشم‌بلبلی در تمام تیمارها در مقایسه با شاهد کاهش یافت. با این حال بیش‌ترین کاهش مربوط به نسبت‌های کشت 25% لوبیا چشم‌بلبلی + 100% ارزن و 25% لوبیا چشم‌بلبلی + 75% ارزن بود. نتایج تجزیه گروه لوبیا چشم‌بلبلی نشان داد که هشت تیمار مورد مطالعه در مجموع در دو گروه قرار گرفتند و دو تیمار شاهد (100% لوبیا چشم‌بلبلی) و نسبت کشت 100% لوبیا چشم‌بلبلی + 25% ارزن به عنوان بهترین نسبت‌های کشت لوبیا شناخته شدند. با محاسبه نسبت برابری زمین کل مشخص شد که میزان این پارامتر در تمام تیمارها بیش از یک می‌باشد که این موضوع برتری کشت مخلوط را روشن می‌سازد. با این حال نسبت برابری زمین در نسبت‌های کشت 75% ارزن + 25% لوبیا چشم‌بلبلی و 25% ارزن + 100% لوبیا چشم‌بلبلی به ترتیب بیش‌ترین و کمترین نسبت برابری زمین کل را داشتند. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که کشت مخلوط ارزن معمولی با لوبیا چشم بلبلی منجر به افزایش عملکرد و اجزای عملکرد در مقایسه با کشت خالص گردید. بهترین نسبت‌های کشت مخلوط تیمار 50% ارزن معمولی+ 50% لوبیا چشم‌بلبلی و 50% ارزن معمولی + 100% لوبیا چشم‌بلبلی بود. در کلیه نسبت‌های مخلوط LER بالاتر از یک بود که این امر نشان‌دهنده افزایش کارایی و سودمندی زراعی نسبت‌های مختلف کشت مخلوط دو گیاه ارزن معمولی و لوبیا چشم بلبلی نسبت به کشت خالص آن‌ها است.
format Article
id doaj-art-cc5c4c8a2fdf4e1da167bf61f6eae1b3
institution Kabale University
issn 2322-2050
2322-2778
language fas
publishDate 2022-12-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
spelling doaj-art-cc5c4c8a2fdf4e1da167bf61f6eae1b32025-01-25T07:00:53ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782022-12-0129420523010.22069/jopp.2022.19987.29206286تأثیر الگوهای مختلف کشت مخلوط ارزن معمولی و لوبیا چشم‌بلبلی بر عملکرد و اجزای عملکرد آن‌هاعلی امیری0بتول مهدوی1مینا رفیعی2دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد گروه ژنتیک و تولید گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران.نویسنده مسئول، دانشیار گروه ژنتیک و تولید گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران.دانشجوی دکتری گروه ژنتیک و تولید گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایرانسابقه و هدف: سیستم‌های کشت مخلوط از طریق استفاده بهینه از مواد مغذی، زمین، نور، آب و خاک نقش مهمی در افزایش کیفیت و عملکرد محصول و کیفیت محیط زیست دارند. با توجه به اهمیت کشت مخلوط در راستای توسعه پایدار کشاورزی، این تحقیق به‌منظور بررسی کشت مخلوط ارزن معمولی– لوبیا چشم‌بلبلی تحت الگوی جایگزینی و افزایشی انجام شد.مواد و روش‌ها: این آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد کشت مخلوط ارزن معمولی (رقم پیشاهنگ) و لوبیا چشم بلبلی (رقم مشهد) انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل کشت خالص ارزن معمولی و لوبیا چشم‌بلبلی، 25% ارزن معمولی + 75% لوبیا چشم‌بلبلی، 50% ارزن معمولی + 50% لوبیا چشم‌بلبلی، 75% ارزن معمولی + 25% لوبیا چشم‌بلبلی، 100% ارزن معمولی +25% لوبیا چشم‌بلبلی، 25% ارزن معمولی +100% لوبیا چشم‌بلبلی، 100% ارزن معمولی +50% لوبیا چشم‌بلبلی، 50% ارزن معمولی +100% لوبیا چشم‌بلبلی بود. علاوه بر ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد، نسبت برابری زمین برای هر دو گیاه نیز محاسبه شد.یافته‌ها: نتایج حاصل از مقایسه میانگین در گیاه ارزن نشـان داد که صـفت تعداد پنجه در بوته ارزن در نسبت‌های کشـت 75% ارزن + 25% لوبیا چشم‌بلبلی و 100% ارزن + 50% لوبیا چشم‌بلبلی و صفت تعداد دانه در بوته در نسبت کشت 25% ارزن + 100% لوبیا چشم‌بلبلی در مقایسه با شاهد (100% ارزن) به ترتیب بیش‌ترین افزایش (به ترتیب 41% و 40%) و بیش‌ترین کاهش (86%) را در بین صفات مورد مطالعه داشتند. هم‌چنین مشخص گردید عملکرد دانه ارزن معمولی در نسبت‌های کشت 75% ارزن + 25% لوبیا چشم‌بلبلی و 25% ارزن + 100% لوبیا چشم‌بلبلی بیش‌ترین و کمترین عملکرد دانه را داشتند و در مقایسه با شاهد به ترتیب عملکرد دانه را 24% افزایش و 31% کاهش دادند. نتایج تجزیه گروه در ارزن معمولی نشان داد که هشت تیمار مورد مطالعه در مجموع در سه گروه شامل دو تیمار 50% ارزن + 50% لوبیا چشم‌بلبلی و 50% ارزن + 100% لوبیا چشم‌بلبلی به عنوان بهترین نسبت‌های کشت در ارزن معمولی بود. علاوه بر این مشخص گردید که عملکرد دانه لوبیا چشم‌بلبلی در تمام تیمارها در مقایسه با شاهد کاهش یافت. با این حال بیش‌ترین کاهش مربوط به نسبت‌های کشت 25% لوبیا چشم‌بلبلی + 100% ارزن و 25% لوبیا چشم‌بلبلی + 75% ارزن بود. نتایج تجزیه گروه لوبیا چشم‌بلبلی نشان داد که هشت تیمار مورد مطالعه در مجموع در دو گروه قرار گرفتند و دو تیمار شاهد (100% لوبیا چشم‌بلبلی) و نسبت کشت 100% لوبیا چشم‌بلبلی + 25% ارزن به عنوان بهترین نسبت‌های کشت لوبیا شناخته شدند. با محاسبه نسبت برابری زمین کل مشخص شد که میزان این پارامتر در تمام تیمارها بیش از یک می‌باشد که این موضوع برتری کشت مخلوط را روشن می‌سازد. با این حال نسبت برابری زمین در نسبت‌های کشت 75% ارزن + 25% لوبیا چشم‌بلبلی و 25% ارزن + 100% لوبیا چشم‌بلبلی به ترتیب بیش‌ترین و کمترین نسبت برابری زمین کل را داشتند. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که کشت مخلوط ارزن معمولی با لوبیا چشم بلبلی منجر به افزایش عملکرد و اجزای عملکرد در مقایسه با کشت خالص گردید. بهترین نسبت‌های کشت مخلوط تیمار 50% ارزن معمولی+ 50% لوبیا چشم‌بلبلی و 50% ارزن معمولی + 100% لوبیا چشم‌بلبلی بود. در کلیه نسبت‌های مخلوط LER بالاتر از یک بود که این امر نشان‌دهنده افزایش کارایی و سودمندی زراعی نسبت‌های مختلف کشت مخلوط دو گیاه ارزن معمولی و لوبیا چشم بلبلی نسبت به کشت خالص آن‌ها است.https://jopp.gau.ac.ir/article_6286_d5f2f2af7739395d4e8085363787ee37.pdfدرصد پروتئینکشت مخلوطعملکرد دانهنسبت برابری زمین
spellingShingle علی امیری
بتول مهدوی
مینا رفیعی
تأثیر الگوهای مختلف کشت مخلوط ارزن معمولی و لوبیا چشم‌بلبلی بر عملکرد و اجزای عملکرد آن‌ها
Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
درصد پروتئین
کشت مخلوط
عملکرد دانه
نسبت برابری زمین
title تأثیر الگوهای مختلف کشت مخلوط ارزن معمولی و لوبیا چشم‌بلبلی بر عملکرد و اجزای عملکرد آن‌ها
title_full تأثیر الگوهای مختلف کشت مخلوط ارزن معمولی و لوبیا چشم‌بلبلی بر عملکرد و اجزای عملکرد آن‌ها
title_fullStr تأثیر الگوهای مختلف کشت مخلوط ارزن معمولی و لوبیا چشم‌بلبلی بر عملکرد و اجزای عملکرد آن‌ها
title_full_unstemmed تأثیر الگوهای مختلف کشت مخلوط ارزن معمولی و لوبیا چشم‌بلبلی بر عملکرد و اجزای عملکرد آن‌ها
title_short تأثیر الگوهای مختلف کشت مخلوط ارزن معمولی و لوبیا چشم‌بلبلی بر عملکرد و اجزای عملکرد آن‌ها
title_sort تأثیر الگوهای مختلف کشت مخلوط ارزن معمولی و لوبیا چشم‌بلبلی بر عملکرد و اجزای عملکرد آن‌ها
topic درصد پروتئین
کشت مخلوط
عملکرد دانه
نسبت برابری زمین
url https://jopp.gau.ac.ir/article_6286_d5f2f2af7739395d4e8085363787ee37.pdf
work_keys_str_mv AT ʿlyạmyry tạtẖyrạlgwhạymkẖtlfḵsẖtmkẖlwṭạrznmʿmwlywlwbyạcẖsẖmblblybrʿmlḵrdwạjzạyʿmlḵrdậnhạ
AT btwlmhdwy tạtẖyrạlgwhạymkẖtlfḵsẖtmkẖlwṭạrznmʿmwlywlwbyạcẖsẖmblblybrʿmlḵrdwạjzạyʿmlḵrdậnhạ
AT mynạrfyʿy tạtẖyrạlgwhạymkẖtlfḵsẖtmkẖlwṭạrznmʿmwlywlwbyạcẖsẖmblblybrʿmlḵrdwạjzạyʿmlḵrdậnhạ