Deniz Ürünlerinin Hükmü ve Bu Konudaki İhtilafların Değerlendirilmesi
Müslümanların yeme-içme kültürüne nelerin yenilip nelerin yenilemeyeceği çerçevesinde şekil veren temel kaynaklar Kur’an ve Sünnet’dir. Fakat bu kaynakların yeme-içme konusunda çizdiği çerçeve genel hatlara sahiptir, nispeten göreceli yönler barındırır ve bu nedenle bazı şeylerin tüketilip tüketilem...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Ankara University
2020-05-01
|
| Series: | Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1121793 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832542978968649728 |
|---|---|
| author | Hüseyin Kahraman Mutlu Gül |
| author_facet | Hüseyin Kahraman Mutlu Gül |
| author_sort | Hüseyin Kahraman |
| collection | DOAJ |
| description | Müslümanların yeme-içme kültürüne nelerin yenilip nelerin yenilemeyeceği çerçevesinde şekil veren temel kaynaklar Kur’an ve Sünnet’dir. Fakat bu kaynakların yeme-içme konusunda çizdiği çerçeve genel hatlara sahiptir, nispeten göreceli yönler barındırır ve bu nedenle bazı şeylerin tüketilip tüketilemeyeceği konusundaki ihtilaflara zemin hazırlar. Denizden elde edilen ürünlerden hangilerinin hangi şartlar altında helal kabul edilebileceği, bu tartışmaların önemli örneklerinden biridir. “Deniz ürünü” ile kastedilen şey, hayatı tamamen suya bağımlı olan yani suda yumurtlayan veya yavrulayan ve sadece burada beslenebilen, dolayısıyla yaşamı sadece denize bağlı olan canlılardır. Bunları yemenin hükmü konusunda temel olarak iki farklı görüş vardır. Ḥanefīlerin savunduğu birinci görüşe göre deniz ürünleri içinde sadece balıklar yenir. Balıkların yenebilmesi için de avlanmak suretiyle elde edilmesi gerekir. Buna göre kendiliğinden ölmüş ve ölüm sebebi bilinemeyen balıklar yenmez. Ancak ölü olarak elde edilmiş olmakla birlikte hastalık gibi yenmesine engel durum teşkil etmeyen, mesela deniz tarafından kıyıya atılmak gibi bir sebeple öldüğü belirlenen balıklar tüketilebilir. Diğer üç büyük mezhep tarafın-dan savunulan görüşe göre ise “deniz canlısı” vasfına sahip bütün canlılar, hangi yolla elde edilirse edilsin, helaldir; tüketilmelerinde dinen beis yoktur. Hem karada hem de suda yaşayabilen canlıların yenip yenemeyeceği ise bu mezhepler arasında ve hatta her bir mezhebin kendi içinde ihtilaflıdır. Dört mezhep arasındaki bu farklılığa sebep olan temel faktör, konuyla ilgili ayetlerin delaletinin; hadislerin ise delaletlerine ilaveten s̱ubūtlarının da tartışmaya açık oluşudur. |
| format | Article |
| id | doaj-art-cc1edd4937aa42038d3ef70c4e9bc494 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1301-0522 |
| language | Arabic |
| publishDate | 2020-05-01 |
| publisher | Ankara University |
| record_format | Article |
| series | Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi |
| spelling | doaj-art-cc1edd4937aa42038d3ef70c4e9bc4942025-02-03T12:03:11ZaraAnkara UniversityAnkara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi1301-05222020-05-0161117520010.33227/auifd.56812645Deniz Ürünlerinin Hükmü ve Bu Konudaki İhtilafların DeğerlendirilmesiHüseyin Kahramanhttps://orcid.org/0000-0002-1345-4429Mutlu Gülhttps://orcid.org/0000-0002-9431-6940Müslümanların yeme-içme kültürüne nelerin yenilip nelerin yenilemeyeceği çerçevesinde şekil veren temel kaynaklar Kur’an ve Sünnet’dir. Fakat bu kaynakların yeme-içme konusunda çizdiği çerçeve genel hatlara sahiptir, nispeten göreceli yönler barındırır ve bu nedenle bazı şeylerin tüketilip tüketilemeyeceği konusundaki ihtilaflara zemin hazırlar. Denizden elde edilen ürünlerden hangilerinin hangi şartlar altında helal kabul edilebileceği, bu tartışmaların önemli örneklerinden biridir. “Deniz ürünü” ile kastedilen şey, hayatı tamamen suya bağımlı olan yani suda yumurtlayan veya yavrulayan ve sadece burada beslenebilen, dolayısıyla yaşamı sadece denize bağlı olan canlılardır. Bunları yemenin hükmü konusunda temel olarak iki farklı görüş vardır. Ḥanefīlerin savunduğu birinci görüşe göre deniz ürünleri içinde sadece balıklar yenir. Balıkların yenebilmesi için de avlanmak suretiyle elde edilmesi gerekir. Buna göre kendiliğinden ölmüş ve ölüm sebebi bilinemeyen balıklar yenmez. Ancak ölü olarak elde edilmiş olmakla birlikte hastalık gibi yenmesine engel durum teşkil etmeyen, mesela deniz tarafından kıyıya atılmak gibi bir sebeple öldüğü belirlenen balıklar tüketilebilir. Diğer üç büyük mezhep tarafın-dan savunulan görüşe göre ise “deniz canlısı” vasfına sahip bütün canlılar, hangi yolla elde edilirse edilsin, helaldir; tüketilmelerinde dinen beis yoktur. Hem karada hem de suda yaşayabilen canlıların yenip yenemeyeceği ise bu mezhepler arasında ve hatta her bir mezhebin kendi içinde ihtilaflıdır. Dört mezhep arasındaki bu farklılığa sebep olan temel faktör, konuyla ilgili ayetlerin delaletinin; hadislerin ise delaletlerine ilaveten s̱ubūtlarının da tartışmaya açık oluşudur.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1121793hadithseaseafoodfishhalalillicithadisdenizdeniz ürünübalıkhelalharam |
| spellingShingle | Hüseyin Kahraman Mutlu Gül Deniz Ürünlerinin Hükmü ve Bu Konudaki İhtilafların Değerlendirilmesi Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi hadith sea seafood fish halal illicit hadis deniz deniz ürünü balık helal haram |
| title | Deniz Ürünlerinin Hükmü ve Bu Konudaki İhtilafların Değerlendirilmesi |
| title_full | Deniz Ürünlerinin Hükmü ve Bu Konudaki İhtilafların Değerlendirilmesi |
| title_fullStr | Deniz Ürünlerinin Hükmü ve Bu Konudaki İhtilafların Değerlendirilmesi |
| title_full_unstemmed | Deniz Ürünlerinin Hükmü ve Bu Konudaki İhtilafların Değerlendirilmesi |
| title_short | Deniz Ürünlerinin Hükmü ve Bu Konudaki İhtilafların Değerlendirilmesi |
| title_sort | deniz urunlerinin hukmu ve bu konudaki ihtilaflarin degerlendirilmesi |
| topic | hadith sea seafood fish halal illicit hadis deniz deniz ürünü balık helal haram |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1121793 |
| work_keys_str_mv | AT huseyinkahraman denizurunlerininhukmuvebukonudakiihtilaflarındegerlendirilmesi AT mutlugul denizurunlerininhukmuvebukonudakiihtilaflarındegerlendirilmesi |