گزینش علفکشهای قابل مصرف در کینوآ (Chenopodium quinoa Willd.)
سابقه و هدف: روند کاهشی منابع آبی و تشدید تدریجی شوری خاکهای کشور، معرفی گیاهان متحمل به تنش را اجتناب‌ناپذیر نموده است. برای این منظور گیاه زراعی کینوآ به‌دلیل تحمل به خشکی و شوری و نیاز اندک به نهاده‌های کشاورزی از جمله کود، و قابلیت رشد در خاکهای فقیر جایگاه ویژه‌ای دارد. دانه کینوا دارای ارزش...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2022-09-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_6206_6bf5a1e864ec73a4e79094d8b43f3aaa.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | سابقه و هدف: روند کاهشی منابع آبی و تشدید تدریجی شوری خاکهای کشور، معرفی گیاهان متحمل به تنش را اجتناب‌ناپذیر نموده است. برای این منظور گیاه زراعی کینوآ به‌دلیل تحمل به خشکی و شوری و نیاز اندک به نهاده‌های کشاورزی از جمله کود، و قابلیت رشد در خاکهای فقیر جایگاه ویژه‌ای دارد. دانه کینوا دارای ارزش غذایی بالایی بوده و در تامین اسید آمینه‌های ضروری و عناصر غذایی و ویتامین‌ها دارای اهمیت است. سطح زیر کشت کینوآ در کشور و در جهان در حال گسترش است. علف‌های هرز از موانع اصلی افزایش تولید کینوآ هستند و برای جذب مواد غذایی، آب، نور و فضای رشد با کینوآ رقابت و در کاهش کیفیت و کمیت دانه تولیدی نقش به‌سزایی دارند. تاکنون تحقیق جامعی در مورد امکان استفاده از علفکشها در کنترل علف‌های‌هرز مزارع کینوآ در کشور انجام نشده است. بنابراین هدف از انجام این تحقیق، گزینش علفکشهای باریک‌برگ‌‌‌کش، پهن‌برگ‌کش و دو‌منظوره (باریک‌برگ و پهن‌برگ‌کش)، قابل مصرف در مزارع کینوآ بود.مواد و روش‌ها: به‌منظور گزینش علفکشهای قابل مصرف در گیاه زراعی کینوآ، این آزمایش در مزرعه آستان قدس رضوی در انابد شهرستان بردسکن خراسان رضوی، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1398 اجرا شد. علفکشها به‌صورت پس‌رویشی (برگ‌پاش) در مرحله 4 تا 6 برگی کینوآ با سمپاش ماتابی پشتی با مصرف 350 لیتر آب در هکتار سمپاشی شدند. مبارزه شیمیایی با علف‌های هرز شامل علفکشهای کلتودیم (96 گرم در هکتار)، سولفوسولفورون (95/19 گرم در هکتار)، کوییزالو‌فوپ‌پی‌‌‌تفوریل (60 گرم در هکتار)، استوکلر (228 گرم در هکتار)، کلودینافوپ (192 گرم در هکتار)، آترازین (800 گرم در هکتار)، هالوکسی‌فوپ‌متیل (104 گرم در هکتار)، تری‌بنورون‌متیل (15 گرم در هکتار)، ریم‌سولفورون+ نیکوسولفورون (25/131 گرم در هکتار)، ستوکسی‌دیم (375 گرم در هکتار)، متری‌بیوزین (525 گرم در هکتار)، پندیمتالین (675 و 1350 گرم در هکتار)، اکسی‌فلوروفن (360 گرم در هکتار)، ایمازاتاپیر (100 گرم در هکتار)، توفوردی+ دایکمبا (698 گرم در هکتار)، کلوپیرالید (225 گرم در هکتار)، اتوفومزیت (1250 گرم در هکتار)، ایزوکسافلوتول+ تین‌کاربازون‌متیل (5/232 گرم در هکتار)، کویین‌مراک+ متازاکلر (1040 گرم در هکتار)، فن‌مدیفام+ دسمدیفام+ اتوفومزیت (822 گرم در هکتار)، بنتازون (1440 گرم در هکتار)، اگزادیازون (360 گرم در هکتار) و بن‌سولفورون‌متیل (30 گرم در هکتار) (تمامی دزها بر اساس ماده موثره) به همراه شاهد بدون کنترل و شاهد وجین دستی بود. یافته‌ها: ارزیابی گیاه‌سوزی دو هفته پس از سمپاشی نشان داد که کلتودیم، کوییزالو‌فوپ‌پی‌‌‌تفوریل و کلودینافوپ، هالوکسی‌فوپ‌متیل، ستوکسی‌دیم و پندیمتالین (دز 675 گرم ماده موثره در هکتار) فاقد گیاه‌ُسوزی و آترازین، متری‌بیوزین، اکسی‌فلوروفن، بنتازون، اگزادیازون، فن‌مدیفام+ دسمدیفام+ اتوفومزیت دارای 100 درصد گیاه‌سوزی بر روی کینوآ بودند. دیگر علفکشها مابین این دو گروه قرار گرفتند. عملکرد تیمارهای علف‌کشی کلتودیم (7/3190 کیلوگرم در هکتار) و کوییزالو‌فوپ‌‌تفوریل (7/2674 کیلوگرم در هکتار) فاقد اختلاف آماری معنی‌دار با تیمار شاهد وجین‌دستی (7/3346 کیلوگرم در هکتار) بود. عملکرد دانه در مصرف علفکشهای بن‌سولفورون‌متیل (7/1402 کیلوگرم در هکتار)، ایمازاتاپیر (1184کیلوگرم در هکتار)، کلوپیرالید (7/1126 کیلوگرم در هکتار) و پندیمتالین (784 و 964 کیلوگرم در هکتار به ترتیب در دز 675 و 1350 گرم ماده موثره در هکتار) امیدوار کننده بود. نتیجه‌گیری: علفکشهای کلوتیدیم و کوییزالو‌فوپ‌پی‌‌‌تفوریل به ترتیب با 96 و 81 درصد کاهش وزن خشک علف‌های هرز باریک‌برگ و بدون گیاه‌سوزی بر کینوآ بودند و بنابراین به‌نظر می‌رسد مصرف آنها در کینوآ قابل توصیه است. بن‌سولفورون‌متیل، ایمازاتاپیر، کلوپیرالید و پندیمتالین (دز 675 و 1350 گرم ماده موثره در هکتار) اگرچه به ترتیب باعث کاهش 58، 64، 66 71 و 76 درصد عملکرد دانه کینوآ شدند اما از جمله علفکشهای امید‌بخش بودند که توصیه نهایی آنها مستلزم انجام تحقیقات تکمیلی است. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |