Başkent Kavramı ve Osmanlı-Türk İdari Teşkilatlanmasında Başkent Uygulaması
Devletlerin egemen oldukları coğrafyada bir yönetim merkezi oluşturmak adına başkent kurması, idari geleneğin değişmez bir uygulamasıdır. Bu gelenek dönemsel ihtiyaçlara göre işlevsel farklılıklar göstermektedir. Siyasi, ekonomik, diplomatik, mekansal, askeri veya idari işlevlerden bir veya birkaçı...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Sakarya University
2024-07-01
|
| Series: | Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi/Sakarya Hukuk Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3661159 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1850146324222050304 |
|---|---|
| author | Bahadır Apaydın |
| author_facet | Bahadır Apaydın |
| author_sort | Bahadır Apaydın |
| collection | DOAJ |
| description | Devletlerin egemen oldukları coğrafyada bir yönetim merkezi oluşturmak adına başkent kurması, idari geleneğin değişmez bir uygulamasıdır. Bu gelenek dönemsel ihtiyaçlara göre işlevsel farklılıklar göstermektedir. Siyasi, ekonomik, diplomatik, mekansal, askeri veya idari işlevlerden bir veya birkaçı farklı zamanlarda başkent uygulaması üzerinde belirleyici olmuştur. Bu nedenle başkent idaresi sadece mekânsal bir tanımlamaya karşılık değildir. Yönetim ilkelerinin belirlenmesi ve uygulamaya geçirilmesi bağlamında hukuki ve idari yönü olduğu gibi siyasi bir yönü de vardır. İdare hukuku literatüründe idari teşkilat konu başlığı ele alınırken hem idari teşkilata hakim ilkeler hem de organik anlamda idari teşkilat “merkezi idare”, “merkez teşkilat”, “başkent teşkilatı” ya da “yerinden yönetim” gibi kavramlar üzerine temellendirilir. Bu yönüyle başkent kavramı ve uygulaması günümüz idare hukuku öğretisinin ve idare hukuku alanındaki mevzuatın önemli konularından birini teşkil etmektedir. Osmanlı-Türk idari teşkilat tarihine baktığımızda da başkent uygulamasına yer verildiğini görüyoruz. Merkeziyetçi bir imparatorluk olan Osmanlı’da ve üniter-merkeziyetçi geleneğe sahip Türkiye Cumhuriyeti’nde başkent uygulamasının idari teşkilatlanma bakımından önemli bir yeri vardır. Bu nedenle başkent kavramının, tarihsel arka planı ile birlikte Osmanlı-Türk idari geleneğindeki uygulaması incelemeye değerdir. Çalışmamızda önce tarihsel süreç içinde başkent uygulamasının ortaya çıkışı ve dünyadaki örnekleri ele alınmıştır. Daha sonra ise Osmanlı ve Cumhuriyet dönemindeki başkent uygulaması ve işlevleri incelenmiştir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-c9fd8ff7624c462fb26b1e78b766c7e1 |
| institution | OA Journals |
| issn | 2147-768X |
| language | English |
| publishDate | 2024-07-01 |
| publisher | Sakarya University |
| record_format | Article |
| series | Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi/Sakarya Hukuk Dergisi |
| spelling | doaj-art-c9fd8ff7624c462fb26b1e78b766c7e12025-08-20T02:27:53ZengSakarya UniversitySakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi/Sakarya Hukuk Dergisi2147-768X2024-07-0112117521010.56701/shd.142008628Başkent Kavramı ve Osmanlı-Türk İdari Teşkilatlanmasında Başkent UygulamasıBahadır Apaydın0https://orcid.org/0000-0002-1147-5824MALTEPE ÜNİVERSİTESİ, HUKUK FAKÜLTESİDevletlerin egemen oldukları coğrafyada bir yönetim merkezi oluşturmak adına başkent kurması, idari geleneğin değişmez bir uygulamasıdır. Bu gelenek dönemsel ihtiyaçlara göre işlevsel farklılıklar göstermektedir. Siyasi, ekonomik, diplomatik, mekansal, askeri veya idari işlevlerden bir veya birkaçı farklı zamanlarda başkent uygulaması üzerinde belirleyici olmuştur. Bu nedenle başkent idaresi sadece mekânsal bir tanımlamaya karşılık değildir. Yönetim ilkelerinin belirlenmesi ve uygulamaya geçirilmesi bağlamında hukuki ve idari yönü olduğu gibi siyasi bir yönü de vardır. İdare hukuku literatüründe idari teşkilat konu başlığı ele alınırken hem idari teşkilata hakim ilkeler hem de organik anlamda idari teşkilat “merkezi idare”, “merkez teşkilat”, “başkent teşkilatı” ya da “yerinden yönetim” gibi kavramlar üzerine temellendirilir. Bu yönüyle başkent kavramı ve uygulaması günümüz idare hukuku öğretisinin ve idare hukuku alanındaki mevzuatın önemli konularından birini teşkil etmektedir. Osmanlı-Türk idari teşkilat tarihine baktığımızda da başkent uygulamasına yer verildiğini görüyoruz. Merkeziyetçi bir imparatorluk olan Osmanlı’da ve üniter-merkeziyetçi geleneğe sahip Türkiye Cumhuriyeti’nde başkent uygulamasının idari teşkilatlanma bakımından önemli bir yeri vardır. Bu nedenle başkent kavramının, tarihsel arka planı ile birlikte Osmanlı-Türk idari geleneğindeki uygulaması incelemeye değerdir. Çalışmamızda önce tarihsel süreç içinde başkent uygulamasının ortaya çıkışı ve dünyadaki örnekleri ele alınmıştır. Daha sonra ise Osmanlı ve Cumhuriyet dönemindeki başkent uygulaması ve işlevleri incelenmiştir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3661159başkentmerkezi i̇darei̇dari teşkilatmerkez teşkilatdevletcapital citycentral administrationadministrative organizationcentral organizationstate |
| spellingShingle | Bahadır Apaydın Başkent Kavramı ve Osmanlı-Türk İdari Teşkilatlanmasında Başkent Uygulaması Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi/Sakarya Hukuk Dergisi başkent merkezi i̇dare i̇dari teşkilat merkez teşkilat devlet capital city central administration administrative organization central organization state |
| title | Başkent Kavramı ve Osmanlı-Türk İdari Teşkilatlanmasında Başkent Uygulaması |
| title_full | Başkent Kavramı ve Osmanlı-Türk İdari Teşkilatlanmasında Başkent Uygulaması |
| title_fullStr | Başkent Kavramı ve Osmanlı-Türk İdari Teşkilatlanmasında Başkent Uygulaması |
| title_full_unstemmed | Başkent Kavramı ve Osmanlı-Türk İdari Teşkilatlanmasında Başkent Uygulaması |
| title_short | Başkent Kavramı ve Osmanlı-Türk İdari Teşkilatlanmasında Başkent Uygulaması |
| title_sort | baskent kavrami ve osmanli turk idari teskilatlanmasinda baskent uygulamasi |
| topic | başkent merkezi i̇dare i̇dari teşkilat merkez teşkilat devlet capital city central administration administrative organization central organization state |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3661159 |
| work_keys_str_mv | AT bahadırapaydın baskentkavramıveosmanlıturkidariteskilatlanmasındabaskentuygulaması |