باززایی مستقیم تمشک فرنگی (Rubus idaeus) تحت تاثیر غلظت‌های مختلف ایندول بوتریک اسید و بنزیل آدنین
سابقه و هدف: تمشک فرنگی (Rubus idaeus L.) از مهم‌ترین ریزمیوه‌ها در دنیا بوده که دارای رنگ و طعم مناسبی می‌باشد. امکان تولید مطلوب خارج از فصل آن در شرایط گلخانه‌ایی به ارزش تجاری آن افزوده است. یکی از روش‌های تکثیر در مقیاسی وسیع و یکنواخت تمشک فرنگی، کشت در شرایط درون شیشه‌ای است که در این روش نوع...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2021-12-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5923_01712a3dbb4b4457cae88c95df560a98.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | سابقه و هدف: تمشک فرنگی (Rubus idaeus L.) از مهم‌ترین ریزمیوه‌ها در دنیا بوده که دارای رنگ و طعم مناسبی می‌باشد. امکان تولید مطلوب خارج از فصل آن در شرایط گلخانه‌ایی به ارزش تجاری آن افزوده است. یکی از روش‌های تکثیر در مقیاسی وسیع و یکنواخت تمشک فرنگی، کشت در شرایط درون شیشه‌ای است که در این روش نوع و غلظت تنظیم‌کننده‌های رشد برای تکمیل و تسریع رشد و نمو بسیار مهم می‌باشد. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی اثر غلظت‌های مختلف بنزیل آدنین و ایندول بوتیریک اسید بر باززایی مستقیم حاصل از ریزنمونه جوانه جانبی تمشک فرنگی می‌باشد. مواد و روش‌ها: برای انجام این آزمایش از بوته‌های تمشک فرنگی قرمز رقم سپتامبر استفاده گردید. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار و هر تکرار با پنج ریزنمونه در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام گرفت. ریزنمونه‌های یکنواخت جوانه جانبی بعد از ضدعفونی، در محیط کشت محتوی ترکیب‌های هورمونی شامل بنزیل آدنین در سه سطح 0، 4/0و 1 میلی‌گرم در لیتر و ایندول بوتیریک اسید در سه سطح 0، 1/0 و 5/0 میلی‌گرم در لیتر در شرایط محیطی کنترل شده قرار گرفتند و در نهایت صفاتی نظیر تعداد برگ، تعداد گره، تعداد ریشه، طول ریشه و هم‌چنین رنگیزه‌های فتوسنتزی مورد اندازه‌گیری قرار گرفت.یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده همزمان از غلظت‌های مختلف تنظیم‌کننده‌های رشد بنزیل آدنین و ایندول بوتیریک اسید در محیط کشت ریزنمونه‌های تمشک فرنگی موجب اثرگذاری مثبت بر تعدادی از صفات مورد بررسی شده است. استفاده از غلظت‌های بالای بنزیل آدنین صفاتی نظیر تعداد برگ، تعداد گره، تعداد میانگره، طول برگ و طول پهنک را افزایش داده است. هم‌چنین استفاده از هورمون بنزیل آدنین به همراه غلظت‌های بالای ایندول بوتیریک اسید موجب افزایش اندازه گیاهچه و قطر دمبرگ شده است. بررسی صفات طول و تعداد ریشه گیاهچه‌ها نشان داد که افزایش غلظت بنزیل آدنین موجب کاهش این صفات شده است اما استفاده از ایندول بوتیریک اسید در سطوح بالاتر تعداد و طول ریشه را افزایش داد. بررسی نتایج اثر بنزیل آدنین و ایندول بوتیریک اسید بر رنگیزه‌های فتوسنتزی حاکی از آن بود که افزایش این تنظیم‌کننده‌ها موجب افزایش کلروفیل a، کلروفیل b و کارتنوئید در گیاهچه‌های رشد یافته شده است. نتیجه‌گیری: به طور کلی استفاده از بنزیل آدنین به همراه ایندول بوتیریک اسید بسته به غلظت مورد استفاده، برای بهبود صفات رویشی گیاهچه‌های حاصل از ریزنمونه‌های جوانه جانبی تمشک فرنگی موثر می‌باشد، اما ایندول بوتیریک اسید به تنهایی و در غلظت‌های بالا فقط بر ریشه‌زایی اثرگذار بود. به طوریکه استفاده از ایندول بوتیریک اسید در سطوح بالاتر تعداد و طول ریشه را افزایش داد که حاکی از تقابل کارکردی این دو تنظیم‌کننده رشد بود. بررسی نتایج اثر بنزیل آدنین و ایندول بوتیریک اسید بر رنگیزه‌های فتوسنتزی این ابهام را که افزایش این تنظیم‌کننده‌ها چگونه موجب هم‌افزایی و بهبود اندازه گیاهچه شده است را حل نمود. بطوریکه مشاهده شد با افزایش غلظت این تنظیم‌کننده‌ها، رنگیزه‌های مهم فتوسنتزی همچون کلروفیل a، کلروفیل b و کارتنوئید افزایش نشان دادند. نکته مهم اینکه تمشک فرنگی از بافت و اندام‌های حساس‌تری نسبت به تمشک سیاه برخوردار است و نسبت به غلظت‌های پایین‌تر این تنظیم‌کننده-های رشد واکنش نشان می‌دهد. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |