ارزیابی جمعیت و وزن زنده کرم‌های خاکی تحت تاثیر کودهای شیمیایی و آلی در خاک یک باغ

سابقه و هدف: کرم‌های خاکی به خاطر نقش مفیدشان در زیست بوم کشاورزی، به عنوان موجودات نشانگر در پایش اثرات مواد آلوده کننده و تغییر در ساختمان و کیفیت خاک، مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر مدیریت مصرف کودهای شیمیایی بر فراوانی و وزن زنده کرم‌های خاکی در خاک یک باغ بود. مواد و روش...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: مجتبی یحیی آبادی, امیر حسین حمیدیان, سهراب اشرفی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2018-08-01
Series:مدیریت خاک و تولید پایدار
Subjects:
Online Access:https://ejsms.gau.ac.ir/article_4184_912d34f14428d71d4f4bbb535b6f1ebf.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1850216298081943552
author مجتبی یحیی آبادی
امیر حسین حمیدیان
سهراب اشرفی
author_facet مجتبی یحیی آبادی
امیر حسین حمیدیان
سهراب اشرفی
author_sort مجتبی یحیی آبادی
collection DOAJ
description سابقه و هدف: کرم‌های خاکی به خاطر نقش مفیدشان در زیست بوم کشاورزی، به عنوان موجودات نشانگر در پایش اثرات مواد آلوده کننده و تغییر در ساختمان و کیفیت خاک، مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر مدیریت مصرف کودهای شیمیایی بر فراوانی و وزن زنده کرم‌های خاکی در خاک یک باغ بود. مواد و روش‌ها: آزمایش در باغی در استان اصفهان به اجرا درآمد. پلات های آزمایشی به مساحت یک مترمربع در نظر گرفته شد. پس از ایجاد شخم و شیار به عمق 5 سانتیمتر در هر پلات، از هریک از کودهای رایج و بر اساس آزمون خاک شامل کود اوره (Urea)، سولفات آمونیوم(AS)، دی آمونیوم فسفات(DAP)، سولفات پتاسیم یا سولو پتاس(Solupotas)، کود کامل ماکرو حاوی نیتروژن، فسفر و پتاسیم ( NPK, 15-5-25)، ترکیب کود دامی پوسیده شده و کود کامل ماکرو (NPK+OM) به نسبت دو به یک ، کود دامی(OM)، کود کلات روی (Zn-EDDHA) و کود کلات آهن (Fe-EDDHA)، استفاده شد و پلات شاهد بدون مصرف هر نوع کود شیمیایی و دامی (Control)، در نظر گرفته شدند. بررسی فراوانی و وزن زنده کرم‌ها در دو مرحله زمانی و در دو عمق 20-0 و 40-20 سانتیمتری خاک، انجام شد. در مرحله اول، بیست روز پس از افزودن کودها و در مرحله دوم، شصت روز پس از مصرف کودها، نمونه برداری از کرم‌های خاکی و بررسی تغییرات در آنها انجام شد. تیمارها در سه تکرار اعمال شد و داده ها در قالب تجزیه واریانس دو طرفه (با استفاده از فرآیند GLM) و با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل آماری شدند. یافته‌ها: نتایج در روز بیستم نشان داد در عمق 20-0 سانتیمتری خاک، اوره، سولفات آمونیوم، دی آمونیوم فسفات، کود کامل ماکرو NPK و کلات آهن، بر فراوانی و وزن زنده‌ی کرم‌های خاکی تأثیر منفی معنی‌دار (05/0≥p) داشته است و در همین حال کود دامی (OM) و NPK+OM موجب افزایش جمعیت و زیتوده کرم‌ها شدند. در عمق 40-20 سانتیمتری خاک، از نقش منفی کودهای اوره، سولفات آمونیوم، دی آمونیوم فسفات، کود کامل ماکرو NPK و کلات آهن کاسته شد و کود NPK+OM نقش مثبت خود را حفظ کرد. در روز شصت‌ام نمونه‌برداری، در عمق 20-0 سانتیمتری، کودهای اوره، سولفات آمونیوم، دی آمونیوم فسفات و کود آهن موجب کاهش جمعیت و زیتوده کرم‌ها در خاک شدند اما تیمارهای NPK+OM، OM و کلات روی (Zn) موجب افزایش جمعیت کرم‌ها شدند. در عمق پایین‌تر خاک (40-20 سانتیمتر) در روز شصت‌ام، جمعیت کرم‌های خاکی تحت تأثیر هیچ یک از کودها قرار نگرفتند و کودهای نیتروژنه و فسفاته نه تنها تأثیر منفی بر فعالیت کرم‌ها نداشتند بلکه باعث افزایش معنی‌دار (05/0≥p) زیتوده کرم‌ها شدند. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که کودهای شیمیایی تأثیر معنی‌داری بر جانداران خاک از جمله کرم‌های خاکی دارند، این تأثیرات می‌تواند براساس ماهیت و میزان کود، و همچنین عمق اثرگذاری کود، متفاوت باشد. بر این اساس و به منظور کاهش اثرات منفی کودهای شیمیایی بر موجودات زنده‌ی خاک توصیه می‌شود در خاک‌های کم عمق، میزان مصرف آنها کاهش یابد و به هنگام کاربرد آنها، از کودهای آلی نیز استفاده شود.
format Article
id doaj-art-c1a2caa8de134ce1a4352fb50ea222f6
institution OA Journals
issn 2322-1267
2322-1275
language fas
publishDate 2018-08-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series مدیریت خاک و تولید پایدار
spelling doaj-art-c1a2caa8de134ce1a4352fb50ea222f62025-08-20T02:08:20ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resourcesمدیریت خاک و تولید پایدار2322-12672322-12752018-08-018211713110.22069/ejsms.2018.14207.17884184ارزیابی جمعیت و وزن زنده کرم‌های خاکی تحت تاثیر کودهای شیمیایی و آلی در خاک یک باغمجتبی یحیی آبادی0امیر حسین حمیدیان1سهراب اشرفی2گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایرانگروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایرانگروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایرانسابقه و هدف: کرم‌های خاکی به خاطر نقش مفیدشان در زیست بوم کشاورزی، به عنوان موجودات نشانگر در پایش اثرات مواد آلوده کننده و تغییر در ساختمان و کیفیت خاک، مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر مدیریت مصرف کودهای شیمیایی بر فراوانی و وزن زنده کرم‌های خاکی در خاک یک باغ بود. مواد و روش‌ها: آزمایش در باغی در استان اصفهان به اجرا درآمد. پلات های آزمایشی به مساحت یک مترمربع در نظر گرفته شد. پس از ایجاد شخم و شیار به عمق 5 سانتیمتر در هر پلات، از هریک از کودهای رایج و بر اساس آزمون خاک شامل کود اوره (Urea)، سولفات آمونیوم(AS)، دی آمونیوم فسفات(DAP)، سولفات پتاسیم یا سولو پتاس(Solupotas)، کود کامل ماکرو حاوی نیتروژن، فسفر و پتاسیم ( NPK, 15-5-25)، ترکیب کود دامی پوسیده شده و کود کامل ماکرو (NPK+OM) به نسبت دو به یک ، کود دامی(OM)، کود کلات روی (Zn-EDDHA) و کود کلات آهن (Fe-EDDHA)، استفاده شد و پلات شاهد بدون مصرف هر نوع کود شیمیایی و دامی (Control)، در نظر گرفته شدند. بررسی فراوانی و وزن زنده کرم‌ها در دو مرحله زمانی و در دو عمق 20-0 و 40-20 سانتیمتری خاک، انجام شد. در مرحله اول، بیست روز پس از افزودن کودها و در مرحله دوم، شصت روز پس از مصرف کودها، نمونه برداری از کرم‌های خاکی و بررسی تغییرات در آنها انجام شد. تیمارها در سه تکرار اعمال شد و داده ها در قالب تجزیه واریانس دو طرفه (با استفاده از فرآیند GLM) و با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل آماری شدند. یافته‌ها: نتایج در روز بیستم نشان داد در عمق 20-0 سانتیمتری خاک، اوره، سولفات آمونیوم، دی آمونیوم فسفات، کود کامل ماکرو NPK و کلات آهن، بر فراوانی و وزن زنده‌ی کرم‌های خاکی تأثیر منفی معنی‌دار (05/0≥p) داشته است و در همین حال کود دامی (OM) و NPK+OM موجب افزایش جمعیت و زیتوده کرم‌ها شدند. در عمق 40-20 سانتیمتری خاک، از نقش منفی کودهای اوره، سولفات آمونیوم، دی آمونیوم فسفات، کود کامل ماکرو NPK و کلات آهن کاسته شد و کود NPK+OM نقش مثبت خود را حفظ کرد. در روز شصت‌ام نمونه‌برداری، در عمق 20-0 سانتیمتری، کودهای اوره، سولفات آمونیوم، دی آمونیوم فسفات و کود آهن موجب کاهش جمعیت و زیتوده کرم‌ها در خاک شدند اما تیمارهای NPK+OM، OM و کلات روی (Zn) موجب افزایش جمعیت کرم‌ها شدند. در عمق پایین‌تر خاک (40-20 سانتیمتر) در روز شصت‌ام، جمعیت کرم‌های خاکی تحت تأثیر هیچ یک از کودها قرار نگرفتند و کودهای نیتروژنه و فسفاته نه تنها تأثیر منفی بر فعالیت کرم‌ها نداشتند بلکه باعث افزایش معنی‌دار (05/0≥p) زیتوده کرم‌ها شدند. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که کودهای شیمیایی تأثیر معنی‌داری بر جانداران خاک از جمله کرم‌های خاکی دارند، این تأثیرات می‌تواند براساس ماهیت و میزان کود، و همچنین عمق اثرگذاری کود، متفاوت باشد. بر این اساس و به منظور کاهش اثرات منفی کودهای شیمیایی بر موجودات زنده‌ی خاک توصیه می‌شود در خاک‌های کم عمق، میزان مصرف آنها کاهش یابد و به هنگام کاربرد آنها، از کودهای آلی نیز استفاده شود.https://ejsms.gau.ac.ir/article_4184_912d34f14428d71d4f4bbb535b6f1ebf.pdfکرم‌های خاکیجمعیتزیتودهکودهای پرمصرف و کم مصرفکود آلی
spellingShingle مجتبی یحیی آبادی
امیر حسین حمیدیان
سهراب اشرفی
ارزیابی جمعیت و وزن زنده کرم‌های خاکی تحت تاثیر کودهای شیمیایی و آلی در خاک یک باغ
مدیریت خاک و تولید پایدار
کرم‌های خاکی
جمعیت
زیتوده
کودهای پرمصرف و کم مصرف
کود آلی
title ارزیابی جمعیت و وزن زنده کرم‌های خاکی تحت تاثیر کودهای شیمیایی و آلی در خاک یک باغ
title_full ارزیابی جمعیت و وزن زنده کرم‌های خاکی تحت تاثیر کودهای شیمیایی و آلی در خاک یک باغ
title_fullStr ارزیابی جمعیت و وزن زنده کرم‌های خاکی تحت تاثیر کودهای شیمیایی و آلی در خاک یک باغ
title_full_unstemmed ارزیابی جمعیت و وزن زنده کرم‌های خاکی تحت تاثیر کودهای شیمیایی و آلی در خاک یک باغ
title_short ارزیابی جمعیت و وزن زنده کرم‌های خاکی تحت تاثیر کودهای شیمیایی و آلی در خاک یک باغ
title_sort ارزیابی جمعیت و وزن زنده کرم‌های خاکی تحت تاثیر کودهای شیمیایی و آلی در خاک یک باغ
topic کرم‌های خاکی
جمعیت
زیتوده
کودهای پرمصرف و کم مصرف
کود آلی
url https://ejsms.gau.ac.ir/article_4184_912d34f14428d71d4f4bbb535b6f1ebf.pdf
work_keys_str_mv AT mjtbyyḥyyậbạdy ạrzyạbyjmʿytwwznzndhḵrmhạykẖạḵytḥttạtẖyrḵwdhạysẖymyạyywậlydrkẖạḵyḵbạgẖ
AT ạmyrḥsynḥmydyạn ạrzyạbyjmʿytwwznzndhḵrmhạykẖạḵytḥttạtẖyrḵwdhạysẖymyạyywậlydrkẖạḵyḵbạgẖ
AT shrạbạsẖrfy ạrzyạbyjmʿytwwznzndhḵrmhạykẖạḵytḥttạtẖyrḵwdhạysẖymyạyywậlydrkẖạḵyḵbạgẖ