بازنمایی بیماری و معلولیت در هزارویک شب
شاخه‌ای از مطالعات معلولیت، بیش از آنکه ناظر به وجه زیستی بدن، بیماری و معلولیت باشد، با نحوۀ بازنمایی معلولیت، سیاست‌های مراقبتی و نظارتی بدن، قرائت سمپتوماتیک (درک و تفسیر و ارزیابی) و الگوهای پزشکی، اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی آن‌ها سروکار دارد. در گفتمان توانمند‌سالارانه، معلولیت اغلب با کلیشه‌های...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Avestan |
| Published: |
University of Tabriz
2024-09-01
|
| Series: | زبان و ادب فارسی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://perlit.tabrizu.ac.ir/article_18410_5392f5f22a99118e8b2bbdb21bad7211.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832572968253784064 |
|---|---|
| author | علیرضا نیکویی فرزانه آقاپور سمیه آقاجانی زلتی |
| author_facet | علیرضا نیکویی فرزانه آقاپور سمیه آقاجانی زلتی |
| author_sort | علیرضا نیکویی |
| collection | DOAJ |
| description | شاخه‌ای از مطالعات معلولیت، بیش از آنکه ناظر به وجه زیستی بدن، بیماری و معلولیت باشد، با نحوۀ بازنمایی معلولیت، سیاست‌های مراقبتی و نظارتی بدن، قرائت سمپتوماتیک (درک و تفسیر و ارزیابی) و الگوهای پزشکی، اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی آن‌ها سروکار دارد. در گفتمان توانمند‌سالارانه، معلولیت اغلب با کلیشه‌های منفی نشان‌دار می‌شود. بخش عمده‌ای از ضرب‌المثل‌ها، کنایه‌ها، فولکلور و داستان‌ها دربردارندة طرحواره‌ها و استعاره‌های منفی در باب معلولیت هستند. در نظم‌های گفتمانی توانمند‌سالارانه، معلولیت، تحت تأثیر الگوهای اخلاقی و دینی (کیفر، گناه)، سیاسی، فرهنگی و ایدئولوژیک قرار می‌گیرد و با مفهوم‌هایی چون داغِ ننگ، اقلیت‌سازی، طَرد و آلوده‌انگاری، شرّ و زشتی و گناه همراه می‌شود. در حکایت‌های هزارویک شب، هویت معلولان به‌طور عام با مفهوم‌هایی چون شرارت، ترس، ننگ، ترحم، تحقیر، تمسخر و شوم‌انگاری، لمس تابو و دچاربودن به طلسم و جادو پیوند یافته است. در این اثر پیوسته با بدن‌های نشان‌دار و گروتسک مواجه می‌شویم. در اکثر قصه‌ها، شخصیتهای مثبت و قهرمانان، از زیبایی و سلامت جسمی برخوردارند و درمقابل، شخصیتهای منفی و ضدقهرمان‌ها و عفریت‌ها و اجنّه با نقص‌های ظاهری توصیف می‌شوند. روش پژوهش این مقاله، تحلیل گفتمان است، گرچه به اقتضای متن و مسئله از نظریه‌های معطوف به بدن، بیماری و معلولیت هم بهره گرفته شده است. |
| format | Article |
| id | doaj-art-c1063195ebcf410986797a08393fa265 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2251-7979 2676-6779 |
| language | Avestan |
| publishDate | 2024-09-01 |
| publisher | University of Tabriz |
| record_format | Article |
| series | زبان و ادب فارسی |
| spelling | doaj-art-c1063195ebcf410986797a08393fa2652025-02-02T06:12:12ZaveUniversity of Tabrizزبان و ادب فارسی2251-79792676-67792024-09-017724911910.22034/perlit.2024.60276.363018410بازنمایی بیماری و معلولیت در هزارویک شبعلیرضا نیکویی0فرزانه آقاپور1سمیه آقاجانی زلتی2گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه گیلان، رشت، ایران.دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رشت، رشت، ایران.شاخه‌ای از مطالعات معلولیت، بیش از آنکه ناظر به وجه زیستی بدن، بیماری و معلولیت باشد، با نحوۀ بازنمایی معلولیت، سیاست‌های مراقبتی و نظارتی بدن، قرائت سمپتوماتیک (درک و تفسیر و ارزیابی) و الگوهای پزشکی، اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی آن‌ها سروکار دارد. در گفتمان توانمند‌سالارانه، معلولیت اغلب با کلیشه‌های منفی نشان‌دار می‌شود. بخش عمده‌ای از ضرب‌المثل‌ها، کنایه‌ها، فولکلور و داستان‌ها دربردارندة طرحواره‌ها و استعاره‌های منفی در باب معلولیت هستند. در نظم‌های گفتمانی توانمند‌سالارانه، معلولیت، تحت تأثیر الگوهای اخلاقی و دینی (کیفر، گناه)، سیاسی، فرهنگی و ایدئولوژیک قرار می‌گیرد و با مفهوم‌هایی چون داغِ ننگ، اقلیت‌سازی، طَرد و آلوده‌انگاری، شرّ و زشتی و گناه همراه می‌شود. در حکایت‌های هزارویک شب، هویت معلولان به‌طور عام با مفهوم‌هایی چون شرارت، ترس، ننگ، ترحم، تحقیر، تمسخر و شوم‌انگاری، لمس تابو و دچاربودن به طلسم و جادو پیوند یافته است. در این اثر پیوسته با بدن‌های نشان‌دار و گروتسک مواجه می‌شویم. در اکثر قصه‌ها، شخصیتهای مثبت و قهرمانان، از زیبایی و سلامت جسمی برخوردارند و درمقابل، شخصیتهای منفی و ضدقهرمان‌ها و عفریت‌ها و اجنّه با نقص‌های ظاهری توصیف می‌شوند. روش پژوهش این مقاله، تحلیل گفتمان است، گرچه به اقتضای متن و مسئله از نظریه‌های معطوف به بدن، بیماری و معلولیت هم بهره گرفته شده است.https://perlit.tabrizu.ac.ir/article_18410_5392f5f22a99118e8b2bbdb21bad7211.pdfهزارویک شببیماریمعلولیتشرّگفتمان |
| spellingShingle | علیرضا نیکویی فرزانه آقاپور سمیه آقاجانی زلتی بازنمایی بیماری و معلولیت در هزارویک شب زبان و ادب فارسی هزارویک شب بیماری معلولیت شرّ گفتمان |
| title | بازنمایی بیماری و معلولیت در هزارویک شب |
| title_full | بازنمایی بیماری و معلولیت در هزارویک شب |
| title_fullStr | بازنمایی بیماری و معلولیت در هزارویک شب |
| title_full_unstemmed | بازنمایی بیماری و معلولیت در هزارویک شب |
| title_short | بازنمایی بیماری و معلولیت در هزارویک شب |
| title_sort | بازنمایی بیماری و معلولیت در هزارویک شب |
| topic | هزارویک شب بیماری معلولیت شرّ گفتمان |
| url | https://perlit.tabrizu.ac.ir/article_18410_5392f5f22a99118e8b2bbdb21bad7211.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ʿlyrḍạnyḵwyy bạznmạyybymạrywmʿlwlytdrhzạrwyḵsẖb AT frzạnhậqạpwr bạznmạyybymạrywmʿlwlytdrhzạrwyḵsẖb AT smyhậqạjạnyzlty bạznmạyybymạrywmʿlwlytdrhzạrwyḵsẖb |