AYDINLANMADA DİN PROBLEMATİĞİ VE İSKOÇ AYDINLANMASINA ETKİSİ
Aydınlanma dönemi üzerine o kadar çok görüş ortaya konmuştur ki, tanımı, muhtevası ve etkisi ile üzerinde uzlaşılması mümkün olmayan felsefi bir problematik olarak önümüzde durmaktadır. Aydınlanma hem kendi başına bir problematik hem de başat konularından olan din konusu ayrı bir problematik olarak...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Türk Felsefe Derneği
2023-08-01
|
| Series: | Felsefe Dünyası |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3151640 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832571126897704960 |
|---|---|
| author | Ali Taşkın |
| author_facet | Ali Taşkın |
| author_sort | Ali Taşkın |
| collection | DOAJ |
| description | Aydınlanma dönemi üzerine o kadar çok görüş ortaya konmuştur ki, tanımı, muhtevası ve etkisi ile üzerinde uzlaşılması mümkün olmayan felsefi bir problematik olarak önümüzde durmaktadır. Aydınlanma hem kendi başına bir problematik hem de başat konularından olan din konusu ayrı bir problematik olarak değerlendirilmektedir. On sekizinci yüzyılla başlayan aydınlanma dönemi Tek tanrılı dinlerin egemen olduğu uzun bir zaman diliminin sonu olduğu için akla uygunluğu tartışmalı olan dinin etkisinin kırılması ya da tümden ortadan kaldırılması amacını içinde taşıdığı öne sürülmüştür. Bu tezi savunmak için aydınlanma döneminin filozoflarının tamamının natüralist, pozitivist, ateist ya da teist olduğu yönünde bir görüş egemen kılınmaya çalışılmıştır. Hem tarihsel gerçeklik açısından hem de felsefi tutarlılık açısından birçok yanlışlar, paradokslar ve çelişkiler içeren bu görüşleri kısmen genel daha çok da İskoç Aydınlanmasının üç önemli düşünürü çerçevesinde ele almak ve tartışmak bu makalenin ana konusunu oluşturmaktadır. Konu, filozofların bazı eserlerinden yola çıkılarak kimi akıl yürütmelerle tartışılmıştır. Makalede, aydınlanmanın mutlak bir din karşıtlığı aydınlanma filozoflarının tümünün de doğalcı, tanrıtanımaz ya da en fazla deist olabileceği yönündeki yaygın kanaatin yanlışlığı gösterilmeye çalışılmıştır. |
| format | Article |
| id | doaj-art-bee461f0b15d4428a4aee6b620053ed4 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1301-0875 |
| language | English |
| publishDate | 2023-08-01 |
| publisher | Türk Felsefe Derneği |
| record_format | Article |
| series | Felsefe Dünyası |
| spelling | doaj-art-bee461f0b15d4428a4aee6b620053ed42025-02-02T13:20:46ZengTürk Felsefe DerneğiFelsefe Dünyası1301-08752023-08-017753310.58634/felsefedunyasi.12991782040AYDINLANMADA DİN PROBLEMATİĞİ VE İSKOÇ AYDINLANMASINA ETKİSİAli Taşkın0https://orcid.org/0000-0001-6643-3974Sivas cumhuriyet üniversitesiAydınlanma dönemi üzerine o kadar çok görüş ortaya konmuştur ki, tanımı, muhtevası ve etkisi ile üzerinde uzlaşılması mümkün olmayan felsefi bir problematik olarak önümüzde durmaktadır. Aydınlanma hem kendi başına bir problematik hem de başat konularından olan din konusu ayrı bir problematik olarak değerlendirilmektedir. On sekizinci yüzyılla başlayan aydınlanma dönemi Tek tanrılı dinlerin egemen olduğu uzun bir zaman diliminin sonu olduğu için akla uygunluğu tartışmalı olan dinin etkisinin kırılması ya da tümden ortadan kaldırılması amacını içinde taşıdığı öne sürülmüştür. Bu tezi savunmak için aydınlanma döneminin filozoflarının tamamının natüralist, pozitivist, ateist ya da teist olduğu yönünde bir görüş egemen kılınmaya çalışılmıştır. Hem tarihsel gerçeklik açısından hem de felsefi tutarlılık açısından birçok yanlışlar, paradokslar ve çelişkiler içeren bu görüşleri kısmen genel daha çok da İskoç Aydınlanmasının üç önemli düşünürü çerçevesinde ele almak ve tartışmak bu makalenin ana konusunu oluşturmaktadır. Konu, filozofların bazı eserlerinden yola çıkılarak kimi akıl yürütmelerle tartışılmıştır. Makalede, aydınlanmanın mutlak bir din karşıtlığı aydınlanma filozoflarının tümünün de doğalcı, tanrıtanımaz ya da en fazla deist olabileceği yönündeki yaygın kanaatin yanlışlığı gösterilmeye çalışılmıştır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3151640enlightenmentreligiongodscottish enlightenmenthutchesonhumeadam smith.aydınlanmadintanrıi̇skoç aydınlanmasıhutchesonhumeadam smith |
| spellingShingle | Ali Taşkın AYDINLANMADA DİN PROBLEMATİĞİ VE İSKOÇ AYDINLANMASINA ETKİSİ Felsefe Dünyası enlightenment religion god scottish enlightenment hutcheson hume adam smith. aydınlanma din tanrı i̇skoç aydınlanması hutcheson hume adam smith |
| title | AYDINLANMADA DİN PROBLEMATİĞİ VE İSKOÇ AYDINLANMASINA ETKİSİ |
| title_full | AYDINLANMADA DİN PROBLEMATİĞİ VE İSKOÇ AYDINLANMASINA ETKİSİ |
| title_fullStr | AYDINLANMADA DİN PROBLEMATİĞİ VE İSKOÇ AYDINLANMASINA ETKİSİ |
| title_full_unstemmed | AYDINLANMADA DİN PROBLEMATİĞİ VE İSKOÇ AYDINLANMASINA ETKİSİ |
| title_short | AYDINLANMADA DİN PROBLEMATİĞİ VE İSKOÇ AYDINLANMASINA ETKİSİ |
| title_sort | aydinlanmada din problematigi ve iskoc aydinlanmasina etkisi |
| topic | enlightenment religion god scottish enlightenment hutcheson hume adam smith. aydınlanma din tanrı i̇skoç aydınlanması hutcheson hume adam smith |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3151640 |
| work_keys_str_mv | AT alitaskın aydinlanmadadinproblematigiveiskocaydinlanmasinaetkisi |