تاثیر تنش خشکی بر ویژگی‌های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی برخی گونه های گل سوسن
سابقه و هدف: تنش خشکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده رشد گیاهان در جهان می‌باشد و متداول‌ترین تنشی است که بخش بیشتری از اراضی جهان را تهدید و باعث کاهش محصولات مختلف می‌شود. تنش‌های محیطی باعث تغییراتی در رشد و نمو گیاهان داروئی، مقدار و کیفیت مواد مؤثره آنها می‌شود که این ترکیبات گیاهان را در مقابل ع...
Saved in:
| Main Authors: | , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2023-03-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_6391_0f89fd6eb461755432e2d97d3d1ba35b.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586600074182656 |
|---|---|
| author | رضوان احدی راد یونس پوربیرامی هیر اسماعیل چمنی حسن ملکی لجایر نورالدین ایزدی |
| author_facet | رضوان احدی راد یونس پوربیرامی هیر اسماعیل چمنی حسن ملکی لجایر نورالدین ایزدی |
| author_sort | رضوان احدی راد |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: تنش خشکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده رشد گیاهان در جهان می‌باشد و متداول‌ترین تنشی است که بخش بیشتری از اراضی جهان را تهدید و باعث کاهش محصولات مختلف می‌شود. تنش‌های محیطی باعث تغییراتی در رشد و نمو گیاهان داروئی، مقدار و کیفیت مواد مؤثره آنها می‌شود که این ترکیبات گیاهان را در مقابل عوامل مزاحم خارجی و همچنین شرایط نامساعد محیطی حفاظت می‌کند تا گیاهان بتوانند به حیات خود ادامه دهند. استفاده از شیوه‌های کشت بافت گیاهان در شرایط آزمایشگاهی نسبت به کشت‌های مزرعه‌ای، محیط کنترل شده‌ای را برای مطالعات فیزیولوژیکی از قبیل اثرات تنش خشکی با استفاده از گیاهان فراهم کرده است تا با مدیریت عوامل محیطی بتوان به حداکثر محصول دست یافت.مواد و روش‌ها: این پژوهش در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه کشت بافت و بیوتکنولوژی دانشگاه محقق اردبیلی به منظور غربال‌گری درون شیشه‌ای سه گونه گل سوسن نسبت به تنش خشکی انجام گردید. فلس‌های سوخک درون‌شیشه‌ای tsingtauense .L، L. regale و L. ledebourii در محیط کشت پایه MS حاوی غلظت‌های مختلف پلی‌اتیلن‌گلیکول6000 (0، 5، 10، 20 و 40 گرم در لیتر) کشت گردید پس از دو ماه شاخص‌های مورفولوژیکی گیاهچه‌های باززایی شده از قبیل ارتفاع گیاهچه، طول و تعداد برگ، تعداد سوخک، تعداد ریشه و وزن تر و همچنین شاخص‌های بیوشیمیایی مانند میزان پرولین، کربوهیدرات‌های محلول، فنل، فلاونوئید، آنتوسیانین، کلروفیل و کاروتنوئید در هر یک از تیمارها بصورت جداگانه اندازه‌گیری و مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته‌ها: در پژوهش حاضر از بین سه گونه گل سوسن فقط L. regale برگ تولید کرد نتایج نشان داد که ارتفاع گیاهچه، تعداد و طول برگ، تعداد سوخک و تعداد ریشه و وزن تر گیاهچه‌ها با افزایش تنش خشکی کاهش یافت. بیشترین تعداد سوخک از L. ledebourii، بیشترین تعداد ریشه از L. regale و بیشترین وزن تر از نمونه‌های tsingtauense.L بدست آمد. بیشترین مقدار فنل و کاروتنوئید از L. regale و بیشترین مقدار پرولین از L. ledebourii حاصل شد در حالی که tsingtauense.L نسبت به گونه های دیگر از فلاونوئید، آنتوسیانین و کلروفیل بیشتری برخوردار بود. طبق نتایج بدست آمده میزان پرولین، فلاونوئید و آنتوسیانین همبستگی مثبتی با میزان تنش خشکی داشت ولی بیشترین میزان کربوهیدرات‌های محلول و فنل از تیمار 10 گرم در لیتر پلی‌اتیلن-گلیکول و بیشترین مقدار کاروتنوئید نیز از غلظت 5 گرم در لیتر پلی‌اتیلن‌گلیکول بدست آمد. نتیجه‌گیری: در پژوهش حاضر تنش خشکی با کاهش طویل شدن و تقسیم سلولی و با تاثیر بر روی فرآیندهای مختلف فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و هورمونی شاخص‌های رشدی گیاهچه‌های گونه‌های گل سوسن را کاهش داد در حالی که میزان شاخص-های بیوشیمیایی نسبت به شاهد در شرایط تنش خشکی تجمع پیدا کردند. افزایش پرولین، کربوهیدرات‌های محلول و متابولیت‌های ثانویه علاوه بر افزایش عملکرد محصول، نوعی ساز و کار تحمل به تنش خشکی بوده و شاخصی جهت ارزیابی مقاومت گیاه به تنش خشکی محسوب می‌شود. |
| format | Article |
| id | doaj-art-be76314e16f944099badba83451fab95 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2023-03-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-be76314e16f944099badba83451fab952025-01-25T07:01:37ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782023-03-01301496510.22069/jopp.2022.19771.28996391تاثیر تنش خشکی بر ویژگی‌های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی برخی گونه های گل سوسنرضوان احدی راد0یونس پوربیرامی هیر1اسماعیل چمنی2حسن ملکی لجایر3نورالدین ایزدی4دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد اصلاح و فیزیولوژی گل‌ها و گیاهان زینتی، دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.نویسنده مسئول، استادیار گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.استاد گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.استادیار گروه علوم باغبانی و فضای سبز، دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.دانش‌آموخته دکتری اصلاح و فیزیولوژی گل‌ها و گیاهان زینتی، دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.سابقه و هدف: تنش خشکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده رشد گیاهان در جهان می‌باشد و متداول‌ترین تنشی است که بخش بیشتری از اراضی جهان را تهدید و باعث کاهش محصولات مختلف می‌شود. تنش‌های محیطی باعث تغییراتی در رشد و نمو گیاهان داروئی، مقدار و کیفیت مواد مؤثره آنها می‌شود که این ترکیبات گیاهان را در مقابل عوامل مزاحم خارجی و همچنین شرایط نامساعد محیطی حفاظت می‌کند تا گیاهان بتوانند به حیات خود ادامه دهند. استفاده از شیوه‌های کشت بافت گیاهان در شرایط آزمایشگاهی نسبت به کشت‌های مزرعه‌ای، محیط کنترل شده‌ای را برای مطالعات فیزیولوژیکی از قبیل اثرات تنش خشکی با استفاده از گیاهان فراهم کرده است تا با مدیریت عوامل محیطی بتوان به حداکثر محصول دست یافت.مواد و روش‌ها: این پژوهش در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه کشت بافت و بیوتکنولوژی دانشگاه محقق اردبیلی به منظور غربال‌گری درون شیشه‌ای سه گونه گل سوسن نسبت به تنش خشکی انجام گردید. فلس‌های سوخک درون‌شیشه‌ای tsingtauense .L، L. regale و L. ledebourii در محیط کشت پایه MS حاوی غلظت‌های مختلف پلی‌اتیلن‌گلیکول6000 (0، 5، 10، 20 و 40 گرم در لیتر) کشت گردید پس از دو ماه شاخص‌های مورفولوژیکی گیاهچه‌های باززایی شده از قبیل ارتفاع گیاهچه، طول و تعداد برگ، تعداد سوخک، تعداد ریشه و وزن تر و همچنین شاخص‌های بیوشیمیایی مانند میزان پرولین، کربوهیدرات‌های محلول، فنل، فلاونوئید، آنتوسیانین، کلروفیل و کاروتنوئید در هر یک از تیمارها بصورت جداگانه اندازه‌گیری و مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته‌ها: در پژوهش حاضر از بین سه گونه گل سوسن فقط L. regale برگ تولید کرد نتایج نشان داد که ارتفاع گیاهچه، تعداد و طول برگ، تعداد سوخک و تعداد ریشه و وزن تر گیاهچه‌ها با افزایش تنش خشکی کاهش یافت. بیشترین تعداد سوخک از L. ledebourii، بیشترین تعداد ریشه از L. regale و بیشترین وزن تر از نمونه‌های tsingtauense.L بدست آمد. بیشترین مقدار فنل و کاروتنوئید از L. regale و بیشترین مقدار پرولین از L. ledebourii حاصل شد در حالی که tsingtauense.L نسبت به گونه های دیگر از فلاونوئید، آنتوسیانین و کلروفیل بیشتری برخوردار بود. طبق نتایج بدست آمده میزان پرولین، فلاونوئید و آنتوسیانین همبستگی مثبتی با میزان تنش خشکی داشت ولی بیشترین میزان کربوهیدرات‌های محلول و فنل از تیمار 10 گرم در لیتر پلی‌اتیلن-گلیکول و بیشترین مقدار کاروتنوئید نیز از غلظت 5 گرم در لیتر پلی‌اتیلن‌گلیکول بدست آمد. نتیجه‌گیری: در پژوهش حاضر تنش خشکی با کاهش طویل شدن و تقسیم سلولی و با تاثیر بر روی فرآیندهای مختلف فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و هورمونی شاخص‌های رشدی گیاهچه‌های گونه‌های گل سوسن را کاهش داد در حالی که میزان شاخص-های بیوشیمیایی نسبت به شاهد در شرایط تنش خشکی تجمع پیدا کردند. افزایش پرولین، کربوهیدرات‌های محلول و متابولیت‌های ثانویه علاوه بر افزایش عملکرد محصول، نوعی ساز و کار تحمل به تنش خشکی بوده و شاخصی جهت ارزیابی مقاومت گیاه به تنش خشکی محسوب می‌شود.https://jopp.gau.ac.ir/article_6391_0f89fd6eb461755432e2d97d3d1ba35b.pdfگل سوسنتنش خشکیپلی‌اتیلن‌گلیکولپرولین |
| spellingShingle | رضوان احدی راد یونس پوربیرامی هیر اسماعیل چمنی حسن ملکی لجایر نورالدین ایزدی تاثیر تنش خشکی بر ویژگی‌های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی برخی گونه های گل سوسن Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī گل سوسن تنش خشکی پلی‌اتیلن‌گلیکول پرولین |
| title | تاثیر تنش خشکی بر ویژگی‌های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی برخی گونه های گل سوسن |
| title_full | تاثیر تنش خشکی بر ویژگی‌های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی برخی گونه های گل سوسن |
| title_fullStr | تاثیر تنش خشکی بر ویژگی‌های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی برخی گونه های گل سوسن |
| title_full_unstemmed | تاثیر تنش خشکی بر ویژگی‌های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی برخی گونه های گل سوسن |
| title_short | تاثیر تنش خشکی بر ویژگی‌های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی برخی گونه های گل سوسن |
| title_sort | تاثیر تنش خشکی بر ویژگی‌های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی برخی گونه های گل سوسن |
| topic | گل سوسن تنش خشکی پلی‌اتیلن‌گلیکول پرولین |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_6391_0f89fd6eb461755432e2d97d3d1ba35b.pdf |
| work_keys_str_mv | AT rḍwạnạḥdyrạd tạtẖyrtnsẖkẖsẖḵybrwyzẖgyhạymwrfwlwzẖyḵywbywsẖymyạyybrkẖygwnhhạyglswsn AT ywnspwrbyrạmyhyr tạtẖyrtnsẖkẖsẖḵybrwyzẖgyhạymwrfwlwzẖyḵywbywsẖymyạyybrkẖygwnhhạyglswsn AT ạsmạʿylcẖmny tạtẖyrtnsẖkẖsẖḵybrwyzẖgyhạymwrfwlwzẖyḵywbywsẖymyạyybrkẖygwnhhạyglswsn AT ḥsnmlḵyljạyr tạtẖyrtnsẖkẖsẖḵybrwyzẖgyhạymwrfwlwzẖyḵywbywsẖymyạyybrkẖygwnhhạyglswsn AT nwrạldynạyzdy tạtẖyrtnsẖkẖsẖḵybrwyzẖgyhạymwrfwlwzẖyḵywbywsẖymyạyybrkẖygwnhhạyglswsn |