بررسی اثر دو گونه جلبک‌ دریایی قرمز بر شاخص‌های رشدی، فیزیولوژیکی و عملکرد میوه خیار آب پران تحت تاثیر روش عصاره‌گیری

سابقه و هدف: امروزه، تمایل فزاینده‌ای به استفاده از روشهای زراعی مانند محرکهای زیستی طبیعی وجود دارد که باعث بهبود عملکرد می‌شوند و هیچ تأثیر منفی بر کیفیت گیاه ندارند. چنین راهکاری نه‌تنها امکان افزایش تولید زیست توده را فراهم می‌کند، بلکه باعث ایجاد مقاومت طبیعی گیاهان و همچنین بهبود کیفیت مواد غذ...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: فریبا ساعدی, طاهر برزگر, جعفر نیکبخت, زهرا قهرمانی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2022-09-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_6205_369cacec150555bbf8749a5364db27fe.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:سابقه و هدف: امروزه، تمایل فزاینده‌ای به استفاده از روشهای زراعی مانند محرکهای زیستی طبیعی وجود دارد که باعث بهبود عملکرد می‌شوند و هیچ تأثیر منفی بر کیفیت گیاه ندارند. چنین راهکاری نه‌تنها امکان افزایش تولید زیست توده را فراهم می‌کند، بلکه باعث ایجاد مقاومت طبیعی گیاهان و همچنین بهبود کیفیت مواد غذایی گیاهان می‌شود. محصولات با منشا طبیعی مانند عصاره جلبک دریایی به عنوان محرک رشد و نمو گیاهان زراعی و باغی استفاده می‌شود. عصاره‌ جلبک‌های دریایی حاوی طیف گسترده‌ای از مواد تقویت کننده رشد گیاهان مانند اکسین‌ها، سیتوکینین‌ها، بتائین‌ها، جیبرلین‌ها و مواد آلی و هچنین جمله اسیدهای آمینه، عناصر مغذی بزرگ و عناصر کمیاب هستند که عملکرد و کیفیت محصول را بهبود می‌بخشند. هدف ازانجام این پژوهش بررسی تاثیر روش‌های مختلف استخراج عصاره دو گونه جلبک دریایی قرمز Gracilaria corticata و Acanthophora spiciferais بر شاخص‌های رشدی، فیزیولوژیکی و عملکردی خیار آب‌پران (Ecballium elaterium L.) بود.مواد و روش‌ها: این آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال 1399 در چهار تکرار بر روی گیاه خیار آب‌پران (Ecballium elaterium L. ) انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل پنج روش استخراج (ME: عصاره استخراجی مایکروویو با حلال آبی، OE: عصاره استخراجی اتوکلاو با حلال آبی، BE: عصاره استخراج شده با روش جوشاندن با آب مقطر، NE: عصاره استخراج شده با ازت مایع، EE: عصاره خیسانده شده در اتانول) و یک نمونه شاهد (C: (محلول‌پاشی با آب مقطر) بود. در طول دور رشد تعداد برگ، تعداد گل نر و ماده و تعداد میوه‌ها اندازه‌گیری شد. در پایان دوره رشد تعداد شاخه جانبی، ارتفاع بوته و طول شاخه‌های جانبی، شاخص سطح کل برگ، وزن تر و خشک شاخساره، وزن تر و خشک میوه و عملکرد میوه، طول و قطر ریشه و انشعابات فرعی ریشه، حجم و سطح ریشه، کلروفیل کل، کارتنوئید، فنل کل و فلاونوئید کل آن اندازه‌گیری شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد اثر محلول‌پاشی عصاره‌های جلبکی در همه صفات در سطح یک درصد معنی‌دار شد. تیمار گیاهان با عصاره‌ استخراج شده با حلال آبی در اتوکلاو باعث افزایش 6/43 درصد ارتفاع بوته، 4/59 درصد طول شاخه جانبی، 3/58 درصد وزن‌ تر شاخساره، 7/71 درصد وزن خشک شاخساره، 7/65 درصد تعداد گل نر، 5/39 درصد تعداد گل ماده، 6/41 درصد تعداد میوه، 2/20 درصد وزن تر میوه، 8/32 درصد وزن خشک میوه، 6/55 درصد عملکرد میوه، 5/70 درصد طول ریشه، 7/80 درصد حجم ریشه و 9/66 درصد فلاونوئید میوه نسبت به گیاهان شاهد شد. همچنین بیشترین شاخص سطح برگ با افزایش 9/42 و 5/41 درصد، قطر ریشه (57 و 4/53 درصد)، سطح ریشه (3/78 و 9/73 درصد)، کلروفیل کل (8/45 و 2/45 درصد)، کارتنوئید (3/69 و 71 درصد) و فنل کل (6/42 و 2/43 درصد) به ترتیب در گیاهان تیمار شده با عصاره حاصل از روش‌های اتوکلاو و مایکروویو نسبت به گیاهان شاهد مشاهده شد. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، همه روش‌های استخراج عصاره جلبک‌های قرمز تاثیر مثبت بر رشد،‌ صفات فیزیولوژیکی‌ و عملکرد میوه خیار آب‌‌پران داشتند. اما به طور کلی روش‌های جدیدتر (اتوکلاو، مایکروویو) نسبت به روش‌های سنتی (جوشاندن، ازت مایع، اتانول) تاثیر بهتری داشتند و عصاره حاصل از این روش‌ها، هورمون‌های رشد، ترکیبات آلی و عناصر غذایی بیشتری داشتند. بنابراین روش‌های اتوکلاو و مایکروویو جهت استخراج عصاره جلبک‌ها پیشنهاد می‌گردد. همچنین این نتایج نشان می‌دهند که جلبک‌های قرمز گراسیلاریا (Gracilaria corticata) و اکانتوفورا (Acanthophora spicifera) منطقه خلیج فارس اگر با روش صحیحی استخراج شوند می‌توانند یک کود زیستی مناسب برای تولید گیاهان باشند.
ISSN:2322-2050
2322-2778