Czas dzieciństwa i dojrzewania. Dwie epoki heroiczne w „Sanatorium pod Klepsydrą”

Sanatorium pod Klepsydrą (1973) Wojciecha Jerzego Hasa opowiada o powrocie do dzieciństwa i wieku nastoletniego, nie jest jednak historią utkaną z tradycyjnie rozumianych wspomnień. To film o wyprawie w głąb czasu. Dla Brunona Schulza, autora pierwowzoru, dojrzewanie do dzieciństwa jest egzystencja...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Małgorzata Jakubowska
Format: Article
Language:English
Published: Institute of Art of the Polish Academy of Sciences 2013-03-01
Series:Kwartalnik Filmowy
Subjects:
Online Access:https://czasopisma.ispan.pl/index.php/kf/article/view/2778
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:Sanatorium pod Klepsydrą (1973) Wojciecha Jerzego Hasa opowiada o powrocie do dzieciństwa i wieku nastoletniego, nie jest jednak historią utkaną z tradycyjnie rozumianych wspomnień. To film o wyprawie w głąb czasu. Dla Brunona Schulza, autora pierwowzoru, dojrzewanie do dzieciństwa jest egzystencjalnym zadaniem dla każdego człowieka. I chociaż postulat ten brzmi jak element psychoanalitycznej terapii, nie otrzymujemy powierzchownego freudyzmu ani w prozie Schulza, ani w filmie Hasa. Freud chciał uwolnić swego pacjenta od ciężaru dzieciństwa i zaoferować wolność w teraźniejszości po uporaniu się z traumą wczesnych doświadczeń. Natomiast w wizji Schulza dominuje pragnienie powrotu do czasu przeszłego, ponieważ tylko tam możemy odnaleźć wolność – dziecięcą, niczym nieskrępowaną twórczość. W Sanatorium pod Klepsydrą wokół figur rodzicielskich nie tylko krystalizuje się ludzka osobowość, ale zostaje ujawniona filozofia czasu. Has powtarza za Schulzem, że śmierć i narodziny to dwie strony życia, podobnie jak figury Matki i Ojca. Grób i łono są źródłami czasu, stamtąd wszystko wypływa i tam powraca. Żadna miłość nie jest pierwsza, a żadna śmierć ostateczna.
ISSN:0452-9502
2719-2725