Döviz Piyasası Baskı Endeksi ve Dolarizasyon Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği
Ulusal para birimi üzerindeki herhangi bir uzun süreli baskı durumu, özellikle dış şoklara eğilimli gelişmekte olan ülke ekonomileri için ciddi sonuçlar doğurabilmektedir. Herhangi bir kriz durumundan kaçınabilmek için bu tür baskıların zamanlamasını ve yoğunluğunu bilmek önem arz etmektedir. Bu kap...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
2022-04-01
|
| Series: | Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2221979 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832570655082545152 |
|---|---|
| author | Gökhan Konat Tayfur Bayat Şebnem Taş |
| author_facet | Gökhan Konat Tayfur Bayat Şebnem Taş |
| author_sort | Gökhan Konat |
| collection | DOAJ |
| description | Ulusal para birimi üzerindeki herhangi bir uzun süreli baskı durumu, özellikle dış şoklara eğilimli gelişmekte olan ülke ekonomileri için ciddi sonuçlar doğurabilmektedir. Herhangi bir kriz durumundan kaçınabilmek için bu tür baskıların zamanlamasını ve yoğunluğunu bilmek önem arz etmektedir. Bu kapsamda literatürde özellikle yönetilen dalgalı döviz kuru sistemini takip eden ekonomilerde ulusal para birimi üzerindeki baskıların seviyesini doğru bir şekilde tespit edebilmek amacıyla döviz kurlarındaki, döviz rezervlerindeki ve/veya faiz oranlarındaki değişikliklerin ağırlıklı toplamı ile ölçülen döviz piyasası baskı endeksi kullanılmaktadır. Bu çalışmada ise Türkiye ekonomisinde 2005:12-2021:5 döneminde olası bir döviz krizinin işaretini veren döviz piyasası baskı endeksi ile yabancı paranın hem ödeme aracı hem de değer saklama aracı şeklinde yoğun kullanımı olarak ifade edilen dolarizasyon arasındaki ilişki fourier alanda ile incelenmektedir. Dolarizasyon değişkeni için döviz tevdiat hesaplarının M2 para arzına oranı esas alınmakta, döviz piyasası baskı endeksi için ise literatürde yer alan çalışmalara paralel olarak nominal döviz kuru (Amerikan Doları/Türk Lirası) ve TCMB brüt döviz rezervlerindeki (Milyon Amerikan Doları) değişimin ağırlıklandırılmış toplamı kullanılmaktadır. Söz konusu değişkenlere ait aylık veriler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası resmi veri tabanından elde edilmiştir. Ampirik analizler neticesinde döviz piyasası baskı endeksi ile dolarizasyon arasında birbirini besleyen bir süreç olduğu sonucuna ulaşılmıştır. |
| format | Article |
| id | doaj-art-bc408e8993de4fdebdc7f55229cc5b62 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1303-1279 |
| language | English |
| publishDate | 2022-04-01 |
| publisher | Sivas Cumhuriyet Üniversitesi |
| record_format | Article |
| series | Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi |
| spelling | doaj-art-bc408e8993de4fdebdc7f55229cc5b622025-02-02T14:34:00ZengSivas Cumhuriyet ÜniversitesiCumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi1303-12792022-04-0123257558410.37880/cumuiibf.10653782057Döviz Piyasası Baskı Endeksi ve Dolarizasyon Arasındaki İlişki: Türkiye ÖrneğiGökhan Konat0https://orcid.org/0000-0002-0964-7893Tayfur Bayat1https://orcid.org/0000-0002-4427-0999Şebnem Taş2https://orcid.org/0000-0002-7303-3407BOLU ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİİNÖNÜ ÜNİVERSİTESİFIRAT ÜNİVERSİTESİUlusal para birimi üzerindeki herhangi bir uzun süreli baskı durumu, özellikle dış şoklara eğilimli gelişmekte olan ülke ekonomileri için ciddi sonuçlar doğurabilmektedir. Herhangi bir kriz durumundan kaçınabilmek için bu tür baskıların zamanlamasını ve yoğunluğunu bilmek önem arz etmektedir. Bu kapsamda literatürde özellikle yönetilen dalgalı döviz kuru sistemini takip eden ekonomilerde ulusal para birimi üzerindeki baskıların seviyesini doğru bir şekilde tespit edebilmek amacıyla döviz kurlarındaki, döviz rezervlerindeki ve/veya faiz oranlarındaki değişikliklerin ağırlıklı toplamı ile ölçülen döviz piyasası baskı endeksi kullanılmaktadır. Bu çalışmada ise Türkiye ekonomisinde 2005:12-2021:5 döneminde olası bir döviz krizinin işaretini veren döviz piyasası baskı endeksi ile yabancı paranın hem ödeme aracı hem de değer saklama aracı şeklinde yoğun kullanımı olarak ifade edilen dolarizasyon arasındaki ilişki fourier alanda ile incelenmektedir. Dolarizasyon değişkeni için döviz tevdiat hesaplarının M2 para arzına oranı esas alınmakta, döviz piyasası baskı endeksi için ise literatürde yer alan çalışmalara paralel olarak nominal döviz kuru (Amerikan Doları/Türk Lirası) ve TCMB brüt döviz rezervlerindeki (Milyon Amerikan Doları) değişimin ağırlıklandırılmış toplamı kullanılmaktadır. Söz konusu değişkenlere ait aylık veriler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası resmi veri tabanından elde edilmiştir. Ampirik analizler neticesinde döviz piyasası baskı endeksi ile dolarizasyon arasında birbirini besleyen bir süreç olduğu sonucuna ulaşılmıştır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2221979döviz kuru baskı endeksidolarizasyonfourier nedensellikexchange rate pressure indexdollarizationfourier causality |
| spellingShingle | Gökhan Konat Tayfur Bayat Şebnem Taş Döviz Piyasası Baskı Endeksi ve Dolarizasyon Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi döviz kuru baskı endeksi dolarizasyon fourier nedensellik exchange rate pressure index dollarization fourier causality |
| title | Döviz Piyasası Baskı Endeksi ve Dolarizasyon Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği |
| title_full | Döviz Piyasası Baskı Endeksi ve Dolarizasyon Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği |
| title_fullStr | Döviz Piyasası Baskı Endeksi ve Dolarizasyon Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği |
| title_full_unstemmed | Döviz Piyasası Baskı Endeksi ve Dolarizasyon Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği |
| title_short | Döviz Piyasası Baskı Endeksi ve Dolarizasyon Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği |
| title_sort | doviz piyasasi baski endeksi ve dolarizasyon arasindaki iliski turkiye ornegi |
| topic | döviz kuru baskı endeksi dolarizasyon fourier nedensellik exchange rate pressure index dollarization fourier causality |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2221979 |
| work_keys_str_mv | AT gokhankonat dovizpiyasasıbaskıendeksivedolarizasyonarasındakiiliskiturkiyeornegi AT tayfurbayat dovizpiyasasıbaskıendeksivedolarizasyonarasındakiiliskiturkiyeornegi AT sebnemtas dovizpiyasasıbaskıendeksivedolarizasyonarasındakiiliskiturkiyeornegi |