SAF AKLIN ELEŞTİRİSİNİN ÖRTÜLÜ BİR KAVRAMI OLARAK “ÇEŞİTLİLİK”: TRANSANDENDAL DEDÜKSİYONLARI ANLAMAK İÇİN BİR İPUCU
Anlama yetisi kavramlarının veya fonksiyonlarının transendentaldedüksiyonu Kant’ın Saf Aklın Eleştirisi adlı eserinin merkezini teşkil eder.Kant’a göre, canlandırma melekesinin (Gemüth) bilişsel güçlerine dâirsınırların nihâî olarak belirlenmesi, temelde, özel türdeki bu araştırmayadayanır. Dahası o...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Türk Felsefe Derneği
2015-12-01
|
| Series: | Felsefe Dünyası |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1481879 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832571054936031232 |
|---|---|
| author | Ümit Öztürk |
| author_facet | Ümit Öztürk |
| author_sort | Ümit Öztürk |
| collection | DOAJ |
| description | Anlama yetisi kavramlarının veya fonksiyonlarının transendentaldedüksiyonu Kant’ın Saf Aklın Eleştirisi adlı eserinin merkezini teşkil eder.Kant’a göre, canlandırma melekesinin (Gemüth) bilişsel güçlerine dâirsınırların nihâî olarak belirlenmesi, temelde, özel türdeki bu araştırmayadayanır. Dahası o, kendinden son derece emin bir biçimde, transendentaldedüksiyonun, metafiziğin kesin bir bilim olarak kuruluşu için kaçınılmazve dahi vazgeçilmez bir boyut içerdiğini ileri sürer. Bilindiği üzereEleştiri’nin ilk edisyonu 1781’de basılmıştır. Bu basımı müteakibenKant, 1786 tarihli Doğabiliminin Metafizik Temelleri başlıklı eserinde,dedüksiyonun formüle edilmesine ilişkin bazı ciddi problemlerdenbahseder. Kısa bir süre sonra da o, Eleştiri’nin 1787 tarihinde basılanikinci edisyonunda, metnin mihenk taşı olan bölümü tamamen yenidenyazar. Böyle bir değişimin neticesinde, Kant yorumcuları arasında büyükbir tartışma gündeme gelir. Bu yazıda, Eleştiri’nin örtülü bir kavramı olan“çeşitlilik”e odaklanma yoluyla, transendental dedüksiyonun iki farklıversiyonunu daha iyi anlamak için hazırlayıcı bir tartışma tesis edilmeyeçalışılacaktır. |
| format | Article |
| id | doaj-art-bba52163951141019d3e16c528b4b5ea |
| institution | Kabale University |
| issn | 1301-0875 |
| language | English |
| publishDate | 2015-12-01 |
| publisher | Türk Felsefe Derneği |
| record_format | Article |
| series | Felsefe Dünyası |
| spelling | doaj-art-bba52163951141019d3e16c528b4b5ea2025-02-02T13:21:53ZengTürk Felsefe DerneğiFelsefe Dünyası1301-08752015-12-01621251492040SAF AKLIN ELEŞTİRİSİNİN ÖRTÜLÜ BİR KAVRAMI OLARAK “ÇEŞİTLİLİK”: TRANSANDENDAL DEDÜKSİYONLARI ANLAMAK İÇİN BİR İPUCUÜmit Öztürk0Gümüşhane ÜniversitesiAnlama yetisi kavramlarının veya fonksiyonlarının transendentaldedüksiyonu Kant’ın Saf Aklın Eleştirisi adlı eserinin merkezini teşkil eder.Kant’a göre, canlandırma melekesinin (Gemüth) bilişsel güçlerine dâirsınırların nihâî olarak belirlenmesi, temelde, özel türdeki bu araştırmayadayanır. Dahası o, kendinden son derece emin bir biçimde, transendentaldedüksiyonun, metafiziğin kesin bir bilim olarak kuruluşu için kaçınılmazve dahi vazgeçilmez bir boyut içerdiğini ileri sürer. Bilindiği üzereEleştiri’nin ilk edisyonu 1781’de basılmıştır. Bu basımı müteakibenKant, 1786 tarihli Doğabiliminin Metafizik Temelleri başlıklı eserinde,dedüksiyonun formüle edilmesine ilişkin bazı ciddi problemlerdenbahseder. Kısa bir süre sonra da o, Eleştiri’nin 1787 tarihinde basılanikinci edisyonunda, metnin mihenk taşı olan bölümü tamamen yenidenyazar. Böyle bir değişimin neticesinde, Kant yorumcuları arasında büyükbir tartışma gündeme gelir. Bu yazıda, Eleştiri’nin örtülü bir kavramı olan“çeşitlilik”e odaklanma yoluyla, transendental dedüksiyonun iki farklıversiyonunu daha iyi anlamak için hazırlayıcı bir tartışma tesis edilmeyeçalışılacaktır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1481879intuition (anschauung)synopsisapprehensionsynthesisapperceptiongörü(anschauung)icmaledinmesentezbilinç |
| spellingShingle | Ümit Öztürk SAF AKLIN ELEŞTİRİSİNİN ÖRTÜLÜ BİR KAVRAMI OLARAK “ÇEŞİTLİLİK”: TRANSANDENDAL DEDÜKSİYONLARI ANLAMAK İÇİN BİR İPUCU Felsefe Dünyası intuition (anschauung) synopsis apprehension synthesis apperception görü(anschauung) icmal edinme sentez bilinç |
| title | SAF AKLIN ELEŞTİRİSİNİN ÖRTÜLÜ BİR KAVRAMI OLARAK “ÇEŞİTLİLİK”: TRANSANDENDAL DEDÜKSİYONLARI ANLAMAK İÇİN BİR İPUCU |
| title_full | SAF AKLIN ELEŞTİRİSİNİN ÖRTÜLÜ BİR KAVRAMI OLARAK “ÇEŞİTLİLİK”: TRANSANDENDAL DEDÜKSİYONLARI ANLAMAK İÇİN BİR İPUCU |
| title_fullStr | SAF AKLIN ELEŞTİRİSİNİN ÖRTÜLÜ BİR KAVRAMI OLARAK “ÇEŞİTLİLİK”: TRANSANDENDAL DEDÜKSİYONLARI ANLAMAK İÇİN BİR İPUCU |
| title_full_unstemmed | SAF AKLIN ELEŞTİRİSİNİN ÖRTÜLÜ BİR KAVRAMI OLARAK “ÇEŞİTLİLİK”: TRANSANDENDAL DEDÜKSİYONLARI ANLAMAK İÇİN BİR İPUCU |
| title_short | SAF AKLIN ELEŞTİRİSİNİN ÖRTÜLÜ BİR KAVRAMI OLARAK “ÇEŞİTLİLİK”: TRANSANDENDAL DEDÜKSİYONLARI ANLAMAK İÇİN BİR İPUCU |
| title_sort | saf aklin elestirisinin ortulu bir kavrami olarak cesitlilik transandendal deduksiyonlari anlamak icin bir ipucu |
| topic | intuition (anschauung) synopsis apprehension synthesis apperception görü(anschauung) icmal edinme sentez bilinç |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1481879 |
| work_keys_str_mv | AT umitozturk safaklinelestirisininortulubirkavramiolarakcesitliliktransandendaldeduksiyonlarianlamakicinbiripucu |