بررسی تغییرات کاربری اراضی حوضه سد کارده به روش آنالیز شدت

پوشش زمین و کاربری اراضی از مهم‌ترین عوامل هیدرولوژیکی در حوضه‌های آبخیز می‌باشند؛ زیرا در کیفیت و حجم کل رواناب نقش مؤثری دارند. بررسی میزان افزایش، کاهش، انتقال و ثبات بین کاربری‌ها درک بهتری از نحوه تغییرات پوشش و کاربری اراضی یک منطقه می‌دهد. این تحقیق تغییرات را در میان کلاس‌های طبقه‌بندی شده ک...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: مهدی مهدیزاده کاریزکی, امین علیزاده, حسین انصاری, هادی معماریان خلیل آباد
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2019-06-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_33340_f08a4a98291b7b16b6c4e7b6fe1ae49b.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832591398994444288
author مهدی مهدیزاده کاریزکی
امین علیزاده
حسین انصاری
هادی معماریان خلیل آباد
author_facet مهدی مهدیزاده کاریزکی
امین علیزاده
حسین انصاری
هادی معماریان خلیل آباد
author_sort مهدی مهدیزاده کاریزکی
collection DOAJ
description پوشش زمین و کاربری اراضی از مهم‌ترین عوامل هیدرولوژیکی در حوضه‌های آبخیز می‌باشند؛ زیرا در کیفیت و حجم کل رواناب نقش مؤثری دارند. بررسی میزان افزایش، کاهش، انتقال و ثبات بین کاربری‌ها درک بهتری از نحوه تغییرات پوشش و کاربری اراضی یک منطقه می‌دهد. این تحقیق تغییرات را در میان کلاس‌های طبقه‌بندی شده کاربری اراضی حوضه آبخیز سد کارده (شمال‌شرق ایران) ارزیابی و شدت آن‌ها را در سه بعد زمان، طبقه و شدت انتقال تحلیل می‌کند. با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و بررسی‌های میدانی، منطقه مورد مطالعه در سال‌های 1987، 1998، 2008 و 2016 به پنج طبقه مرتع، زراعت آبی و باغات، زراعت دیم، برون‌زدگی سنگی بدون پوشش و مناطق مسکونی طبقه‌بندی شد. تحلیل شدت تغییرات کاربری‌ها براساس روش ریاضی ابداعی آلدویک و پنتیوس‌(2012) که شدت‌های مشاهداتی را با شدت یکنواخت مقایسه می‌کند، انجام شد. برای هر بازه زمانی، جدول تقاطعی ایجاد شد و شدت تغییرات هر کاربری در سه بعد زمان، طبقه و انتقال بررسی شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان تغییرات کاربری اراضی مربوط به سه کاربری مرتع، زراعت آبی و دیم بوده و در بازه زمانی 1998-1987 رخ داده است، اما شدت این تغییرات در بازه زمانی 2016- 2008 بیشتر بود. در تمامی دوره‌ها کاربری مرتع به‌عنوان یک پتانسیل در تبدیل به سایر کاربری‌ها نقش مؤثر داشته و تغییرات کاربری‌ها الگوی منظمی نداشتند. در اثر تغییرات شدید و غیراصولی تبدیل کاربری مرتع به اراضی زراعی دیم و آبی و بالعکس، کاربری بدون پوشش 4 درصد افزایش نشان داد. نتایج نشان می‌دهد که همانند سایر مناطق مشابه در کشورهای درحال‌توسعه، تغییرات کاربری اراضی با رشد جمعیتی، شرایط اقلیمی و اقتصادی کشور مرتبط است و می‌تواند بر منابع طبیعی تأثیر مخرب بگذارد.
format Article
id doaj-art-b91ea3a48aa741ec8b6f03d49fb230e7
institution Kabale University
issn 2322-1682
2383-3076
language English
publishDate 2019-06-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj-art-b91ea3a48aa741ec8b6f03d49fb230e72025-01-22T12:10:30ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762019-06-0182759510.22067/geo.v8i2.8204033340بررسی تغییرات کاربری اراضی حوضه سد کارده به روش آنالیز شدتمهدی مهدیزاده کاریزکی0امین علیزاده1حسین انصاری2هادی معماریان خلیل آباد3دانشگاه فردوسی مشهددانشگاه فردوسی مشهددانشگاه فردوسی مشهددانشگاه بیرجندپوشش زمین و کاربری اراضی از مهم‌ترین عوامل هیدرولوژیکی در حوضه‌های آبخیز می‌باشند؛ زیرا در کیفیت و حجم کل رواناب نقش مؤثری دارند. بررسی میزان افزایش، کاهش، انتقال و ثبات بین کاربری‌ها درک بهتری از نحوه تغییرات پوشش و کاربری اراضی یک منطقه می‌دهد. این تحقیق تغییرات را در میان کلاس‌های طبقه‌بندی شده کاربری اراضی حوضه آبخیز سد کارده (شمال‌شرق ایران) ارزیابی و شدت آن‌ها را در سه بعد زمان، طبقه و شدت انتقال تحلیل می‌کند. با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و بررسی‌های میدانی، منطقه مورد مطالعه در سال‌های 1987، 1998، 2008 و 2016 به پنج طبقه مرتع، زراعت آبی و باغات، زراعت دیم، برون‌زدگی سنگی بدون پوشش و مناطق مسکونی طبقه‌بندی شد. تحلیل شدت تغییرات کاربری‌ها براساس روش ریاضی ابداعی آلدویک و پنتیوس‌(2012) که شدت‌های مشاهداتی را با شدت یکنواخت مقایسه می‌کند، انجام شد. برای هر بازه زمانی، جدول تقاطعی ایجاد شد و شدت تغییرات هر کاربری در سه بعد زمان، طبقه و انتقال بررسی شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان تغییرات کاربری اراضی مربوط به سه کاربری مرتع، زراعت آبی و دیم بوده و در بازه زمانی 1998-1987 رخ داده است، اما شدت این تغییرات در بازه زمانی 2016- 2008 بیشتر بود. در تمامی دوره‌ها کاربری مرتع به‌عنوان یک پتانسیل در تبدیل به سایر کاربری‌ها نقش مؤثر داشته و تغییرات کاربری‌ها الگوی منظمی نداشتند. در اثر تغییرات شدید و غیراصولی تبدیل کاربری مرتع به اراضی زراعی دیم و آبی و بالعکس، کاربری بدون پوشش 4 درصد افزایش نشان داد. نتایج نشان می‌دهد که همانند سایر مناطق مشابه در کشورهای درحال‌توسعه، تغییرات کاربری اراضی با رشد جمعیتی، شرایط اقلیمی و اقتصادی کشور مرتبط است و می‌تواند بر منابع طبیعی تأثیر مخرب بگذارد.https://geoeh.um.ac.ir/article_33340_f08a4a98291b7b16b6c4e7b6fe1ae49b.pdfکاربری اراضیپوششطبقه‌بندیشدت تغییراتحوضه آبخیز
spellingShingle مهدی مهدیزاده کاریزکی
امین علیزاده
حسین انصاری
هادی معماریان خلیل آباد
بررسی تغییرات کاربری اراضی حوضه سد کارده به روش آنالیز شدت
جغرافیا و مخاطرات محیطی
کاربری اراضی
پوشش
طبقه‌بندی
شدت تغییرات
حوضه آبخیز
title بررسی تغییرات کاربری اراضی حوضه سد کارده به روش آنالیز شدت
title_full بررسی تغییرات کاربری اراضی حوضه سد کارده به روش آنالیز شدت
title_fullStr بررسی تغییرات کاربری اراضی حوضه سد کارده به روش آنالیز شدت
title_full_unstemmed بررسی تغییرات کاربری اراضی حوضه سد کارده به روش آنالیز شدت
title_short بررسی تغییرات کاربری اراضی حوضه سد کارده به روش آنالیز شدت
title_sort بررسی تغییرات کاربری اراضی حوضه سد کارده به روش آنالیز شدت
topic کاربری اراضی
پوشش
طبقه‌بندی
شدت تغییرات
حوضه آبخیز
url https://geoeh.um.ac.ir/article_33340_f08a4a98291b7b16b6c4e7b6fe1ae49b.pdf
work_keys_str_mv AT mhdymhdyzạdhḵạryzḵy brrsytgẖyyrạtḵạrbryạrạḍyḥwḍhsdḵạrdhbhrwsẖậnạlyzsẖdt
AT ạmynʿlyzạdh brrsytgẖyyrạtḵạrbryạrạḍyḥwḍhsdḵạrdhbhrwsẖậnạlyzsẖdt
AT ḥsynạnṣạry brrsytgẖyyrạtḵạrbryạrạḍyḥwḍhsdḵạrdhbhrwsẖậnạlyzsẖdt
AT hạdymʿmạryạnkẖlylậbạd brrsytgẖyyrạtḵạrbryạrạḍyḥwḍhsdḵạrdhbhrwsẖậnạlyzsẖdt