بررسی تاثیر محلول‌پاشی 5-آمینولوولونیک اسید (5-ALA) بر خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی ریحان (Ocimum basilicum L.) در شرایط تنش آرسنیک
سابقه و هدف: ریحان (Ocimum basilicum L.) یک گیاه یکساله از خانواده نعناعیان (Lamiacea) است که به عنوان سبزی و گیاه دارویی و معطر استفاده از آن در سراسر جهان روزبروز رو به افزایش است. فلزات و یا شبه‌فلزاتی که وزن مخصوص آنها بالاتر از 5 گرم بر سانتی‌متر مکعب باشند به عنوان فلزات سنگین در نظر گرفته می...
Saved in:
| Main Authors: | , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2024-06-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_6885_2ca5d2f46345553bf3b066b14afa42e0.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586595744612352 |
|---|---|
| author | علی عبداللهی بهروز اسماعیل پور محسن برین علی اشرف سلطانی طولارود موسی ترابی گیکلو |
| author_facet | علی عبداللهی بهروز اسماعیل پور محسن برین علی اشرف سلطانی طولارود موسی ترابی گیکلو |
| author_sort | علی عبداللهی |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: ریحان (Ocimum basilicum L.) یک گیاه یکساله از خانواده نعناعیان (Lamiacea) است که به عنوان سبزی و گیاه دارویی و معطر استفاده از آن در سراسر جهان روزبروز رو به افزایش است. فلزات و یا شبه‌فلزاتی که وزن مخصوص آنها بالاتر از 5 گرم بر سانتی‌متر مکعب باشند به عنوان فلزات سنگین در نظر گرفته می‌شوند و آرسنیک به عنوان یکی از مهمترین فلزات سنگین شناخته می‌شود. این عناصر به عنوان یکی از مهمترین آلوده کننده‌های محیط زیست مطرح بوده که برای همه موجودات زنده خطرناک هستند. این فلزات موجب جلوگیری از فرایندهای فیزیولوژیکی مانند فتوسنتز، تنفس، طویل شدن سلول، روابط آبی گیاه، متابولیسم نیتروژن و تغذیه معدنی گیاهان می‌شود. استفاده از تنظیم کننده رشدی به نام 5-ALA به عنوان یک راهکار نوین برای مقابله با برخی تنش‌های محیطی و تعدیل اثرات مخرب محیطی بر رشد و نمو گیاهان قبلاً مطالعه شده است. 5-ALA به عنوان پیش‌ماده برای سنتز ترکیبات تتراپیرولی مانند کلروفیل، پورفیرین، ویتامین B12، بیلین‌ها و هم است که در جلبک‌ها، باکتری‌ها، گیاهان و حیوانات یافت می‌شود. پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر 5-ALA بر کاهش و یا تعدیل اثرات مخرب تنش آرسنیک بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی ریحان انجام شد. مواد روش‌ها: مطالعه اثر محلول‌پاشی 5-ALA در سه غلظت (صفر، 10 و 20 میلی‌گرم در لیتر) بر خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه ریحان در دو نوع آلوده به آرسنیک و خاک فاقد آلودگی به آرسنیک (شاهد) یک آزمایش فاکتوریل در قالب کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه انجام شد.یافته‌ها: نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که تنش آرسنیک موجب کاهش محتوای صفات مورفولوژیکی ریحان شد امًا تیمار 5-ALA تا حدودی موجب بهبود این صفات حتی در شرایط آلودگی آرسنیک می‌گردد. همچنین صفات فیزیولوژیکی مانند آنتوسیانین، فنول، فلاونوئید، پرولین، قندهای محلول، DPPH، MDA، گائیکول پراکسیداز، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، RWC و نشت یونی به‌طور معنی‌داری تحت تاثیر آلودگی خاک به آرسنیک و محلول‌پاشی 5-ALA و اثر متقابل این دو قرار گرفتند. در مورد صفات رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیل a، b، کلروفیل کل و کارتنوئید) اثر آلودگی آرسنیک و محلول‌پاشی 5-ALA بر این صفات معنی‌دار بود امّا اثر متقابل این دو فاکتور بر صفات مذکور معنی‌دار نبود. تنش آرسنیک باعث کاهش رشد ریحان و میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی آن و از طرف دیگر موجب افزایش نشت الکترولیت و MDA شد. در واقع محلول‌پاشی با 5-ALA با افزایش پرولین و آنزیم‌های آنتی اکسیدان باعث کاهش اثرات منفی تنش آرسنیک شد.نتیجه‌گیری: با توجه به تاثیر کاهندگی و بازدارندگی آرسنیک بر رشد و نمو ریحان و اثرات 5-ALA در کاهش و تعدیل اثرات مذکور می-توان گفت که استفاده از این ترکیب می‌تواند به عنوان یک راهکار نو تا حدی موثر در کاهش اثرات مخرب محیطی در گیاهان در پژوهش‌آتی بیشتر مورد توجه قرار گیرد. |
| format | Article |
| id | doaj-art-b4c36c31bbcf45aebe024997f642b9fc |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2024-06-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-b4c36c31bbcf45aebe024997f642b9fc2025-01-25T07:02:53ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782024-06-01312234510.22069/jopp.2023.20902.29936885بررسی تاثیر محلول‌پاشی 5-آمینولوولونیک اسید (5-ALA) بر خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی ریحان (Ocimum basilicum L.) در شرایط تنش آرسنیکعلی عبداللهی0بهروز اسماعیل پور1محسن برین2علی اشرف سلطانی طولارود3موسی ترابی گیکلو4دانش‌آموخته دکتری گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.نویسنده مسئول، استاد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.سابقه و هدف: ریحان (Ocimum basilicum L.) یک گیاه یکساله از خانواده نعناعیان (Lamiacea) است که به عنوان سبزی و گیاه دارویی و معطر استفاده از آن در سراسر جهان روزبروز رو به افزایش است. فلزات و یا شبه‌فلزاتی که وزن مخصوص آنها بالاتر از 5 گرم بر سانتی‌متر مکعب باشند به عنوان فلزات سنگین در نظر گرفته می‌شوند و آرسنیک به عنوان یکی از مهمترین فلزات سنگین شناخته می‌شود. این عناصر به عنوان یکی از مهمترین آلوده کننده‌های محیط زیست مطرح بوده که برای همه موجودات زنده خطرناک هستند. این فلزات موجب جلوگیری از فرایندهای فیزیولوژیکی مانند فتوسنتز، تنفس، طویل شدن سلول، روابط آبی گیاه، متابولیسم نیتروژن و تغذیه معدنی گیاهان می‌شود. استفاده از تنظیم کننده رشدی به نام 5-ALA به عنوان یک راهکار نوین برای مقابله با برخی تنش‌های محیطی و تعدیل اثرات مخرب محیطی بر رشد و نمو گیاهان قبلاً مطالعه شده است. 5-ALA به عنوان پیش‌ماده برای سنتز ترکیبات تتراپیرولی مانند کلروفیل، پورفیرین، ویتامین B12، بیلین‌ها و هم است که در جلبک‌ها، باکتری‌ها، گیاهان و حیوانات یافت می‌شود. پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر 5-ALA بر کاهش و یا تعدیل اثرات مخرب تنش آرسنیک بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی ریحان انجام شد. مواد روش‌ها: مطالعه اثر محلول‌پاشی 5-ALA در سه غلظت (صفر، 10 و 20 میلی‌گرم در لیتر) بر خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه ریحان در دو نوع آلوده به آرسنیک و خاک فاقد آلودگی به آرسنیک (شاهد) یک آزمایش فاکتوریل در قالب کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه انجام شد.یافته‌ها: نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که تنش آرسنیک موجب کاهش محتوای صفات مورفولوژیکی ریحان شد امًا تیمار 5-ALA تا حدودی موجب بهبود این صفات حتی در شرایط آلودگی آرسنیک می‌گردد. همچنین صفات فیزیولوژیکی مانند آنتوسیانین، فنول، فلاونوئید، پرولین، قندهای محلول، DPPH، MDA، گائیکول پراکسیداز، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، RWC و نشت یونی به‌طور معنی‌داری تحت تاثیر آلودگی خاک به آرسنیک و محلول‌پاشی 5-ALA و اثر متقابل این دو قرار گرفتند. در مورد صفات رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیل a، b، کلروفیل کل و کارتنوئید) اثر آلودگی آرسنیک و محلول‌پاشی 5-ALA بر این صفات معنی‌دار بود امّا اثر متقابل این دو فاکتور بر صفات مذکور معنی‌دار نبود. تنش آرسنیک باعث کاهش رشد ریحان و میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی آن و از طرف دیگر موجب افزایش نشت الکترولیت و MDA شد. در واقع محلول‌پاشی با 5-ALA با افزایش پرولین و آنزیم‌های آنتی اکسیدان باعث کاهش اثرات منفی تنش آرسنیک شد.نتیجه‌گیری: با توجه به تاثیر کاهندگی و بازدارندگی آرسنیک بر رشد و نمو ریحان و اثرات 5-ALA در کاهش و تعدیل اثرات مذکور می-توان گفت که استفاده از این ترکیب می‌تواند به عنوان یک راهکار نو تا حدی موثر در کاهش اثرات مخرب محیطی در گیاهان در پژوهش‌آتی بیشتر مورد توجه قرار گیرد.https://jopp.gau.ac.ir/article_6885_2ca5d2f46345553bf3b066b14afa42e0.pdfocimum basilicum lتنش آرسنیک5-آمینولوولونیک اسیدآنزیم‌های آنتی اکسیدان |
| spellingShingle | علی عبداللهی بهروز اسماعیل پور محسن برین علی اشرف سلطانی طولارود موسی ترابی گیکلو بررسی تاثیر محلول‌پاشی 5-آمینولوولونیک اسید (5-ALA) بر خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی ریحان (Ocimum basilicum L.) در شرایط تنش آرسنیک Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī ocimum basilicum l تنش آرسنیک 5-آمینولوولونیک اسید آنزیم‌های آنتی اکسیدان |
| title | بررسی تاثیر محلول‌پاشی 5-آمینولوولونیک اسید (5-ALA) بر خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی ریحان (Ocimum basilicum L.) در شرایط تنش آرسنیک |
| title_full | بررسی تاثیر محلول‌پاشی 5-آمینولوولونیک اسید (5-ALA) بر خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی ریحان (Ocimum basilicum L.) در شرایط تنش آرسنیک |
| title_fullStr | بررسی تاثیر محلول‌پاشی 5-آمینولوولونیک اسید (5-ALA) بر خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی ریحان (Ocimum basilicum L.) در شرایط تنش آرسنیک |
| title_full_unstemmed | بررسی تاثیر محلول‌پاشی 5-آمینولوولونیک اسید (5-ALA) بر خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی ریحان (Ocimum basilicum L.) در شرایط تنش آرسنیک |
| title_short | بررسی تاثیر محلول‌پاشی 5-آمینولوولونیک اسید (5-ALA) بر خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی ریحان (Ocimum basilicum L.) در شرایط تنش آرسنیک |
| title_sort | بررسی تاثیر محلول‌پاشی 5 آمینولوولونیک اسید 5 ala بر خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی ریحان ocimum basilicum l در شرایط تنش آرسنیک |
| topic | ocimum basilicum l تنش آرسنیک 5-آمینولوولونیک اسید آنزیم‌های آنتی اکسیدان |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_6885_2ca5d2f46345553bf3b066b14afa42e0.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ʿlyʿbdạllhy brrsytạtẖyrmḥlwlpạsẖy5ậmynwlwwlwnyḵạsyd5alabrkẖṣwṣyạtmwrfwlwzẖyḵwbywsẖymyạyyryḥạnocimumbasilicumldrsẖrạyṭtnsẖậrsnyḵ AT bhrwzạsmạʿylpwr brrsytạtẖyrmḥlwlpạsẖy5ậmynwlwwlwnyḵạsyd5alabrkẖṣwṣyạtmwrfwlwzẖyḵwbywsẖymyạyyryḥạnocimumbasilicumldrsẖrạyṭtnsẖậrsnyḵ AT mḥsnbryn brrsytạtẖyrmḥlwlpạsẖy5ậmynwlwwlwnyḵạsyd5alabrkẖṣwṣyạtmwrfwlwzẖyḵwbywsẖymyạyyryḥạnocimumbasilicumldrsẖrạyṭtnsẖậrsnyḵ AT ʿlyạsẖrfslṭạnyṭwlạrwd brrsytạtẖyrmḥlwlpạsẖy5ậmynwlwwlwnyḵạsyd5alabrkẖṣwṣyạtmwrfwlwzẖyḵwbywsẖymyạyyryḥạnocimumbasilicumldrsẖrạyṭtnsẖậrsnyḵ AT mwsytrạbygyḵlw brrsytạtẖyrmḥlwlpạsẖy5ậmynwlwwlwnyḵạsyd5alabrkẖṣwṣyạtmwrfwlwzẖyḵwbywsẖymyạyyryḥạnocimumbasilicumldrsẖrạyṭtnsẖậrsnyḵ |