تأثیر حجم سلول سینی نشاء و اسید هیومیک بر ویژگی‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک نشاء گوجه‌فرنگی (Lycopersicum esculentum Mill.)
سابقه و هدف: یکی از عوامل موثر بر رشد نشا از جمله نشای گوجه فرنگی گلخانه‌ای، اندازه یا حجم مناسب سلول است. اگرچه سلول‌های بزرگتر سینی کشت فضای بیشتری را برای رشد بهتر نشاء فراهم می کند، اما با افزایش حجم یا اندازه سلول و فضای مورد نیاز برای تولید نشاء افزایش می یابد. بنابراین، تعیین حجم مناسب سلول ک...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2022-03-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5971_e37a9daf2146c4764603a02e2c44a9b9.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | سابقه و هدف: یکی از عوامل موثر بر رشد نشا از جمله نشای گوجه فرنگی گلخانه‌ای، اندازه یا حجم مناسب سلول است. اگرچه سلول‌های بزرگتر سینی کشت فضای بیشتری را برای رشد بهتر نشاء فراهم می کند، اما با افزایش حجم یا اندازه سلول و فضای مورد نیاز برای تولید نشاء افزایش می یابد. بنابراین، تعیین حجم مناسب سلول که موجب ایجاد نشاهای قوی شود از اهمیت به سزایی برخوردار است. از آنجا که بهبود ویژگی‌های رویشی نشاء در گیاهان مختلف از جمله گوجه فرنگی در اثر کاربرد اسید هیومیک توسط پژوهشگران مختلف گزارش شده است لذا این پژوهش برای بررسی اثر همزمان حجم سلول سینی نشا و محلول‌پاشی اسید هیومیک بر ویژگی‌های مورفولوژیک، فیزیولوژیک و میزان عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم برگ نشاء گوجه‌فرنگی انجام شد.مواد و روش‌ها: این آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشگاه هرمزگان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سینی‌های کاشت با حجم‌های 15، 20 و 22 سانتی‌متر مکعب و چهار سطح اسید هیومیک با غلظت‌های صفر، 5/1، 5/3 و 5/5 گرم بر لیتر بود. بستر کاشت مورد استفاده برای تهیه نشا، 70 درصد کوکوپیت و 30 درصد پرلایت در نظر گرفته شد. از هفته چهارم به بعد و با تشکیل دو جفت برگ‌های حقیقی تغذیه نشاءها با محلول‌پاشی کود اسید هیومیک با غلظت‌های (صفر، 5/1، 5/3، 5/5) گرم بر لیتر به‌صورت یک روز در میان به مدت 15 روز انجام شد. 45 روز پس از کاشت ویژگی‌های مورفولوژیک، فیزیولوژیک و میزان عناصر برگ نشاء مورد ارزیابی قرار گرفت. در پایان آزمایش، تجزیه و تحلیل داده‌ها بر اساس تجزیه واریانس و مقایسه میانگین‌ها با آزمون چند دامنه‌ای دانکن در سطح آماری پنج درصد به کمک نرم افزار آماری (۹.۱) SAS انجام شد. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که با کاهش حجم سلول سینی، صفات مورفولوژیک به طور معنی‌داری کاهش یافت به طوری که کمترین میانگین این صفات در حجم سلول 15 سانتی متر مکعب به دست آمد. به‌طوری‌که کاهش حجم سلول سینی نشاء از 22 به 15 سانتی‌متر مکعب، به‌طور معنی‌دار صفات مورفولوژیک نشاء شامل ارتفاع بوته، طول ساقه، وزن‌تر ریشه، وزن‌تر و خشک اندام هوایی و سطح برگ نشاء گوجه‌فرنگی را به‌ترتیب به‌میزان 7/12، 2/16، 9/21، 1/15، 8/18 و 4/18 درصد کاهش داد. در این شرایط ویژگی‌های فیزیولوژیک شامل حداکثر کارایی فتوسیستم II (Fv/Fm)، کارایی فتوسنتز (PI)، نیتروژن، فسفر و پتاسیم برگ نشاء را به‌ترتیب 7/10، 7/25، 7/15، 9/18 و 4/16 درصد کاهش یافت. کاربرد اسید هیومیک باعث افزایش معنی‌دار میزان عناصر غذایی برگ در مقایسه با عدم کاربرد اسید هیومیک شد. به‌طور کلی بیشترین میزان نیتروژن (91/1033)، فسفر (224) و پتاسیم (94/37534 میلی‌گرم در کیلوگرم وزن خشک) برگ نشاء به‌ترتیب با کاربرد اسید هیومیک با غلظت 5/3، 5/1 و 5/5 گرم در لیتر به‌دست آمد. در مجموع در هر حجم سلول سینی نشاء محلول‌پاشی اسید هیومیک باعث بهبود صفات در مقایسه با شاهد شد. این نتایج بیانگر جبران محدودیت رشد ریشه در سینی‌های کشت با حجم کمتر، توسط اسید هیومیک می‌باشد.نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که با کاهش حجم سلول سینی شاخص‌های فیزیولوژیک و مورفولوژیک نشاء گوجه‌فرنگی بطور معنی‌دار کاهش یافت. در این مطالعه کاربرد اسید هیومیک باعث بهبود جذب عناصر غذایی و رشد رویشی نشاء شد و اثرات منفی ناشی از کاهش حجم سلول سینی نشاء را جبران کرد. به‌طوری‌که محلول‌پاشی اسید هیومیک منجر به بهبود صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و به‌ویژه جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم گردید. لذا به نظر می‌رسد کاربرد اسید هیومیک می‌تواند به‌عنوان راهکاری برای تولید نشا باکیفیت بالاتر پیشنهاد شود. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |