TÜRKİYE’DE BEŞERİ SERMAYENİN İLLERİN EKONOMİK KALKINMA DÜZEYİNE ETKİSİ: YATAY KESİT VERİ ANALİZİ
Bireylerin sahip olduklarıözniteliklerin bütünü olarak tanımlanabilecek olan beşeri sermaye, günümüzdeekonomik kalkınma düzeyine etki eden en önemli unsurlardan birisi olarak kabuledilmektedir. Bu çalışmada, beşeri sermayenin ekonomik kalkınma üzerindekietkisi Türkiye’nin en küçük istatistiki bölge...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
2020-05-01
|
| Series: | Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1107333 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832570653251731456 |
|---|---|
| author | Metin Çokcanlı Elife Akiş |
| author_facet | Metin Çokcanlı Elife Akiş |
| author_sort | Metin Çokcanlı |
| collection | DOAJ |
| description | Bireylerin sahip olduklarıözniteliklerin bütünü olarak tanımlanabilecek olan beşeri sermaye, günümüzdeekonomik kalkınma düzeyine etki eden en önemli unsurlardan birisi olarak kabuledilmektedir. Bu çalışmada, beşeri sermayenin ekonomik kalkınma üzerindekietkisi Türkiye’nin en küçük istatistiki bölge birimlerini oluşturan illerikapsayacak biçimde araştırılmıştır. Bu doğrultuda İstatistiki Bölge BirimleriSınıflandırmasına (İBBS) göre Düzey 3 istatistiki bölge birimlerine tekabüleden 81 il için yatay kesit veri analizi gerçekleştirilmiştir. Kişi başı gayrisafi yurtiçi hâsıla (GSYH) verileri ekonomik kalkınma düzeyinin göstergesiolarak kullanılmıştır. Beşeri sermayenin unsurlarından; eğitim içinyükseköğretim ve ortaöğretim mezunu oranı, sağlık için doğuşta beklenen yaşamsüresi, işgücü için işgücüne katılım oranı ve göç için net göç hızı göstergelerikullanılmıştır. Elektrik tüketimi ve ihracat verileri de ekonomik kalkınmayaetki eden diğer faktörler olarak modele dâhil edilmiştir. Araştırma Türkiyeİstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verileri ile sınırlıdır. Eğitimin ekonomikkalkınma üzerindekini etkisini ayırt edebilmek için yükseköğretim mezunu oranıve ortaöğretim mezunu oranının kullanıldığı iki ayrı model, En Küçük Kareler yöntemiyleçoklu doğrusal regresyon analizi gerçekleştirilerek incelenmiştir. Araştırmanınbulgularına göre illerin kalkınma düzeyleri üzerinde yükseköğretim mezunuoranı, ortaöğretim mezunu oranı, işgücüne katılım oranı, net göç hızı, kişibaşı elektrik tüketimi ve kişi başı ihracatın anlamlı ve pozitif bir etkiyesahip olduğu görülmüştür. Doğuşta beklenen yaşam süresi ile illerin ekonomikkalkınma düzeyleri arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı tespit edilmiştir.Öncelikle yükseköğretim mezunu oranı ve ardından ortaöğretim mezunu oranıillerin ekonomik kalkınma düzeyleri üzerinde en fazla etkiye sahip olandeğişkenler olarak öne çıkmıştır. Diğer yandan eğitim seviyesi düştükçe net göçhızı ve işgücüne katılım oranının ekonomik kalkınma üzerindeki etkisininsınırlı da olsa arttığı tespit edilmiştir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-b1091ccdc7f44e78b44832c6c61ff74d |
| institution | Kabale University |
| issn | 1303-1279 |
| language | English |
| publishDate | 2020-05-01 |
| publisher | Sivas Cumhuriyet Üniversitesi |
| record_format | Article |
| series | Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi |
| spelling | doaj-art-b1091ccdc7f44e78b44832c6c61ff74d2025-02-02T14:33:38ZengSivas Cumhuriyet ÜniversitesiCumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi1303-12792020-05-0121125026810.37880/cumuiibf.6138502057TÜRKİYE’DE BEŞERİ SERMAYENİN İLLERİN EKONOMİK KALKINMA DÜZEYİNE ETKİSİ: YATAY KESİT VERİ ANALİZİMetin Çokcanlıhttps://orcid.org/0000-0002-7516-0418Elife Akiş0https://orcid.org/0000-0002-5443-4045İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ, İKTİSAT FAKÜLTESİBireylerin sahip olduklarıözniteliklerin bütünü olarak tanımlanabilecek olan beşeri sermaye, günümüzdeekonomik kalkınma düzeyine etki eden en önemli unsurlardan birisi olarak kabuledilmektedir. Bu çalışmada, beşeri sermayenin ekonomik kalkınma üzerindekietkisi Türkiye’nin en küçük istatistiki bölge birimlerini oluşturan illerikapsayacak biçimde araştırılmıştır. Bu doğrultuda İstatistiki Bölge BirimleriSınıflandırmasına (İBBS) göre Düzey 3 istatistiki bölge birimlerine tekabüleden 81 il için yatay kesit veri analizi gerçekleştirilmiştir. Kişi başı gayrisafi yurtiçi hâsıla (GSYH) verileri ekonomik kalkınma düzeyinin göstergesiolarak kullanılmıştır. Beşeri sermayenin unsurlarından; eğitim içinyükseköğretim ve ortaöğretim mezunu oranı, sağlık için doğuşta beklenen yaşamsüresi, işgücü için işgücüne katılım oranı ve göç için net göç hızı göstergelerikullanılmıştır. Elektrik tüketimi ve ihracat verileri de ekonomik kalkınmayaetki eden diğer faktörler olarak modele dâhil edilmiştir. Araştırma Türkiyeİstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verileri ile sınırlıdır. Eğitimin ekonomikkalkınma üzerindekini etkisini ayırt edebilmek için yükseköğretim mezunu oranıve ortaöğretim mezunu oranının kullanıldığı iki ayrı model, En Küçük Kareler yöntemiyleçoklu doğrusal regresyon analizi gerçekleştirilerek incelenmiştir. Araştırmanınbulgularına göre illerin kalkınma düzeyleri üzerinde yükseköğretim mezunuoranı, ortaöğretim mezunu oranı, işgücüne katılım oranı, net göç hızı, kişibaşı elektrik tüketimi ve kişi başı ihracatın anlamlı ve pozitif bir etkiyesahip olduğu görülmüştür. Doğuşta beklenen yaşam süresi ile illerin ekonomikkalkınma düzeyleri arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı tespit edilmiştir.Öncelikle yükseköğretim mezunu oranı ve ardından ortaöğretim mezunu oranıillerin ekonomik kalkınma düzeyleri üzerinde en fazla etkiye sahip olandeğişkenler olarak öne çıkmıştır. Diğer yandan eğitim seviyesi düştükçe net göçhızı ve işgücüne katılım oranının ekonomik kalkınma üzerindeki etkisininsınırlı da olsa arttığı tespit edilmiştir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1107333beşeri sermayeekonomik kalkınmayatay kesit veri analizii̇statistiki bölge birimleri sınıflandırmasıdüzey 3 |
| spellingShingle | Metin Çokcanlı Elife Akiş TÜRKİYE’DE BEŞERİ SERMAYENİN İLLERİN EKONOMİK KALKINMA DÜZEYİNE ETKİSİ: YATAY KESİT VERİ ANALİZİ Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi beşeri sermaye ekonomik kalkınma yatay kesit veri analizi i̇statistiki bölge birimleri sınıflandırması düzey 3 |
| title | TÜRKİYE’DE BEŞERİ SERMAYENİN İLLERİN EKONOMİK KALKINMA DÜZEYİNE ETKİSİ: YATAY KESİT VERİ ANALİZİ |
| title_full | TÜRKİYE’DE BEŞERİ SERMAYENİN İLLERİN EKONOMİK KALKINMA DÜZEYİNE ETKİSİ: YATAY KESİT VERİ ANALİZİ |
| title_fullStr | TÜRKİYE’DE BEŞERİ SERMAYENİN İLLERİN EKONOMİK KALKINMA DÜZEYİNE ETKİSİ: YATAY KESİT VERİ ANALİZİ |
| title_full_unstemmed | TÜRKİYE’DE BEŞERİ SERMAYENİN İLLERİN EKONOMİK KALKINMA DÜZEYİNE ETKİSİ: YATAY KESİT VERİ ANALİZİ |
| title_short | TÜRKİYE’DE BEŞERİ SERMAYENİN İLLERİN EKONOMİK KALKINMA DÜZEYİNE ETKİSİ: YATAY KESİT VERİ ANALİZİ |
| title_sort | turkiye de beseri sermayenin illerin ekonomik kalkinma duzeyine etkisi yatay kesit veri analizi |
| topic | beşeri sermaye ekonomik kalkınma yatay kesit veri analizi i̇statistiki bölge birimleri sınıflandırması düzey 3 |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1107333 |
| work_keys_str_mv | AT metincokcanlı turkiyedebeserisermayeninillerinekonomikkalkinmaduzeyineetkisiyataykesitverianalizi AT elifeakis turkiyedebeserisermayeninillerinekonomikkalkinmaduzeyineetkisiyataykesitverianalizi |