Kültür Devriminden “Büyük Terör” e: Çön Taş’taki Siyasi Katliam
Sovyetler Birliği tarihinde 1937-1938 yılları İosif Stalin rejimi ve beraberinde gelen bir karalama politikasının eşlik ettiği “Büyük Terör” yıllarına denk düşer. “Büyük Terör”, kendi ideolojik fikirlerini yerleştirmek isteyen sosyalist iktidarın meşruiyetini pekiştirme, siyasi muhalifleri ortadan k...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Hale Şıvgın
2020-12-01
|
| Series: | Gazi Akademik Bakış |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1442225 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832545188729323520 |
|---|---|
| author | Hikmet ÖKSÜZ Badegül CAN EMİR |
| author_facet | Hikmet ÖKSÜZ Badegül CAN EMİR |
| author_sort | Hikmet ÖKSÜZ |
| collection | DOAJ |
| description | Sovyetler Birliği tarihinde 1937-1938 yılları İosif Stalin rejimi ve beraberinde gelen bir karalama politikasının eşlik ettiği “Büyük Terör” yıllarına denk düşer. “Büyük Terör”, kendi ideolojik fikirlerini yerleştirmek isteyen sosyalist iktidarın meşruiyetini pekiştirme, siyasi muhalifleri ortadan kaldırma, kültür devrimini ve sosyo-ekonomik yenilikleri kabul ettirme ve bu yeniliklerin başarısız sonuçlarını ört bas etme gayesiyle tüm ülkede sözde karşı devrimci faaliyetlerin önüne geçmek için yürüttüğü bir baskı politikasıdır. Baskı, 1937-1938 yıllarında zirveye ulaşır ve ibre, milliyetçi kabul edilen, Sovyet ideolojisini benimsemiş pek çok devlet adamı, aydın, ideolog, asker ve sıradan halka kadar Sovyetlerin söz konusu tarihsel sürecine tanıklık eden tüm sosyal gruplara çevrilir. “Büyük Terör”, 00447 numaralı emir çerçevesinde “Önceden Kulak1 Olarak Fişlenmişlerin, Ağır Suçluların ve Diğer Anti-Sovyet Yanlılarının Cezaya Çarptırılmaları Operasyonu Hakkında” adlı emirle SSCB Cumhuriyetlerin tüm bölgelerine olduğu gibi Kırgızistan’a da uzanır. Şair, yazar, gazeteci, din adamı, ideolog, siyasetçi ve eğitim görmüş her sınıftan insan baskıdan nasibini alır. Özellikle Kırgızistan’a sosyalist milli bir devlet kimliği kazandırmaya çalışan nitelikli 137 aydın; Türkçü, Turancı, İslamcı, halk düşmanı ve ajan nitelemesiyle öldürülür. Bu insanların kimlikleri ve akıbetleri ancak yıllar sonra, Bişkek’in 20 kilometre güneydoğusundaki Çön Taş tepesinde toplu bir mezarın bulunmasıyla ortaya çıkar. Çalışmada “Büyük Terör”ün nedenleri, hedefleri ve bu olayı tetikleyen itici güçler incelenmiş; planlı bir eylem olarak devlet tarafından maksatlı ve katı bir şekilde yürütülen “Büyük Terör”ün Kırgızistan’a nasıl uzandığı, Çön Taş’taki siyasi katliamı nasıl beslediği ele alınmıştır. Yazılı dokümanların analizi yoluyla ulaşılan bulgu ve yorumlamalar ekseninde “Büyük Terör”ün arka planı ve Çön Taş katliamını hazırlayan sosyo-kültürel zemin değerlendirilmiştir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-b0897cbda84a4f088f0a71053a5ee400 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1307-9778 1309-5137 |
| language | English |
| publishDate | 2020-12-01 |
| publisher | Hale Şıvgın |
| record_format | Article |
| series | Gazi Akademik Bakış |
| spelling | doaj-art-b0897cbda84a4f088f0a71053a5ee4002025-02-03T07:52:52ZengHale ŞıvgınGazi Akademik Bakış1307-97781309-51372020-12-011427279307Kültür Devriminden “Büyük Terör” e: Çön Taş’taki Siyasi KatliamHikmet ÖKSÜZhttps://orcid.org/0000-0002-3957-9174Badegül CAN EMİRhttps://orcid.org/0000-0003-1046-1188Sovyetler Birliği tarihinde 1937-1938 yılları İosif Stalin rejimi ve beraberinde gelen bir karalama politikasının eşlik ettiği “Büyük Terör” yıllarına denk düşer. “Büyük Terör”, kendi ideolojik fikirlerini yerleştirmek isteyen sosyalist iktidarın meşruiyetini pekiştirme, siyasi muhalifleri ortadan kaldırma, kültür devrimini ve sosyo-ekonomik yenilikleri kabul ettirme ve bu yeniliklerin başarısız sonuçlarını ört bas etme gayesiyle tüm ülkede sözde karşı devrimci faaliyetlerin önüne geçmek için yürüttüğü bir baskı politikasıdır. Baskı, 1937-1938 yıllarında zirveye ulaşır ve ibre, milliyetçi kabul edilen, Sovyet ideolojisini benimsemiş pek çok devlet adamı, aydın, ideolog, asker ve sıradan halka kadar Sovyetlerin söz konusu tarihsel sürecine tanıklık eden tüm sosyal gruplara çevrilir. “Büyük Terör”, 00447 numaralı emir çerçevesinde “Önceden Kulak1 Olarak Fişlenmişlerin, Ağır Suçluların ve Diğer Anti-Sovyet Yanlılarının Cezaya Çarptırılmaları Operasyonu Hakkında” adlı emirle SSCB Cumhuriyetlerin tüm bölgelerine olduğu gibi Kırgızistan’a da uzanır. Şair, yazar, gazeteci, din adamı, ideolog, siyasetçi ve eğitim görmüş her sınıftan insan baskıdan nasibini alır. Özellikle Kırgızistan’a sosyalist milli bir devlet kimliği kazandırmaya çalışan nitelikli 137 aydın; Türkçü, Turancı, İslamcı, halk düşmanı ve ajan nitelemesiyle öldürülür. Bu insanların kimlikleri ve akıbetleri ancak yıllar sonra, Bişkek’in 20 kilometre güneydoğusundaki Çön Taş tepesinde toplu bir mezarın bulunmasıyla ortaya çıkar. Çalışmada “Büyük Terör”ün nedenleri, hedefleri ve bu olayı tetikleyen itici güçler incelenmiş; planlı bir eylem olarak devlet tarafından maksatlı ve katı bir şekilde yürütülen “Büyük Terör”ün Kırgızistan’a nasıl uzandığı, Çön Taş’taki siyasi katliamı nasıl beslediği ele alınmıştır. Yazılı dokümanların analizi yoluyla ulaşılan bulgu ve yorumlamalar ekseninde “Büyük Terör”ün arka planı ve Çön Taş katliamını hazırlayan sosyo-kültürel zemin değerlendirilmiştir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1442225“büyük terör”i̇osif stalinkırgızistançön taş |
| spellingShingle | Hikmet ÖKSÜZ Badegül CAN EMİR Kültür Devriminden “Büyük Terör” e: Çön Taş’taki Siyasi Katliam Gazi Akademik Bakış “büyük terör” i̇osif stalin kırgızistan çön taş |
| title | Kültür Devriminden “Büyük Terör” e: Çön Taş’taki Siyasi Katliam |
| title_full | Kültür Devriminden “Büyük Terör” e: Çön Taş’taki Siyasi Katliam |
| title_fullStr | Kültür Devriminden “Büyük Terör” e: Çön Taş’taki Siyasi Katliam |
| title_full_unstemmed | Kültür Devriminden “Büyük Terör” e: Çön Taş’taki Siyasi Katliam |
| title_short | Kültür Devriminden “Büyük Terör” e: Çön Taş’taki Siyasi Katliam |
| title_sort | kultur devriminden buyuk teror e con tas taki siyasi katliam |
| topic | “büyük terör” i̇osif stalin kırgızistan çön taş |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1442225 |
| work_keys_str_mv | AT hikmetoksuz kulturdevrimindenbuyukterorecontastakisiyasikatliam AT badegulcanemir kulturdevrimindenbuyukterorecontastakisiyasikatliam |