Ruh, Bilinç ve Zombiler: Metafizik Çıkmazlar ve Alternatif Yollar
Bu makale, zombiler örneği üzerinden metafizik ve fiziksel hakikat arasındaki ilişkiyi ele almaktadır. Felsefede zombi, fiziksel tüm açılardan insana benzeyen ancak bilinci olmayan bir organizmadır. Böyle bir varlığın mümkün olup olmadığı konusunda süregelen tartışmalar bulunmaktadır. Bu tartışmalar...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Türk Felsefe Derneği
2024-12-01
|
| Series: | Felsefe Dünyası |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4352631 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832571123279069184 |
|---|---|
| author | Kayhan Özaykal |
| author_facet | Kayhan Özaykal |
| author_sort | Kayhan Özaykal |
| collection | DOAJ |
| description | Bu makale, zombiler örneği üzerinden metafizik ve fiziksel hakikat arasındaki ilişkiyi ele almaktadır. Felsefede zombi, fiziksel tüm açılardan insana benzeyen ancak bilinci olmayan bir organizmadır. Böyle bir varlığın mümkün olup olmadığı konusunda süregelen tartışmalar bulunmaktadır. Bu tartışmalar büyük ölçüde zombilerin tasavvur edilip edilemeyeceği meselesine bağlıdır ve bağlamda hayal veya tasavvur edilebilirliğin zorunlu olarak imkan anlamına geldiği fikri de çalışmada incelenmektedir. Tartışmalar, ruhun varlığı ve mahiyeti hakkındaki çalışmalar için de mühimdir. Genellikle zombilerin mümkün varlıklar olduğu görüşünü savunanlar düalist, mümkün olduklarını reddedenler ise materyalisttir. Bu çalışmada, tartışmada her iki tarafça kullanılan ana teorinin Kripke’nin mümkün dünyalar semantiği olması sebebiyle Kripke metafiziğine odaklanılmaktadır. Ancak burada Kripkeci metafiziğinin bu görüşlerin hiçbirinin doğruluğunu belirleyemeyeceği, çünkü gerekli türde bir zorunluluğu temellendiremeyeceği öne sürülmektedir. Böylece, literatürde temelden hatalı bir değerlendirme yapılmış gibi görünmektedir. Bunun yerine, geleneksel nedensel ve ontolojik türde bir metafiziğin daha etkili olacağı önerilmektedir ve özellikle bazı farklı nedensellik teorilerinin faydalı olacağı ileri sürülmektedir. Bu tür teorilerin konunun sonlandırıcı karara bağlanmasında etkili olabileceğini göstermek için gerçekçilik karşıtlığı, indeterminizm ve özellikle teistik iradecilik örneklerinden yararlanılmaktadır. Her teoride, zombi imkanını kesin olarak belirleyen cevaplar elde edilmektedir. Bu şekilde, bir materyalistin zombilerin mümkün varlıklar olduğunu kabul edebileceği görüşü ispatlanmaktadır. |
| format | Article |
| id | doaj-art-af4a3ca5e1f34f4bb03af5b85ec4748b |
| institution | Kabale University |
| issn | 1301-0875 |
| language | English |
| publishDate | 2024-12-01 |
| publisher | Türk Felsefe Derneği |
| record_format | Article |
| series | Felsefe Dünyası |
| spelling | doaj-art-af4a3ca5e1f34f4bb03af5b85ec4748b2025-02-02T13:20:46ZengTürk Felsefe DerneğiFelsefe Dünyası1301-08752024-12-018017220510.58634/felsefedunyasi.15822402040Ruh, Bilinç ve Zombiler: Metafizik Çıkmazlar ve Alternatif YollarKayhan Özaykal0https://orcid.org/0000-0003-0243-5625İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ, İLAHİYAT FAKÜLTESİBu makale, zombiler örneği üzerinden metafizik ve fiziksel hakikat arasındaki ilişkiyi ele almaktadır. Felsefede zombi, fiziksel tüm açılardan insana benzeyen ancak bilinci olmayan bir organizmadır. Böyle bir varlığın mümkün olup olmadığı konusunda süregelen tartışmalar bulunmaktadır. Bu tartışmalar büyük ölçüde zombilerin tasavvur edilip edilemeyeceği meselesine bağlıdır ve bağlamda hayal veya tasavvur edilebilirliğin zorunlu olarak imkan anlamına geldiği fikri de çalışmada incelenmektedir. Tartışmalar, ruhun varlığı ve mahiyeti hakkındaki çalışmalar için de mühimdir. Genellikle zombilerin mümkün varlıklar olduğu görüşünü savunanlar düalist, mümkün olduklarını reddedenler ise materyalisttir. Bu çalışmada, tartışmada her iki tarafça kullanılan ana teorinin Kripke’nin mümkün dünyalar semantiği olması sebebiyle Kripke metafiziğine odaklanılmaktadır. Ancak burada Kripkeci metafiziğinin bu görüşlerin hiçbirinin doğruluğunu belirleyemeyeceği, çünkü gerekli türde bir zorunluluğu temellendiremeyeceği öne sürülmektedir. Böylece, literatürde temelden hatalı bir değerlendirme yapılmış gibi görünmektedir. Bunun yerine, geleneksel nedensel ve ontolojik türde bir metafiziğin daha etkili olacağı önerilmektedir ve özellikle bazı farklı nedensellik teorilerinin faydalı olacağı ileri sürülmektedir. Bu tür teorilerin konunun sonlandırıcı karara bağlanmasında etkili olabileceğini göstermek için gerçekçilik karşıtlığı, indeterminizm ve özellikle teistik iradecilik örneklerinden yararlanılmaktadır. Her teoride, zombi imkanını kesin olarak belirleyen cevaplar elde edilmektedir. Bu şekilde, bir materyalistin zombilerin mümkün varlıklar olduğunu kabul edebileceği görüşü ispatlanmaktadır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4352631düalizmmateryalizmdeterminizmkripkezombibilinçdualismmaterialismdeterminismkripkezombieconsciousness |
| spellingShingle | Kayhan Özaykal Ruh, Bilinç ve Zombiler: Metafizik Çıkmazlar ve Alternatif Yollar Felsefe Dünyası düalizm materyalizm determinizm kripke zombi bilinç dualism materialism determinism kripke zombie consciousness |
| title | Ruh, Bilinç ve Zombiler: Metafizik Çıkmazlar ve Alternatif Yollar |
| title_full | Ruh, Bilinç ve Zombiler: Metafizik Çıkmazlar ve Alternatif Yollar |
| title_fullStr | Ruh, Bilinç ve Zombiler: Metafizik Çıkmazlar ve Alternatif Yollar |
| title_full_unstemmed | Ruh, Bilinç ve Zombiler: Metafizik Çıkmazlar ve Alternatif Yollar |
| title_short | Ruh, Bilinç ve Zombiler: Metafizik Çıkmazlar ve Alternatif Yollar |
| title_sort | ruh bilinc ve zombiler metafizik cikmazlar ve alternatif yollar |
| topic | düalizm materyalizm determinizm kripke zombi bilinç dualism materialism determinism kripke zombie consciousness |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4352631 |
| work_keys_str_mv | AT kayhanozaykal ruhbilincvezombilermetafizikcıkmazlarvealternatifyollar |