MU’TEZİLE’NİN BASRA’DA ORTAYA ÇIKIŞI VE FAALİYETLERİ
Hz. Ömer döneminde Sâsâni topraklarına düzenlenen fütûhâta katılan askerlere destek olmak amacıyla askeri bir üs olarak kurulan şehirlerden biri Basra’dır. Kuruluşu sırasında fetih hareketlerine katılan Arap kabilelerin yerleştiği şehir, zamanla farklı kültür, ırk ve inançtan halklara ev sahipliği y...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Çorum Çağrı Eğitim Vakfı
2023-11-01
|
| Series: | İslami İlimler Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3625295 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832570914284240896 |
|---|---|
| author | Mehmet Usluer |
| author_facet | Mehmet Usluer |
| author_sort | Mehmet Usluer |
| collection | DOAJ |
| description | Hz. Ömer döneminde Sâsâni topraklarına düzenlenen fütûhâta katılan askerlere destek olmak amacıyla askeri bir üs olarak kurulan şehirlerden biri Basra’dır. Kuruluşu sırasında fetih hareketlerine katılan Arap kabilelerin yerleştiği şehir, zamanla farklı kültür, ırk ve inançtan halklara ev sahipliği yaptı. Bu sayede büyüyen kent, toplumsal grupların birbirlerini etkilemesi neticesinde siyasi ve sosyo-kültürel açıdan kozmopolit bir hale geldi. Bu durum aynı zamanda Basra’yı İslam dünyasının önemli ilim merkezlerinden biri haline getirdi. Kozmopolit yapı, zamanla şehirde birbirinden farklı düşünce sistemlerinin ortaya çıkmasını da sağladı. Bunlardan biri olan Mu‘tezile düşünce sistemi Basra’da yaşanan tartışmalar sırasında ortaya çıktı. Bu sistemin kurucuları arasında zikredilen Vâsıl b. Atâ ve Amr b Ubeyd’in faaliyetleri sonucu Mu‘tezile düşüncesi kısa bir sürede farklı coğrafyalarına yayıldı ve İslam düşünce dünyasını derinden etkiledi. Bu noktada Mu‘tezile’nin Basra’da ortaya çıkışı ve yayılması ile bunlara etki eden sosyal ve siyasi faktörler önem arz etmektedir. Bu öneme binaen yapılan çalışmanın odak noktasını; Mu‘tezile’nin ortaya çıkışına dair tartışmalar, beş temel ilkenin oluşumunda rol oynayan sosyo-kültürel etkiler ile Mu‘tezile mensuplarının şehirde gerçekleştirmiş oldukları dini ve siyasi faaliyetler oluşturacaktır. |
| format | Article |
| id | doaj-art-af0a1c33d977423780f64ab244235905 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1306-7044 |
| language | English |
| publishDate | 2023-11-01 |
| publisher | Çorum Çağrı Eğitim Vakfı |
| record_format | Article |
| series | İslami İlimler Dergisi |
| spelling | doaj-art-af0a1c33d977423780f64ab2442359052025-02-02T13:45:41ZengÇorum Çağrı Eğitim Vakfıİslami İlimler Dergisi1306-70442023-11-0118221123410.34082/islamiilimler.1411034167MU’TEZİLE’NİN BASRA’DA ORTAYA ÇIKIŞI VE FAALİYETLERİMehmet Usluer0https://orcid.org/0000-0002-6608-0125HAKKARİ ÜNİVERSİTESİ, İLAHİYAT FAKÜLTESİHz. Ömer döneminde Sâsâni topraklarına düzenlenen fütûhâta katılan askerlere destek olmak amacıyla askeri bir üs olarak kurulan şehirlerden biri Basra’dır. Kuruluşu sırasında fetih hareketlerine katılan Arap kabilelerin yerleştiği şehir, zamanla farklı kültür, ırk ve inançtan halklara ev sahipliği yaptı. Bu sayede büyüyen kent, toplumsal grupların birbirlerini etkilemesi neticesinde siyasi ve sosyo-kültürel açıdan kozmopolit bir hale geldi. Bu durum aynı zamanda Basra’yı İslam dünyasının önemli ilim merkezlerinden biri haline getirdi. Kozmopolit yapı, zamanla şehirde birbirinden farklı düşünce sistemlerinin ortaya çıkmasını da sağladı. Bunlardan biri olan Mu‘tezile düşünce sistemi Basra’da yaşanan tartışmalar sırasında ortaya çıktı. Bu sistemin kurucuları arasında zikredilen Vâsıl b. Atâ ve Amr b Ubeyd’in faaliyetleri sonucu Mu‘tezile düşüncesi kısa bir sürede farklı coğrafyalarına yayıldı ve İslam düşünce dünyasını derinden etkiledi. Bu noktada Mu‘tezile’nin Basra’da ortaya çıkışı ve yayılması ile bunlara etki eden sosyal ve siyasi faktörler önem arz etmektedir. Bu öneme binaen yapılan çalışmanın odak noktasını; Mu‘tezile’nin ortaya çıkışına dair tartışmalar, beş temel ilkenin oluşumunda rol oynayan sosyo-kültürel etkiler ile Mu‘tezile mensuplarının şehirde gerçekleştirmiş oldukları dini ve siyasi faaliyetler oluşturacaktır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3625295i̇slam tarihibasramu‘tezilevâsıl b. atâamr b. ubeyd |
| spellingShingle | Mehmet Usluer MU’TEZİLE’NİN BASRA’DA ORTAYA ÇIKIŞI VE FAALİYETLERİ İslami İlimler Dergisi i̇slam tarihi basra mu‘tezile vâsıl b. atâ amr b. ubeyd |
| title | MU’TEZİLE’NİN BASRA’DA ORTAYA ÇIKIŞI VE FAALİYETLERİ |
| title_full | MU’TEZİLE’NİN BASRA’DA ORTAYA ÇIKIŞI VE FAALİYETLERİ |
| title_fullStr | MU’TEZİLE’NİN BASRA’DA ORTAYA ÇIKIŞI VE FAALİYETLERİ |
| title_full_unstemmed | MU’TEZİLE’NİN BASRA’DA ORTAYA ÇIKIŞI VE FAALİYETLERİ |
| title_short | MU’TEZİLE’NİN BASRA’DA ORTAYA ÇIKIŞI VE FAALİYETLERİ |
| title_sort | mu tezile nin basra da ortaya cikisi ve faaliyetleri |
| topic | i̇slam tarihi basra mu‘tezile vâsıl b. atâ amr b. ubeyd |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3625295 |
| work_keys_str_mv | AT mehmetusluer mutezileninbasradaortayacikisivefaaliyetleri |