بررسی عملکرد، شاخصهای رقابت و سودمندی اقتصادی الگوی کاشت مخلوط گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea Moench.) و کنجد (Sesamum indicum L.) در شرایط اقلیمی متفاوت استان مازندران
هدف پژوهش حاضر ارزیابی واکنش گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea Moench.) در کشت مخلوط با کنجد (Sesamum indicum L.) به تغییرات خرداقلیمی استان مازندران بود. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو منطقه سیمرغ و سوادکوه استان مازندران در سال زراعی 1394 اجرا شد. تیمارها شامل تک...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2020-04-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_4984_c5c0ceddf285bca7489f43a096a9863c.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586665148809216 |
|---|---|
| author | آلاله متقیان مهرشاد براری همت الله پیردشتی آرش فاضلی |
| author_facet | آلاله متقیان مهرشاد براری همت الله پیردشتی آرش فاضلی |
| author_sort | آلاله متقیان |
| collection | DOAJ |
| description | هدف پژوهش حاضر ارزیابی واکنش گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea Moench.) در کشت مخلوط با کنجد (Sesamum indicum L.) به تغییرات خرداقلیمی استان مازندران بود. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو منطقه سیمرغ و سوادکوه استان مازندران در سال زراعی 1394 اجرا شد. تیمارها شامل تککشتی سرخارگل، 75% سرخارگل+25% کنجد، 50% سرخارگل+50% کنجد، 25% سرخارگل+75 کنجد و تککشتی کنجد بود. در این پژوهش، برخی شاخصها نظیر نسبت برابری زمین (LER) و سودمندی مالی (MAI) کشت مخلوط و ضریب غالبیت (A) و افت یا افزایش عملکرد واقعی (IYA or LYA) دو گونه گیاهی بر اساس عملکرد دانه کنجد و زیستتوده سرخارگل ارزیابی شد. تجزیه آماری داده‌های آزمایش با استفاده از نرمافزار SAS و مقایسه میانگین‌ها برای صفات مورد ارزیابی به‌روش آزمون چند دامنهای دانکن در سطح احتمال پنج درصد انجام شد.یافته‌ها: در این پژوهش، تککشتی سرخارگل در منطقه سوادکوه از حداکثر تولید (3631 کیلوگرم در هکتار) برخوردار بود که در مقایسه با منطقه سیمرغ حدود هفده درصد افزایش نشان داد. همچنین، کشت مخلوط 75% سرخارگل+25% کنجد از عملکرد اقتصادی مشابهی در دو منطقه برخوردار بود و حداقل تولید اقتصادی به تککشتی کنجد در منطقه سوادکوه (1716 کیلوگرم در هکتار) تعلق داشت. با توجه به شاخصهای رقابتی دو گونه، سرخارگل (Apc) و کنجد (Ase) در گسترهی عددی بین 16/0-02/0 Apc=و 26/0-10/0 Ase= بهترتیب در منطقه سوادکوه و سیمرغ گونه غالب بودند. با توجه به افت شدید حداقل دما و رطوبت نسبی اقلیم سوادکوه در مقایسه با منطقه سیمرغ طی فصل رشد، شاخص غالبیت سرخارگل مؤید برخوراری گیاه از بهترین شرایط محیطی و به تبع آن افزایش تجمع ماده خشک در این منطقه می‌باشد. علاوهبر این، حداکثر شاخص عملکرد واقعی سرخارگل به کشت مخلوط 50% سرخارگل+50% کنجد در منطقه سوادکوه (23/0AYLpc=) تعلق داشت و افت عملکرد واقعی آن در آرایش کاشت 25% سرخارگل+75% کنجد در منطقه سیمرغ (14/0-AYLpc=) مشاهده شد. همچنین، حداکثر افزایش عملکرد واقعی کنجد به کشت مخلوط 25% کنجد+75% سرخارگل در منطقه سیمرغ (26/0AYLse=) تعلق داشت. نتایج بیانگر آن است که ترکیبهای مختلف کشت مخلوط در یک گروه آماری افزایش بیش از هفت درصدی نسبت برابری زمین را در مقایسه با تککشتی گونهها موجب گردیدند و کشت مخلوط 75% سرخارگل+25% کنجد از بالاترین شاخص سودمندی مالی کشت مخلوط (1823MAI=) برخوردار بود. نتیجه‌گیری: در مجموع، نتایج بیانگر تأثیرپذیری کشت مخلوط از شرایط خرداقلیمی دو منطقه بود. بر این اساس، کنجد و سرخارگل با سهم 25 و 50 در کشت مخلوط بهترتیب در مناطق سیمرغ و سوادکوه از توانایی رقابتی بالاتری برخوردار بودند. |
| format | Article |
| id | doaj-art-ac4e74a6c44e4aecad63f2f12efa56b6 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2020-04-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-ac4e74a6c44e4aecad63f2f12efa56b62025-01-25T06:57:38ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782020-04-0127111810.22069/jopp.2020.13026.21714984بررسی عملکرد، شاخصهای رقابت و سودمندی اقتصادی الگوی کاشت مخلوط گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea Moench.) و کنجد (Sesamum indicum L.) در شرایط اقلیمی متفاوت استان مازندرانآلاله متقیان0مهرشاد براری1همت الله پیردشتی2آرش فاضلی3دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران،استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران،دانشیار گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست‌فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایراناستادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران،هدف پژوهش حاضر ارزیابی واکنش گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea Moench.) در کشت مخلوط با کنجد (Sesamum indicum L.) به تغییرات خرداقلیمی استان مازندران بود. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو منطقه سیمرغ و سوادکوه استان مازندران در سال زراعی 1394 اجرا شد. تیمارها شامل تککشتی سرخارگل، 75% سرخارگل+25% کنجد، 50% سرخارگل+50% کنجد، 25% سرخارگل+75 کنجد و تککشتی کنجد بود. در این پژوهش، برخی شاخصها نظیر نسبت برابری زمین (LER) و سودمندی مالی (MAI) کشت مخلوط و ضریب غالبیت (A) و افت یا افزایش عملکرد واقعی (IYA or LYA) دو گونه گیاهی بر اساس عملکرد دانه کنجد و زیستتوده سرخارگل ارزیابی شد. تجزیه آماری داده‌های آزمایش با استفاده از نرمافزار SAS و مقایسه میانگین‌ها برای صفات مورد ارزیابی به‌روش آزمون چند دامنهای دانکن در سطح احتمال پنج درصد انجام شد.یافته‌ها: در این پژوهش، تککشتی سرخارگل در منطقه سوادکوه از حداکثر تولید (3631 کیلوگرم در هکتار) برخوردار بود که در مقایسه با منطقه سیمرغ حدود هفده درصد افزایش نشان داد. همچنین، کشت مخلوط 75% سرخارگل+25% کنجد از عملکرد اقتصادی مشابهی در دو منطقه برخوردار بود و حداقل تولید اقتصادی به تککشتی کنجد در منطقه سوادکوه (1716 کیلوگرم در هکتار) تعلق داشت. با توجه به شاخصهای رقابتی دو گونه، سرخارگل (Apc) و کنجد (Ase) در گسترهی عددی بین 16/0-02/0 Apc=و 26/0-10/0 Ase= بهترتیب در منطقه سوادکوه و سیمرغ گونه غالب بودند. با توجه به افت شدید حداقل دما و رطوبت نسبی اقلیم سوادکوه در مقایسه با منطقه سیمرغ طی فصل رشد، شاخص غالبیت سرخارگل مؤید برخوراری گیاه از بهترین شرایط محیطی و به تبع آن افزایش تجمع ماده خشک در این منطقه می‌باشد. علاوهبر این، حداکثر شاخص عملکرد واقعی سرخارگل به کشت مخلوط 50% سرخارگل+50% کنجد در منطقه سوادکوه (23/0AYLpc=) تعلق داشت و افت عملکرد واقعی آن در آرایش کاشت 25% سرخارگل+75% کنجد در منطقه سیمرغ (14/0-AYLpc=) مشاهده شد. همچنین، حداکثر افزایش عملکرد واقعی کنجد به کشت مخلوط 25% کنجد+75% سرخارگل در منطقه سیمرغ (26/0AYLse=) تعلق داشت. نتایج بیانگر آن است که ترکیبهای مختلف کشت مخلوط در یک گروه آماری افزایش بیش از هفت درصدی نسبت برابری زمین را در مقایسه با تککشتی گونهها موجب گردیدند و کشت مخلوط 75% سرخارگل+25% کنجد از بالاترین شاخص سودمندی مالی کشت مخلوط (1823MAI=) برخوردار بود. نتیجه‌گیری: در مجموع، نتایج بیانگر تأثیرپذیری کشت مخلوط از شرایط خرداقلیمی دو منطقه بود. بر این اساس، کنجد و سرخارگل با سهم 25 و 50 در کشت مخلوط بهترتیب در مناطق سیمرغ و سوادکوه از توانایی رقابتی بالاتری برخوردار بودند.https://jopp.gau.ac.ir/article_4984_c5c0ceddf285bca7489f43a096a9863c.pdfافت عملکرد واقعیاقلیمسرخارگلکنجدنسبت برابری زمین |
| spellingShingle | آلاله متقیان مهرشاد براری همت الله پیردشتی آرش فاضلی بررسی عملکرد، شاخصهای رقابت و سودمندی اقتصادی الگوی کاشت مخلوط گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea Moench.) و کنجد (Sesamum indicum L.) در شرایط اقلیمی متفاوت استان مازندران Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī افت عملکرد واقعی اقلیم سرخارگل کنجد نسبت برابری زمین |
| title | بررسی عملکرد، شاخصهای رقابت و سودمندی اقتصادی الگوی کاشت مخلوط گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea Moench.) و کنجد (Sesamum indicum L.) در شرایط اقلیمی متفاوت استان مازندران |
| title_full | بررسی عملکرد، شاخصهای رقابت و سودمندی اقتصادی الگوی کاشت مخلوط گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea Moench.) و کنجد (Sesamum indicum L.) در شرایط اقلیمی متفاوت استان مازندران |
| title_fullStr | بررسی عملکرد، شاخصهای رقابت و سودمندی اقتصادی الگوی کاشت مخلوط گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea Moench.) و کنجد (Sesamum indicum L.) در شرایط اقلیمی متفاوت استان مازندران |
| title_full_unstemmed | بررسی عملکرد، شاخصهای رقابت و سودمندی اقتصادی الگوی کاشت مخلوط گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea Moench.) و کنجد (Sesamum indicum L.) در شرایط اقلیمی متفاوت استان مازندران |
| title_short | بررسی عملکرد، شاخصهای رقابت و سودمندی اقتصادی الگوی کاشت مخلوط گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea Moench.) و کنجد (Sesamum indicum L.) در شرایط اقلیمی متفاوت استان مازندران |
| title_sort | بررسی عملکرد، شاخصهای رقابت و سودمندی اقتصادی الگوی کاشت مخلوط گیاه دارویی سرخارگل echinacea purpurea moench و کنجد sesamum indicum l در شرایط اقلیمی متفاوت استان مازندران |
| topic | افت عملکرد واقعی اقلیم سرخارگل کنجد نسبت برابری زمین |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_4984_c5c0ceddf285bca7489f43a096a9863c.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ậlạlhmtqyạn brrsyʿmlḵrdsẖạkẖṣhạyrqạbtwswdmndyạqtṣạdyạlgwyḵạsẖtmkẖlwṭgyạhdạrwyysrkẖạrglechinaceapurpureamoenchwḵnjdsesamumindicumldrsẖrạyṭạqlymymtfạwtạstạnmạzndrạn AT mhrsẖạdbrạry brrsyʿmlḵrdsẖạkẖṣhạyrqạbtwswdmndyạqtṣạdyạlgwyḵạsẖtmkẖlwṭgyạhdạrwyysrkẖạrglechinaceapurpureamoenchwḵnjdsesamumindicumldrsẖrạyṭạqlymymtfạwtạstạnmạzndrạn AT hmtạllhpyrdsẖty brrsyʿmlḵrdsẖạkẖṣhạyrqạbtwswdmndyạqtṣạdyạlgwyḵạsẖtmkẖlwṭgyạhdạrwyysrkẖạrglechinaceapurpureamoenchwḵnjdsesamumindicumldrsẖrạyṭạqlymymtfạwtạstạnmạzndrạn AT ậrsẖfạḍly brrsyʿmlḵrdsẖạkẖṣhạyrqạbtwswdmndyạqtṣạdyạlgwyḵạsẖtmkẖlwṭgyạhdạrwyysrkẖạrglechinaceapurpureamoenchwḵnjdsesamumindicumldrsẖrạyṭạqlymymtfạwtạstạnmạzndrạn |