تحلیل سینوپتیک اثر کمفشارهای بریده در بارش سنگین ایران
بارشهای سنگین امروزه به خاطر مخاطرات و خسارات وارده، از جنبههای مهم در مطالعات آب‌وهوایی هستند. کمفشارهای بریده با ایجاد ناپایداری جوی در رخداد بارش سنگین در ایران تأثیرگذار هستند. در این راستا ابتدا متغیرهای آب‌وهوایی دما، بارش و ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال جو در ارتباط با تشکیل کمفش...
Saved in:
| Main Authors: | , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2024-01-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_43543_efdd04635af9213ac0b2350bfd9f11fc.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | بارشهای سنگین امروزه به خاطر مخاطرات و خسارات وارده، از جنبههای مهم در مطالعات آب‌وهوایی هستند. کمفشارهای بریده با ایجاد ناپایداری جوی در رخداد بارش سنگین در ایران تأثیرگذار هستند. در این راستا ابتدا متغیرهای آب‌وهوایی دما، بارش و ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال جو در ارتباط با تشکیل کمفشارهای بریده طی دوره (2018-1986) بررسی شد. سپس جهت پیش نگری تغییرات رخداد کمفشار بریده درآینده و اثر آن بر بارش سنگین، از پایگاه داده ECMWF نسخه ERA-Interim و مدلهای CMIP5 با رویکرد ریزمقیاس نمایی CORDEX تحت دو سناریوی انتشار خوشبینانه RCP4.5 و بدبینانه RCP8.5 تا سال 2099 استفاده شد. نتایج نشان داد که در سناریوی RCP4.5 افزایش بارش به میزان حداقل 41/2 میلیمتر و در سناریوی RCP8.5 کاهش بارش حداکثر به میزان 91 میلیمتر برآورد شد. ناهنجاریهای فشار سطح 500 هکتوپاسکال براساس RCP4.5 و RCP8.5 به میزان 5/61 و 5/92 ژئوپتانسیل متر افزایش خواهد داشت. کمترین فراوانی رخداد کمفشار بریده در سالهای 1995 و 1996 به تعداد 10 رخداد، و بیشترین رخداد در سالهای 1986 با 30 رخداد بوده است. با افزایش دمای هوا و پیشروی پرفشارجنب حارهای به سمت عرضهای بالا، محل تشکیل و مسیر حرکت کمفشارهای بریده در دوره 33 ساله به سمت عرضهای جغرافیایی شمالیتر کشیده شده‌اند که میتواند شواهدی از اثرات تغییر اقلیم در ایران باشد. وجود رابطه مستقیم معنادار بین فراوانی رخداد کمفشار بریده و بارش سنگین در سطح خطای 5 درصد تأیید شد. همچنین میزان تأثیر کمفشارهای بریده در فراوانی بارش سنگین ایستگاههای ایران بهویژه ایستگاههای شمالی چشمگیرتر بوده است. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-1682 2383-3076 |