تاثیر محلول پاشی عناصر روی و فسفر بر صفات مورفولویک، عملکرد و اجزای عملکرد و کیفیت دانه برنج(Oryza Sativa L.) ارقام هاشمی (محلی) و گیلانه (اصلاح شده)

سابفه و هدف: پس از نیتروژن، فسفر دومین عنصر پرمصرف محدودکننده رشد و عملکرد و روی مهمترین عنصر کم‌مصرف می‌باشند که اثرات ناشی از کمبود آنها گسترده‌ترین و جدی‌ترین اختلالات تغذیه‌ای را در اراضی شالیزاری جهان ایجاد کرده و یکی از عوامل مهم کاهش عملکرد در گیاه برنج است. پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر مح...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: شهرام محمود سلطانی, محمد تقی کربلایی آقاملکی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2022-06-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_6100_557b547805dcdf434cb61e838f0753ce.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:سابفه و هدف: پس از نیتروژن، فسفر دومین عنصر پرمصرف محدودکننده رشد و عملکرد و روی مهمترین عنصر کم‌مصرف می‌باشند که اثرات ناشی از کمبود آنها گسترده‌ترین و جدی‌ترین اختلالات تغذیه‌ای را در اراضی شالیزاری جهان ایجاد کرده و یکی از عوامل مهم کاهش عملکرد در گیاه برنج است. پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر محلول‌پاشی عناصر روی و فسفر بر صفات مورفولویک، عملکرد و اجزای عملکرد و کیفیت دانه برنج ارقام هاشمی (محلی) و گیلانه (اصلاح شده) انجام شد.مواد و روشها : آزمایشی مزرعه‌‌ای دو ساله در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 1396و 1397 در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات برنج کشور –رشت اجرا شد. فاکتور (عامل) های آزمایشی عبارتند از : عامل رقم در دو سطح، عامل روی در سه سطح و عامل فسفر در سه سطح. همچنین تیمارهای این آزمایش شامل : 1- عدم استفاده از کود روی (شاهد)، 2- محلول‌پاشی 5 در هزار روی از منبع سولفات روی 22 درصد در مرحله شروع آبستنی، 3- محلول‌پاشی 5 در هزار روی مرحله شروع آبستنی بهمراه محلول‌پاشی روی در مرحله شروع پرشدن دانه، و 4- عدم استفاده از کود فسفره (شاهد) 5- محلول‌پاشی 5 در هزار فسفر از منبع مونوفسفات پتاسیم آزمایشگاهی در مرحله شروع آبستنی 6- محلول‌پاشی 5 در هزار فسفر مرحله شروع آبستنی و مرحله شروع پر شدن دانه می‌باشند. نتایج: محلول‌پاشی فسفر از بین خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی اندازه گیری شده تنها بر وزن هزار دانه، شاخص برداشت و محتوای فسفر دانه تاثیر معنی‌دار نداشته است. اثر محلول‌پاشی روی بر بیشتر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی، به‌جزء وزن هزار دانه، شاخص برداشت و محتوای فسفر دانه در سطوح احتمال 1 و 5 درصد معنی‌دار بوده است. محلول‌پاشی با روی و فسفر پنج در هزار مرحله شروع آبستنی و در مرحله رسیدگی دانه به ترتیب باعث افزایش 00/7 و 94/12 درصدی طول خوشه در رقم گیلانه و هاشمی، افزایش 23/35 ، 00/40 درصدی دانه پر،40/6 و 00/35 درصدی دانه پوک نسبت به شاهد، افزایش 00/7 و 10/11 درصدی عملکرد دانه و افزایش 98/25 درصد و 22/19 درصدی زیست توده در ارقام گیلانه و هاشمی شده است. بالاترین میزان پروتئین برنج سفید در تیمار محلول‌پاشی با سولفات روی پنج در هزار مرحله شروع آبستنی و در مرحله رسیدگی دانه بدست آمد که به ترتیب 11 درصد برای رقم هاشمی (37/32 درصد افزایش نسبت به شاهد) و 67/10 درصد برای رقم گیلانه (21/38درصد افزایش نسبت به شاهد) است. نتیجه‌‌گیری: محلول‌پاشی با سولفات روی پنج در هزار (مرحله شروع آبستنی و در مرحله رسیدگی دانه) برترین تیمار برای صفات کیفی هر دو رقم برنج هاشمی و گیلانه بود. نتایج همچنین بر این نکته تاکید دارد که میزان روی در دانه مهمترین عامل افزایش میزان پروتئین پروتئین در دانه می‌باشد.
ISSN:2322-2050
2322-2778