پهنه بندی سطوح ارضی حوضه شاهرود در مقابل وقوع زمینلغزش به کمک مدل شانون
جابهجایی مواد یکی از رخدادهای سطوح ارضی شیبدار است؛ برای کاهش خطرات ناشی از چنین حرکاتی، شناخت دقیق مکان‌های در معرض خطر بسیار مؤثر است؛ یکی از مشکلات چنین رخدادهایی، عدم توانایی محقق در شناخت تمام و کامل عوامل مؤثر بر آنهاست و حتی در صورت شناخت، میانکنش های عوامل، ناشناخته باقی میماند. در این بر...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2024-01-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_43852_9cce3fbe79c2199c36439fc35a599a05.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832592587387568128 |
|---|---|
| author | غلامحسن جعفری روح اله خدایی |
| author_facet | غلامحسن جعفری روح اله خدایی |
| author_sort | غلامحسن جعفری |
| collection | DOAJ |
| description | جابهجایی مواد یکی از رخدادهای سطوح ارضی شیبدار است؛ برای کاهش خطرات ناشی از چنین حرکاتی، شناخت دقیق مکان‌های در معرض خطر بسیار مؤثر است؛ یکی از مشکلات چنین رخدادهایی، عدم توانایی محقق در شناخت تمام و کامل عوامل مؤثر بر آنهاست و حتی در صورت شناخت، میانکنش های عوامل، ناشناخته باقی میماند. در این بررسی تلاش شده است بر اساس تحلیل موقعیت زمین‌لغزش‌های حوضه شاهرود، به عوامل مؤثر امتیاز داده شود. با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS، موقعیت مکانی 183 زمینلغزش نقطه‌ای حوضه شاهرود، با توجه به عوامل خطی گسل، آبراهه و جاده و عوامل سطحی لیتولوژی، شیب، جهت شیب، مقدار بارش و ارتفاع، تحلیل و تفسیر گردید؛ ماتریس آنتروپی برای آنها تنظیم و سطوح ارضی حوضه شاهرود از نظر رخداد زمینلغزش، به کمک مدل شانون پهنه‌بندی گردید. بر اساس نتایج کاربرد مدل آنتروپی شانون ، پهنه‌های پرخطر 79/41% و متوسط 76/52% از مساحت حوضه را به خود اختصاص داده‌اند. انطباق زمین لغزش‌های رخداده با عوامل مؤثر بر زمین لغزش، تمرکز 86/74 درصد از زمینلغزشها در شیب‌های 40-10 درصد، 97/64 درصدی آنها در لیتولوژیهای مارن - سیلتستون، کنگلومرا و بازالت، 97/87 درصدی آنها در ارتفاع بین 2169-823 متر، 79/85 درصدی آنها در طبقات بارشی نیمه‌خشک و معتدل (685-315 میلیمتر) در سطوح ارضی با شیبی در جهت غربی، 74/55 درصدی آنها در فاصله 300-0 متر از رودخانه و 500-0 متری از گسل و در فاصله 1000-500 متر از جاده را مورد تأیید قرار می‌دهد. چنین تغییراتی در توزیع زمینلغزش ناشی از تبعیت غیرخطی این رخداد ژئومورفولوژیکی از عوامل اثرگذار است؛ وقوع زمینلغزش تابعی از برهمکنش بین عوامل است تا اثرگذاری آنها به صورت مجرد و انتزاعی. |
| format | Article |
| id | doaj-art-a809c558d42d4458a5982127e114a338 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| publishDate | 2024-01-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj-art-a809c558d42d4458a5982127e114a3382025-01-21T06:40:52ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762024-01-0112425327410.22067/geoeh.2022.75401.118343852پهنه بندی سطوح ارضی حوضه شاهرود در مقابل وقوع زمینلغزش به کمک مدل شانونغلامحسن جعفری0روح اله خدایی1دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایرانجابهجایی مواد یکی از رخدادهای سطوح ارضی شیبدار است؛ برای کاهش خطرات ناشی از چنین حرکاتی، شناخت دقیق مکان‌های در معرض خطر بسیار مؤثر است؛ یکی از مشکلات چنین رخدادهایی، عدم توانایی محقق در شناخت تمام و کامل عوامل مؤثر بر آنهاست و حتی در صورت شناخت، میانکنش های عوامل، ناشناخته باقی میماند. در این بررسی تلاش شده است بر اساس تحلیل موقعیت زمین‌لغزش‌های حوضه شاهرود، به عوامل مؤثر امتیاز داده شود. با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS، موقعیت مکانی 183 زمینلغزش نقطه‌ای حوضه شاهرود، با توجه به عوامل خطی گسل، آبراهه و جاده و عوامل سطحی لیتولوژی، شیب، جهت شیب، مقدار بارش و ارتفاع، تحلیل و تفسیر گردید؛ ماتریس آنتروپی برای آنها تنظیم و سطوح ارضی حوضه شاهرود از نظر رخداد زمینلغزش، به کمک مدل شانون پهنه‌بندی گردید. بر اساس نتایج کاربرد مدل آنتروپی شانون ، پهنه‌های پرخطر 79/41% و متوسط 76/52% از مساحت حوضه را به خود اختصاص داده‌اند. انطباق زمین لغزش‌های رخداده با عوامل مؤثر بر زمین لغزش، تمرکز 86/74 درصد از زمینلغزشها در شیب‌های 40-10 درصد، 97/64 درصدی آنها در لیتولوژیهای مارن - سیلتستون، کنگلومرا و بازالت، 97/87 درصدی آنها در ارتفاع بین 2169-823 متر، 79/85 درصدی آنها در طبقات بارشی نیمه‌خشک و معتدل (685-315 میلیمتر) در سطوح ارضی با شیبی در جهت غربی، 74/55 درصدی آنها در فاصله 300-0 متر از رودخانه و 500-0 متری از گسل و در فاصله 1000-500 متر از جاده را مورد تأیید قرار می‌دهد. چنین تغییراتی در توزیع زمینلغزش ناشی از تبعیت غیرخطی این رخداد ژئومورفولوژیکی از عوامل اثرگذار است؛ وقوع زمینلغزش تابعی از برهمکنش بین عوامل است تا اثرگذاری آنها به صورت مجرد و انتزاعی.https://geoeh.um.ac.ir/article_43852_9cce3fbe79c2199c36439fc35a599a05.pdfزمین لغزششاهرودمدل آنتروپی شانونالموتطالقان |
| spellingShingle | غلامحسن جعفری روح اله خدایی پهنه بندی سطوح ارضی حوضه شاهرود در مقابل وقوع زمینلغزش به کمک مدل شانون جغرافیا و مخاطرات محیطی زمین لغزش شاهرود مدل آنتروپی شانون الموت طالقان |
| title | پهنه بندی سطوح ارضی حوضه شاهرود در مقابل وقوع زمینلغزش به کمک مدل شانون |
| title_full | پهنه بندی سطوح ارضی حوضه شاهرود در مقابل وقوع زمینلغزش به کمک مدل شانون |
| title_fullStr | پهنه بندی سطوح ارضی حوضه شاهرود در مقابل وقوع زمینلغزش به کمک مدل شانون |
| title_full_unstemmed | پهنه بندی سطوح ارضی حوضه شاهرود در مقابل وقوع زمینلغزش به کمک مدل شانون |
| title_short | پهنه بندی سطوح ارضی حوضه شاهرود در مقابل وقوع زمینلغزش به کمک مدل شانون |
| title_sort | پهنه بندی سطوح ارضی حوضه شاهرود در مقابل وقوع زمینلغزش به کمک مدل شانون |
| topic | زمین لغزش شاهرود مدل آنتروپی شانون الموت طالقان |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_43852_9cce3fbe79c2199c36439fc35a599a05.pdf |
| work_keys_str_mv | AT gẖlạmḥsnjʿfry phnhbndysṭwḥạrḍyḥwḍhsẖạhrwddrmqạblwqwʿzmynlgẖzsẖbhḵmḵmdlsẖạnwn AT rwḥạlhkẖdạyy phnhbndysṭwḥạrḍyḥwḍhsẖạhrwddrmqạblwqwʿzmynlgẖzsẖbhḵmḵmdlsẖạnwn |