پهنه بندی سطوح ارضی حوضه شاهرود در مقابل وقوع زمین‌لغزش به کمک مدل شانون

جابه­جایی مواد یکی از رخدادهای سطوح ارضی شیبدار است؛ برای کاهش خطرات ناشی از چنین حرکاتی، شناخت دقیق مکان‌های در معرض خطر بسیار مؤثر است؛ یکی از مشکلات چنین رخدادهایی، عدم توانایی محقق در شناخت تمام و کامل عوامل مؤثر بر آن‏هاست و حتی در صورت شناخت، میانکنش های عوامل، ناشناخته باقی می‏ماند. در این بر...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: غلامحسن جعفری, روح اله خدایی
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2024-01-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_43852_9cce3fbe79c2199c36439fc35a599a05.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:جابه­جایی مواد یکی از رخدادهای سطوح ارضی شیبدار است؛ برای کاهش خطرات ناشی از چنین حرکاتی، شناخت دقیق مکان‌های در معرض خطر بسیار مؤثر است؛ یکی از مشکلات چنین رخدادهایی، عدم توانایی محقق در شناخت تمام و کامل عوامل مؤثر بر آن‏هاست و حتی در صورت شناخت، میانکنش های عوامل، ناشناخته باقی می‏ماند. در این بررسی تلاش شده است بر اساس تحلیل موقعیت زمین‌لغزش‌های حوضه شاهرود، به عوامل مؤثر امتیاز داده شود. با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS، موقعیت مکانی  183 زمین‌لغزش نقطه‌ای حوضه­ شاهرود، با توجه به عوامل خطی  گسل، آبراهه و جاده و عوامل سطحی لیتولوژی، شیب، جهت شیب، مقدار بارش و ارتفاع، تحلیل و تفسیر گردید؛ ماتریس آنتروپی برای آن­ها تنظیم و سطوح ارضی حوضه شاهرود از نظر رخداد زمین‌لغزش، به کمک مدل شانون پهنه‌بندی گردید. بر اساس نتایج کاربرد مدل آنتروپی شانون ، پهنه‌های پرخطر 79/41% و متوسط 76/52% از مساحت حوضه را به خود اختصاص داده‌اند. انطباق زمین لغزش‌های رخداده با عوامل مؤثر بر زمین لغزش، تمرکز 86/74 درصد از زمین­لغزش­ها در شیب‌های 40-10 درصد، 97/64 درصدی آن‌ها در لیتولوژی­های مارن - سیلتستون، کنگلومرا و بازالت، 97/87 درصدی آن‌ها در ارتفاع بین 2169-823 متر، 79/85 درصدی آن‌ها در طبقات بارشی نیمه‌خشک و معتدل (685-315 میلی­متر) در سطوح ارضی با شیبی در جهت غربی، 74/55 درصدی آن‌ها در فاصله 300-0 متر از رودخانه و 500-0 متری از گسل و در فاصله 1000-500 متر از جاده را مورد تأیید قرار می‌دهد. چنین تغییراتی در توزیع زمین‌لغزش ناشی از تبعیت غیرخطی این رخداد ژئومورفولوژیکی از عوامل اثرگذار است؛ وقوع زمین‌لغزش تابعی از برهمکنش بین عوامل است تا اثرگذاری آن‏ها به صورت مجرد و انتزاعی.
ISSN:2322-1682
2383-3076