مطالعه اثر تلقیح میکوریزی و پرایمینگ بذر بر خصوصیات ریشه و بخش هوایی عدس

سابقه و هدف: با توجه به گزارش فائو متوسط عملکرد عدس در ایران از متوسط عملکرد آن در جهان خیلی کمتر است که این امر ناشی از کیفیت پایین گیاهچه‌های تولیدی، ظرفیت پایین جوانه‌زنی و سبزشدن، تنش‌های زنده و غیر زنده و استقرار نامطلوب گیاهچه، می‌باشد که به ناچار باید به دنبال راهی برای ارتقاء این مولفه‌ها بو...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: محسن آذرنیا, عباس بیابانی, حمیدرضا عیسوند, ابراهیم غلامعلی پور علمداری
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2015-11-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_2668_a9a8b875fc9b6e86ade2582a09a40e81.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832586663754203136
author محسن آذرنیا
عباس بیابانی
حمیدرضا عیسوند
ابراهیم غلامعلی پور علمداری
author_facet محسن آذرنیا
عباس بیابانی
حمیدرضا عیسوند
ابراهیم غلامعلی پور علمداری
author_sort محسن آذرنیا
collection DOAJ
description سابقه و هدف: با توجه به گزارش فائو متوسط عملکرد عدس در ایران از متوسط عملکرد آن در جهان خیلی کمتر است که این امر ناشی از کیفیت پایین گیاهچه‌های تولیدی، ظرفیت پایین جوانه‌زنی و سبزشدن، تنش‌های زنده و غیر زنده و استقرار نامطلوب گیاهچه، می‌باشد که به ناچار باید به دنبال راهی برای ارتقاء این مولفه‌ها بود. را‌ه‌حل مناسب جهت افزایش کیفیت، درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر و نهایتاً رشد و عملکرد گیاهان زراعی در سال‌های مختلف، پرایمینگ می‌باشد. به‌طوری‌که این روش می‌تواند باعث رشد سریعتر گیاهچه، افزایش درصد و سرعت جوانه‌زنی، تحمل گیاه به خشکی از طریق توسعه ریشه‌ها تحت شرایط متغیر محیطی، گلدهی زودتر و افزایش کمی و کیفی عملکرد و افزایش جذب مواد غذایی شود. بنابراین آزمایش حاضر با هدف بررسی اثر تلقیح میکوریزایی و پرایمینگ بذر با برخی تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر بعضی خصوصیات ریشه و بخش هوایی عدس انجام شد. مواد و روش‌ها: به‌منظور ارزیابی عکس‌العمل عدس به پرایمینگ بذر (بدون پرایمینگ بذر، هیدروپرایمینگ، 100 قسمت در میلیون اسید جیبرلیک، 100 قسمت در میلیون اسید سالیسیلیک، 100 قسمت در میلیون اسید جیبرلیک × 100 قسمت در میلیون اسید سالیسیلیک) و تلقیح میکوریزایی خاک (عدم تلقیح به عنوان شاهد، تلقیح با گونه‌های Glomus intraradices و G. mosseae)، آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه و گلخانه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس در سال 93-1392 به اجرا درآمد. صفت‌های مورد اندازه‌گیری شامل؛ سرعت و درصد سبزشدن، قدرت بذر، طول ریشه، سطح ریشه، حجم ریشه، تعداد ریشه فرعی، تعداد گره تثبیت کننده نیتروژن، درصد گره‌های فعال، وزن‌تر و خشک گره‌های تثبیت کننده نیتروژن، طول ساقه، تعداد شاخه فرعی اولیه، سطح برگ، وزن خشک ساقه و وزن خشک برگ بودند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که تیمارهای مختلف تلقیح میکوریزی، پرایمینگ و اثر متقابل آن‌ها تأثیر معنی‌داری بر برخی صفات مورد مطالعه داشتند. تیمارهای مختلف پرایمینگ در شرایط کاربرد قارچ‌های میکوریزی اثر معنی‌دار بیشتری بر اکثر صفات مورد مورد اندازه‌گیری نسبت به عدم کاربرد این قارچ‌ها داشتند. تلقیح میکوریزی با قارچ G. mosseae + اسید سالیسیلیک حجم ریشه (10/12میلی‌متر مکعب)، وزن‌تر (178/0 میلی‌گرم) و وزن خشک گره‌های تثبیت کننده نیتروژن (58/9 میلی‌گرم) را به‌طور معنی‌داری افزایش داد ند. از سوی دیگر تیمارهای ترکیبی G. intraradices + اسید سالیسیلیک موجب افزایش معنی‌دار سطح برگ (42/96 سانتی‌متر مربع)، وزن خشک برگ (97/29 میلی‌گرم در گیاهچه) و طول ریشه (27/25 سانتی‌متر) شدند. در این مطالعه بیشترین تعداد گره تثبیت کننده نیتروژن، طول ساقه، قدرت بذر و تعداد ریشه فرعی از تیمار ترکیبی قارچ G. intraradices + اسید جیبرلیک به‌دست آمد که با سایر تیمارها و تیمار شاهد اختلاف معنی‌داری داشت. تیمار ترکیبی هیدروپرایمینگ + G. mosseae حجم ریشه و عملکرد دانه را نسبت به تیمار شاهد و تیمارهای تکی افزایش داد. نتیجه‌گیری: یافته‌های آزمایش حاضر نشان دااد که اثرات ترکیبی تیمارهای پرایمینگ و تیمارهای تلقیح میکوریزی اثرات مثبت معنی‌داری بیشتری نسبت به تیمار شاهد و تیمارهای تنهای آن‌ها داشتند.
format Article
id doaj-art-a7da397879d84fb68ecad4ac3fe851ab
institution Kabale University
issn 2322-2050
2322-2778
language fas
publishDate 2015-11-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
spelling doaj-art-a7da397879d84fb68ecad4ac3fe851ab2025-01-25T06:49:28ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782015-11-0122327532668مطالعه اثر تلقیح میکوریزی و پرایمینگ بذر بر خصوصیات ریشه و بخش هوایی عدسمحسن آذرنیا0عباس بیابانی1حمیدرضا عیسوند2ابراهیم غلامعلی پور علمداری3دانشجو /دانشگاه گنبد کاووسمعاونت پشتیبانی دانشگاه گنبد کاووسعضو هیات علمیمعاون آموزشی و پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووسسابقه و هدف: با توجه به گزارش فائو متوسط عملکرد عدس در ایران از متوسط عملکرد آن در جهان خیلی کمتر است که این امر ناشی از کیفیت پایین گیاهچه‌های تولیدی، ظرفیت پایین جوانه‌زنی و سبزشدن، تنش‌های زنده و غیر زنده و استقرار نامطلوب گیاهچه، می‌باشد که به ناچار باید به دنبال راهی برای ارتقاء این مولفه‌ها بود. را‌ه‌حل مناسب جهت افزایش کیفیت، درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر و نهایتاً رشد و عملکرد گیاهان زراعی در سال‌های مختلف، پرایمینگ می‌باشد. به‌طوری‌که این روش می‌تواند باعث رشد سریعتر گیاهچه، افزایش درصد و سرعت جوانه‌زنی، تحمل گیاه به خشکی از طریق توسعه ریشه‌ها تحت شرایط متغیر محیطی، گلدهی زودتر و افزایش کمی و کیفی عملکرد و افزایش جذب مواد غذایی شود. بنابراین آزمایش حاضر با هدف بررسی اثر تلقیح میکوریزایی و پرایمینگ بذر با برخی تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر بعضی خصوصیات ریشه و بخش هوایی عدس انجام شد. مواد و روش‌ها: به‌منظور ارزیابی عکس‌العمل عدس به پرایمینگ بذر (بدون پرایمینگ بذر، هیدروپرایمینگ، 100 قسمت در میلیون اسید جیبرلیک، 100 قسمت در میلیون اسید سالیسیلیک، 100 قسمت در میلیون اسید جیبرلیک × 100 قسمت در میلیون اسید سالیسیلیک) و تلقیح میکوریزایی خاک (عدم تلقیح به عنوان شاهد، تلقیح با گونه‌های Glomus intraradices و G. mosseae)، آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه و گلخانه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس در سال 93-1392 به اجرا درآمد. صفت‌های مورد اندازه‌گیری شامل؛ سرعت و درصد سبزشدن، قدرت بذر، طول ریشه، سطح ریشه، حجم ریشه، تعداد ریشه فرعی، تعداد گره تثبیت کننده نیتروژن، درصد گره‌های فعال، وزن‌تر و خشک گره‌های تثبیت کننده نیتروژن، طول ساقه، تعداد شاخه فرعی اولیه، سطح برگ، وزن خشک ساقه و وزن خشک برگ بودند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که تیمارهای مختلف تلقیح میکوریزی، پرایمینگ و اثر متقابل آن‌ها تأثیر معنی‌داری بر برخی صفات مورد مطالعه داشتند. تیمارهای مختلف پرایمینگ در شرایط کاربرد قارچ‌های میکوریزی اثر معنی‌دار بیشتری بر اکثر صفات مورد مورد اندازه‌گیری نسبت به عدم کاربرد این قارچ‌ها داشتند. تلقیح میکوریزی با قارچ G. mosseae + اسید سالیسیلیک حجم ریشه (10/12میلی‌متر مکعب)، وزن‌تر (178/0 میلی‌گرم) و وزن خشک گره‌های تثبیت کننده نیتروژن (58/9 میلی‌گرم) را به‌طور معنی‌داری افزایش داد ند. از سوی دیگر تیمارهای ترکیبی G. intraradices + اسید سالیسیلیک موجب افزایش معنی‌دار سطح برگ (42/96 سانتی‌متر مربع)، وزن خشک برگ (97/29 میلی‌گرم در گیاهچه) و طول ریشه (27/25 سانتی‌متر) شدند. در این مطالعه بیشترین تعداد گره تثبیت کننده نیتروژن، طول ساقه، قدرت بذر و تعداد ریشه فرعی از تیمار ترکیبی قارچ G. intraradices + اسید جیبرلیک به‌دست آمد که با سایر تیمارها و تیمار شاهد اختلاف معنی‌داری داشت. تیمار ترکیبی هیدروپرایمینگ + G. mosseae حجم ریشه و عملکرد دانه را نسبت به تیمار شاهد و تیمارهای تکی افزایش داد. نتیجه‌گیری: یافته‌های آزمایش حاضر نشان دااد که اثرات ترکیبی تیمارهای پرایمینگ و تیمارهای تلقیح میکوریزی اثرات مثبت معنی‌داری بیشتری نسبت به تیمار شاهد و تیمارهای تنهای آن‌ها داشتند.https://jopp.gau.ac.ir/article_2668_a9a8b875fc9b6e86ade2582a09a40e81.pdfاسید جیبرلیکاسید سالیسیلیکدرصد گره‌های فعالحجم ریشه
spellingShingle محسن آذرنیا
عباس بیابانی
حمیدرضا عیسوند
ابراهیم غلامعلی پور علمداری
مطالعه اثر تلقیح میکوریزی و پرایمینگ بذر بر خصوصیات ریشه و بخش هوایی عدس
Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
اسید جیبرلیک
اسید سالیسیلیک
درصد گره‌های فعال
حجم ریشه
title مطالعه اثر تلقیح میکوریزی و پرایمینگ بذر بر خصوصیات ریشه و بخش هوایی عدس
title_full مطالعه اثر تلقیح میکوریزی و پرایمینگ بذر بر خصوصیات ریشه و بخش هوایی عدس
title_fullStr مطالعه اثر تلقیح میکوریزی و پرایمینگ بذر بر خصوصیات ریشه و بخش هوایی عدس
title_full_unstemmed مطالعه اثر تلقیح میکوریزی و پرایمینگ بذر بر خصوصیات ریشه و بخش هوایی عدس
title_short مطالعه اثر تلقیح میکوریزی و پرایمینگ بذر بر خصوصیات ریشه و بخش هوایی عدس
title_sort مطالعه اثر تلقیح میکوریزی و پرایمینگ بذر بر خصوصیات ریشه و بخش هوایی عدس
topic اسید جیبرلیک
اسید سالیسیلیک
درصد گره‌های فعال
حجم ریشه
url https://jopp.gau.ac.ir/article_2668_a9a8b875fc9b6e86ade2582a09a40e81.pdf
work_keys_str_mv AT mḥsnậdẖrnyạ mṭạlʿhạtẖrtlqyḥmyḵwryzywprạymyngbdẖrbrkẖṣwṣyạtrysẖhwbkẖsẖhwạyyʿds
AT ʿbạsbyạbạny mṭạlʿhạtẖrtlqyḥmyḵwryzywprạymyngbdẖrbrkẖṣwṣyạtrysẖhwbkẖsẖhwạyyʿds
AT ḥmydrḍạʿyswnd mṭạlʿhạtẖrtlqyḥmyḵwryzywprạymyngbdẖrbrkẖṣwṣyạtrysẖhwbkẖsẖhwạyyʿds
AT ạbrạhymgẖlạmʿlypwrʿlmdạry mṭạlʿhạtẖrtlqyḥmyḵwryzywprạymyngbdẖrbrkẖṣwṣyạtrysẖhwbkẖsẖhwạyyʿds