کارایی مدل ویکور در پهنه‌بندی خطر زمینلغزش در حوضه آبخیز سد گلال استان ایلام
پدیدۀ زمینلغزش یکی از مخاطرات طبیعی است که همواره با خسارات مالی و جانی همراه است. شناخت عوامل ایجاد و گونه‌های مختلف آن برای ما از اهمیت بالایی برخوردار است. شناسایی و تعیین مناطق حساس و مستعد زمینلغزش می‌تواند ضمن جلوگیری از بروز خسارت‌ها، زمینه را برای اجرای طرح‌های پایدارسازی دامنه‌ها فراهم آو...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2021-05-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_39617_f2a27daa3ea4d53b420be8a685a8af1a.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832591391215058944 |
|---|---|
| author | فتح الله نادری بهروز ناصری نعمت اله بسطامی |
| author_facet | فتح الله نادری بهروز ناصری نعمت اله بسطامی |
| author_sort | فتح الله نادری |
| collection | DOAJ |
| description | پدیدۀ زمینلغزش یکی از مخاطرات طبیعی است که همواره با خسارات مالی و جانی همراه است. شناخت عوامل ایجاد و گونه‌های مختلف آن برای ما از اهمیت بالایی برخوردار است. شناسایی و تعیین مناطق حساس و مستعد زمینلغزش می‌تواند ضمن جلوگیری از بروز خسارت‌ها، زمینه را برای اجرای طرح‌های پایدارسازی دامنه‌ها فراهم آورد. در پژوهش حاضر ارزیابی خطر زمینلغزش در حوضه آبخیز سد گلال استان ایلام با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند شاخصه ویکور انجام شده است. بر این اساس، از بین عوامل مختلف تعداد 8 پارامتر زمین‌شناسی، ارتفاع، شیب، بارش، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه، فاصله از جاده و کاربری اراضی به‌عنوان مهم‌ترین پارامترهای مؤثر در وقوع زمین‌لغزش‌های منطقه، تشخیص داده شدند، سپس ضریب اهمیت هرکدام از عوامل مؤثر در وقوع زمینلغزش، با روش تحلیل سلسله مراتبی سیستم‌ها به دست آمد که معیارهای زمین‌شناسی، شیب و بارش بیشترین ضریب اهمیت را کسب کردند. سپس بر پایه الگوریتم بهینه‌سازی ویکور، درجه سودمندی و پشیمانی انتخاب گزینه‌های برتر (زیر حوضه‌ها)، مشخص و در پایان با محاسبه میزان شاخص بهینه ویکور (Q)، زیر حوضه‌ها برحسب درجه حساسیت پذیری به زمینلغزش در سه کلاس کیفی حساسیتپذیری کم، متوسط و زیاد طبقه‌بندی شدند. نتایج نشان داد زیر حوضه‌های بان سوهان، پلکانه و حاجی بختیار بیشترین حساسیت پذیری و زیرحوضههای چگان، داره میرناصر و چگاه دارای کمترین حساسیتپذیری به وقوع زمینلغزش هستند. از انطباق نقشه‌های پهنه‌بندی و زمین‌لغزش‌های منطقه می‌توان به صحت نقشه حاصل پی برد و همچنین مشخص شد که مدل ویکور مورد استفاده در این پژوهش روش کاملاً مناسبی جهت پهنه‌بندی خطر احتمال وقوع زمینلغزش در حوضه موردمطالعه است. |
| format | Article |
| id | doaj-art-a7417ddf052b4884896869a095944e79 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| publishDate | 2021-05-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj-art-a7417ddf052b4884896869a095944e792025-01-22T13:01:51ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762021-05-01101213910.22067/geoeh.2021.67235.039617کارایی مدل ویکور در پهنه‌بندی خطر زمینلغزش در حوضه آبخیز سد گلال استان ایلامفتح الله نادری0بهروز ناصری1نعمت اله بسطامی2دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایراناستادیار گروه منابع طبیعی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایراندانش‌آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر، همدان، ایرانپدیدۀ زمینلغزش یکی از مخاطرات طبیعی است که همواره با خسارات مالی و جانی همراه است. شناخت عوامل ایجاد و گونه‌های مختلف آن برای ما از اهمیت بالایی برخوردار است. شناسایی و تعیین مناطق حساس و مستعد زمینلغزش می‌تواند ضمن جلوگیری از بروز خسارت‌ها، زمینه را برای اجرای طرح‌های پایدارسازی دامنه‌ها فراهم آورد. در پژوهش حاضر ارزیابی خطر زمینلغزش در حوضه آبخیز سد گلال استان ایلام با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند شاخصه ویکور انجام شده است. بر این اساس، از بین عوامل مختلف تعداد 8 پارامتر زمین‌شناسی، ارتفاع، شیب، بارش، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه، فاصله از جاده و کاربری اراضی به‌عنوان مهم‌ترین پارامترهای مؤثر در وقوع زمین‌لغزش‌های منطقه، تشخیص داده شدند، سپس ضریب اهمیت هرکدام از عوامل مؤثر در وقوع زمینلغزش، با روش تحلیل سلسله مراتبی سیستم‌ها به دست آمد که معیارهای زمین‌شناسی، شیب و بارش بیشترین ضریب اهمیت را کسب کردند. سپس بر پایه الگوریتم بهینه‌سازی ویکور، درجه سودمندی و پشیمانی انتخاب گزینه‌های برتر (زیر حوضه‌ها)، مشخص و در پایان با محاسبه میزان شاخص بهینه ویکور (Q)، زیر حوضه‌ها برحسب درجه حساسیت پذیری به زمینلغزش در سه کلاس کیفی حساسیتپذیری کم، متوسط و زیاد طبقه‌بندی شدند. نتایج نشان داد زیر حوضه‌های بان سوهان، پلکانه و حاجی بختیار بیشترین حساسیت پذیری و زیرحوضههای چگان، داره میرناصر و چگاه دارای کمترین حساسیتپذیری به وقوع زمینلغزش هستند. از انطباق نقشه‌های پهنه‌بندی و زمین‌لغزش‌های منطقه می‌توان به صحت نقشه حاصل پی برد و همچنین مشخص شد که مدل ویکور مورد استفاده در این پژوهش روش کاملاً مناسبی جهت پهنه‌بندی خطر احتمال وقوع زمینلغزش در حوضه موردمطالعه است.https://geoeh.um.ac.ir/article_39617_f2a27daa3ea4d53b420be8a685a8af1a.pdfزمین‌لغزشتصمیم‌گیری چند شاخصهویکورسد گلالایلام |
| spellingShingle | فتح الله نادری بهروز ناصری نعمت اله بسطامی کارایی مدل ویکور در پهنه‌بندی خطر زمینلغزش در حوضه آبخیز سد گلال استان ایلام جغرافیا و مخاطرات محیطی زمینلغزش تصمیم‌گیری چند شاخصه ویکور سد گلال ایلام |
| title | کارایی مدل ویکور در پهنه‌بندی خطر زمینلغزش در حوضه آبخیز سد گلال استان ایلام |
| title_full | کارایی مدل ویکور در پهنه‌بندی خطر زمینلغزش در حوضه آبخیز سد گلال استان ایلام |
| title_fullStr | کارایی مدل ویکور در پهنه‌بندی خطر زمینلغزش در حوضه آبخیز سد گلال استان ایلام |
| title_full_unstemmed | کارایی مدل ویکور در پهنه‌بندی خطر زمینلغزش در حوضه آبخیز سد گلال استان ایلام |
| title_short | کارایی مدل ویکور در پهنه‌بندی خطر زمینلغزش در حوضه آبخیز سد گلال استان ایلام |
| title_sort | کارایی مدل ویکور در پهنه‌بندی خطر زمینلغزش در حوضه آبخیز سد گلال استان ایلام |
| topic | زمینلغزش تصمیم‌گیری چند شاخصه ویکور سد گلال ایلام |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_39617_f2a27daa3ea4d53b420be8a685a8af1a.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ftḥạllhnạdry ḵạrạyymdlwyḵwrdrphnhbndykẖṭrzmynlgẖzsẖdrḥwḍhậbkẖyzsdglạlạstạnạylạm AT bhrwznạṣry ḵạrạyymdlwyḵwrdrphnhbndykẖṭrzmynlgẖzsẖdrḥwḍhậbkẖyzsdglạlạstạnạylạm AT nʿmtạlhbsṭạmy ḵạrạyymdlwyḵwrdrphnhbndykẖṭrzmynlgẖzsẖdrḥwḍhậbkẖyzsdglạlạstạnạylạm |