ارزیابی آسیب‌پذیری لرزه‌ای فضاهای شهری با کاربست تئوری کاتاستروف (مورد: شهر ورزقان)

هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه یک چارچوب روش­شناسی برای ارزیابی سریع و کارآمد آسیب­پذیری فضاهای شهری نسبت به زلزله است. بسیاری از متغیرهای مؤثر بر آسیب­پذیری لرزه­ای شهرها از ماهیت مکانی برخوردار هستند؛ ازاین‌رو استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در ترکیب و یکپارچه نمودن این متغیرها می­تواند به نتایج مطل...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: پریچهر مصری علمداری, منصور خیری زاده آروق
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2020-11-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_39345_098c38bb78e486c419fc5999badd9f38.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832591390741102592
author پریچهر مصری علمداری
منصور خیری زاده آروق
author_facet پریچهر مصری علمداری
منصور خیری زاده آروق
author_sort پریچهر مصری علمداری
collection DOAJ
description هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه یک چارچوب روش­شناسی برای ارزیابی سریع و کارآمد آسیب­پذیری فضاهای شهری نسبت به زلزله است. بسیاری از متغیرهای مؤثر بر آسیب­پذیری لرزه­ای شهرها از ماهیت مکانی برخوردار هستند؛ ازاین‌رو استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در ترکیب و یکپارچه نمودن این متغیرها می­تواند به نتایج مطلوبی منجر شود. با این حال، یکی از مهم‌ترین مسائل روی­هم­گذاری لایه­های داده در سیستم اطلاعات جغرافیایی مربوط به عدم قطعیت­های وزن­دهی و تصمیم­گیری است. در پژوهش حاضر سعی شد که با استفاده از توابع تئوری کاتاستروف این‌گونه عدم قطعیت­ها تا حد زیادی تعدیل شوند. در تئوری کاتاستروف، اهمیت هر یک از متغیرها از طریق مکانیسم درونی سیستم محاسبه می­شود. درواقع، استفاده از رویکرد مذکور باعث تکرارپذیری نتایج مدل می­گردد که مزیتی قابل‌توجه به شمار می­رود. ارزیابی آسیب­پذیری لرزه­ای شهر ورزقان با استفاده از توابع تئوری کاتاستروف نشان می­دهد که بالغ بر 9 درصد از محدوده قانونی شهر در کلاس آسیب­پذیری بسیار زیاد و 12 درصد آن در کلاس آسیب­پذیری زیاد واقع شده است. در این رابطه، بخش عمده­ای از مرکز شهر ورزقان در برابر زلزله از آسیب­پذیری بالایی برخوردار است. تراکم بالای مسکونی و ساختمانی، کیفیت پایین ساختمان­ها، قدمت بالا و مصالح نامطلوب بناها، محصورشدگی و کمبود فضاهای باز شهری، لیتولوژی و زیربنای سست، عدم دسترسی مطلوب به خدمات بیمارستانی و آتش­نشانی و غیره منجر به افزایش آسیب­پذیری این بخش از شهر شده است.
format Article
id doaj-art-a609770998f54998a1116015c3a73238
institution Kabale University
issn 2322-1682
2383-3076
language English
publishDate 2020-11-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj-art-a609770998f54998a1116015c3a732382025-01-22T13:01:24ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762020-11-01939912310.22067/geoeh.2020.67013.039345ارزیابی آسیب‌پذیری لرزه‌ای فضاهای شهری با کاربست تئوری کاتاستروف (مورد: شهر ورزقان)پریچهر مصری علمداری0منصور خیری زاده آروق1- استادیار اقلیم‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایراندانش‌آموخته دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایرانهدف اصلی پژوهش حاضر ارائه یک چارچوب روش­شناسی برای ارزیابی سریع و کارآمد آسیب­پذیری فضاهای شهری نسبت به زلزله است. بسیاری از متغیرهای مؤثر بر آسیب­پذیری لرزه­ای شهرها از ماهیت مکانی برخوردار هستند؛ ازاین‌رو استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در ترکیب و یکپارچه نمودن این متغیرها می­تواند به نتایج مطلوبی منجر شود. با این حال، یکی از مهم‌ترین مسائل روی­هم­گذاری لایه­های داده در سیستم اطلاعات جغرافیایی مربوط به عدم قطعیت­های وزن­دهی و تصمیم­گیری است. در پژوهش حاضر سعی شد که با استفاده از توابع تئوری کاتاستروف این‌گونه عدم قطعیت­ها تا حد زیادی تعدیل شوند. در تئوری کاتاستروف، اهمیت هر یک از متغیرها از طریق مکانیسم درونی سیستم محاسبه می­شود. درواقع، استفاده از رویکرد مذکور باعث تکرارپذیری نتایج مدل می­گردد که مزیتی قابل‌توجه به شمار می­رود. ارزیابی آسیب­پذیری لرزه­ای شهر ورزقان با استفاده از توابع تئوری کاتاستروف نشان می­دهد که بالغ بر 9 درصد از محدوده قانونی شهر در کلاس آسیب­پذیری بسیار زیاد و 12 درصد آن در کلاس آسیب­پذیری زیاد واقع شده است. در این رابطه، بخش عمده­ای از مرکز شهر ورزقان در برابر زلزله از آسیب­پذیری بالایی برخوردار است. تراکم بالای مسکونی و ساختمانی، کیفیت پایین ساختمان­ها، قدمت بالا و مصالح نامطلوب بناها، محصورشدگی و کمبود فضاهای باز شهری، لیتولوژی و زیربنای سست، عدم دسترسی مطلوب به خدمات بیمارستانی و آتش­نشانی و غیره منجر به افزایش آسیب­پذیری این بخش از شهر شده است.https://geoeh.um.ac.ir/article_39345_098c38bb78e486c419fc5999badd9f38.pdfآسیب‌پذیریزلزلهتئوری کاتاستروفgisشهر ورزقان
spellingShingle پریچهر مصری علمداری
منصور خیری زاده آروق
ارزیابی آسیب‌پذیری لرزه‌ای فضاهای شهری با کاربست تئوری کاتاستروف (مورد: شهر ورزقان)
جغرافیا و مخاطرات محیطی
آسیب‌پذیری
زلزله
تئوری کاتاستروف
gis
شهر ورزقان
title ارزیابی آسیب‌پذیری لرزه‌ای فضاهای شهری با کاربست تئوری کاتاستروف (مورد: شهر ورزقان)
title_full ارزیابی آسیب‌پذیری لرزه‌ای فضاهای شهری با کاربست تئوری کاتاستروف (مورد: شهر ورزقان)
title_fullStr ارزیابی آسیب‌پذیری لرزه‌ای فضاهای شهری با کاربست تئوری کاتاستروف (مورد: شهر ورزقان)
title_full_unstemmed ارزیابی آسیب‌پذیری لرزه‌ای فضاهای شهری با کاربست تئوری کاتاستروف (مورد: شهر ورزقان)
title_short ارزیابی آسیب‌پذیری لرزه‌ای فضاهای شهری با کاربست تئوری کاتاستروف (مورد: شهر ورزقان)
title_sort ارزیابی آسیب‌پذیری لرزه‌ای فضاهای شهری با کاربست تئوری کاتاستروف مورد شهر ورزقان
topic آسیب‌پذیری
زلزله
تئوری کاتاستروف
gis
شهر ورزقان
url https://geoeh.um.ac.ir/article_39345_098c38bb78e486c419fc5999badd9f38.pdf
work_keys_str_mv AT prycẖhrmṣryʿlmdạry ạrzyạbyậsybpdẖyrylrzhạyfḍạhạysẖhrybạḵạrbsttỷwryḵạtạstrwfmwrdsẖhrwrzqạn
AT mnṣwrkẖyryzạdhậrwq ạrzyạbyậsybpdẖyrylrzhạyfḍạhạysẖhrybạḵạrbsttỷwryḵạtạstrwfmwrdsẖhrwrzqạn