Türk Vergi Hukukunda Vergilendirme Sürecinde Yetki Unsuru ve İdarenin Takdir Yetkisi
Vergiler, bir devletin kamu harcamalarını finanse etmek için kullanılan en önemli gelir kaynaklarından biridir. Anayasa’nın 73/3. maddesine göre “Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır”. Ayrıca, verginin asli unsurlarının da (verginin konusu, m...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
2021-11-01
|
| Series: | Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1850944 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832570649818693632 |
|---|---|
| author | Orçun Avcı Engin Hepaksaz |
| author_facet | Orçun Avcı Engin Hepaksaz |
| author_sort | Orçun Avcı |
| collection | DOAJ |
| description | Vergiler, bir devletin kamu harcamalarını finanse etmek için kullanılan en önemli gelir kaynaklarından biridir. Anayasa’nın 73/3. maddesine göre “Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır”. Ayrıca, verginin asli unsurlarının da (verginin konusu, mükellefi, vergiyi doğuran olay, matrah, vergi tarifesi ve oranı, muafiyet, istisna, ödeme zamanı) özel vergi kanunlarında açıkça yer alması gerekmektedir. Kanun çıkarma yetkisi yasama organında olup, bu yetki devredilemez. İdari işlemler ise, Anayasa ve kanunlara uygun olarak idare tarafından tesis edilir. Çünkü Anayasa hükmüne göre; idare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir. İdare ve vergi hukukunda idari işlem ve eylemler açısından ‘bağlı yetki’ ve ‘takdir yetkisi’ kavramları karşımıza çıkmaktadır. İdarenin takdir yetkisi, Anayasa’da belirtilen vergilemede kanunilik ilkesi nedeniyle vergi hukukunda istisnai bir alanı oluşturmaktadır. Takdir yetkisinin varlığında, idare bir tercih ve seçim yapma imkânına sahiptir. Ancak, hukuk devleti ve kanuni idare ilkelerinin bir gereği olarak, takdir yetkisinin hukuk kurallarına bağlı olarak ve hukuki sınırlar içerisinde kullanılması önem arz etmektedir. Burada, hukuk kuralları idarenin takdir yetkisinin sınırlarını belirler. Bu bakımdan idarenin takdir yetkisi kesinlikle keyfi kararlar veya keyfilik anlamına gelmez ve yasal sınırlarla belirlenir. Bu çalışmada idarenin takdir yetkisi, çeşitli vergi hukuku uygulamaları ve vergilendirme sürecinde ortaya çıkan idari işlemler açısından değerlendirilmiştir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-a1f6187b6fe9458193c7254d364c9fee |
| institution | Kabale University |
| issn | 1303-1279 |
| language | English |
| publishDate | 2021-11-01 |
| publisher | Sivas Cumhuriyet Üniversitesi |
| record_format | Article |
| series | Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi |
| spelling | doaj-art-a1f6187b6fe9458193c7254d364c9fee2025-02-02T14:34:01ZengSivas Cumhuriyet ÜniversitesiCumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi1303-12792021-11-0122225027510.37880/cumuiibf.9597232057Türk Vergi Hukukunda Vergilendirme Sürecinde Yetki Unsuru ve İdarenin Takdir YetkisiOrçun Avcı0https://orcid.org/0000-0002-7917-9802Engin Hepaksaz1https://orcid.org/0000-0003-4383-4091AKSARAY ÜNİVERSİTESİİZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİVergiler, bir devletin kamu harcamalarını finanse etmek için kullanılan en önemli gelir kaynaklarından biridir. Anayasa’nın 73/3. maddesine göre “Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır”. Ayrıca, verginin asli unsurlarının da (verginin konusu, mükellefi, vergiyi doğuran olay, matrah, vergi tarifesi ve oranı, muafiyet, istisna, ödeme zamanı) özel vergi kanunlarında açıkça yer alması gerekmektedir. Kanun çıkarma yetkisi yasama organında olup, bu yetki devredilemez. İdari işlemler ise, Anayasa ve kanunlara uygun olarak idare tarafından tesis edilir. Çünkü Anayasa hükmüne göre; idare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir. İdare ve vergi hukukunda idari işlem ve eylemler açısından ‘bağlı yetki’ ve ‘takdir yetkisi’ kavramları karşımıza çıkmaktadır. İdarenin takdir yetkisi, Anayasa’da belirtilen vergilemede kanunilik ilkesi nedeniyle vergi hukukunda istisnai bir alanı oluşturmaktadır. Takdir yetkisinin varlığında, idare bir tercih ve seçim yapma imkânına sahiptir. Ancak, hukuk devleti ve kanuni idare ilkelerinin bir gereği olarak, takdir yetkisinin hukuk kurallarına bağlı olarak ve hukuki sınırlar içerisinde kullanılması önem arz etmektedir. Burada, hukuk kuralları idarenin takdir yetkisinin sınırlarını belirler. Bu bakımdan idarenin takdir yetkisi kesinlikle keyfi kararlar veya keyfilik anlamına gelmez ve yasal sınırlarla belirlenir. Bu çalışmada idarenin takdir yetkisi, çeşitli vergi hukuku uygulamaları ve vergilendirme sürecinde ortaya çıkan idari işlemler açısından değerlendirilmiştir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1850944vergilendirme sürecii̇dari i̇şlemyetkibağlı yetkii̇darenin takdir yetkisitaxation periodadministrative actpowernon-discretionary poweradministrative discretion |
| spellingShingle | Orçun Avcı Engin Hepaksaz Türk Vergi Hukukunda Vergilendirme Sürecinde Yetki Unsuru ve İdarenin Takdir Yetkisi Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi vergilendirme süreci i̇dari i̇şlem yetki bağlı yetki i̇darenin takdir yetkisi taxation period administrative act power non-discretionary power administrative discretion |
| title | Türk Vergi Hukukunda Vergilendirme Sürecinde Yetki Unsuru ve İdarenin Takdir Yetkisi |
| title_full | Türk Vergi Hukukunda Vergilendirme Sürecinde Yetki Unsuru ve İdarenin Takdir Yetkisi |
| title_fullStr | Türk Vergi Hukukunda Vergilendirme Sürecinde Yetki Unsuru ve İdarenin Takdir Yetkisi |
| title_full_unstemmed | Türk Vergi Hukukunda Vergilendirme Sürecinde Yetki Unsuru ve İdarenin Takdir Yetkisi |
| title_short | Türk Vergi Hukukunda Vergilendirme Sürecinde Yetki Unsuru ve İdarenin Takdir Yetkisi |
| title_sort | turk vergi hukukunda vergilendirme surecinde yetki unsuru ve idarenin takdir yetkisi |
| topic | vergilendirme süreci i̇dari i̇şlem yetki bağlı yetki i̇darenin takdir yetkisi taxation period administrative act power non-discretionary power administrative discretion |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1850944 |
| work_keys_str_mv | AT orcunavcı turkvergihukukundavergilendirmesurecindeyetkiunsuruveidarenintakdiryetkisi AT enginhepaksaz turkvergihukukundavergilendirmesurecindeyetkiunsuruveidarenintakdiryetkisi |