تاثیر مقادیر مختلف کود سولفات پتاسیم بر برخی از صفات کمی و کیفی ذرت علوفه‌ای (Zea mays L.) در رژیم‌های مختلف آبیاری

سابقه و هدف: تنش خشکی باعث کاهش رشد گیاه از طریق اختلال در فتوسنتز و فرآیندهای فیزیولوژیکی مرتبط با عملکرد می‌شود. وجود مقدار کافی از پتاسیم، برای مقاومت به خشکی در گیاه حیاتی است و سبب افزایش ثبات غشای سلولی، رشد ریشه و وزن خشک اندام‌های هوایی گیاهان در شرایط تنش خشکی و نیز بهبود جذب آب و حفاظت از...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: مریم فرهمندفر, پیمان شریفی, محمدنقی صفرزاده
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2018-05-01
Series:تولید گیاهان زراعی
Subjects:
Online Access:https://ejcp.gau.ac.ir/article_4130_99be3d3acd06f2ec73222b236db94817.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:سابقه و هدف: تنش خشکی باعث کاهش رشد گیاه از طریق اختلال در فتوسنتز و فرآیندهای فیزیولوژیکی مرتبط با عملکرد می‌شود. وجود مقدار کافی از پتاسیم، برای مقاومت به خشکی در گیاه حیاتی است و سبب افزایش ثبات غشای سلولی، رشد ریشه و وزن خشک اندام‌های هوایی گیاهان در شرایط تنش خشکی و نیز بهبود جذب آب و حفاظت از آب می‌شود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر کم آبیاری و پتاسیم بر عملکرد ذرت علوفه‌ای و نقش تعدیل‌کنندگی پتاسیم در مقابله با اثرات کم آبیاری بود. مواد و روش‌ها: آزمایش حاضر در شهرستان ورامین در تابستان سال 1390 انجام شد. این آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با شش تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل دو رژیم آبیاری به‌عنوان عامل اصلی (آبیاری کامل و کم آبیاری به‌ترتیب پس از 70 و 130 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و کود سولفات پتاسیم (K2SO4) حاوی 52 درصد K2O به‌‌عنوان عامل فرعی در چهار سطح (صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) بود. رقم ذرت مورد استفاده در این آزمایش، رقم سینگل‌کراس 704 بود. یافته‌ها: کم آبیاری (آبیاری پس از 130 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر) سبب کاهش 16، 41، 36، 33 و پنج درصدی صفات تعداد برگ، قطر ساقه، ارتفاع استقرار بلال از سطح زمین، شاخص سطح برگ و مقدار پروتئین در مقایسه با شرایط آبیاری کامل (آبیاری پس از 70 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر) شد. استفاده از 50 کیلوگرم در هکتار کود سولفات پتاسیم سبب افزایش نه درصدی میزان پروتئین در مقایسه با عدم استفاده از سولفات پتاسیم شد. بیشترین میزان شاخص سطح برگ با استفاده از 150 کیلوگرم سولفات پتاسیم در هکتار به دست آمد، که افزایش هشت درصدی را نشان می‌داد. در سطوح صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم، کم آبیاری سبب کاهش 58، 33، 29 و 27 درصدی عملکرد علوفه تر و 59، 42، 39 و 28 درصدی عملکرد علوفه خشک، در مقایسه با شرایط آبیاری کامل شد. در شرایط آبیاری کامل و کم آبیاری، با افزایش مصرف سولفات پتاسیم از صفر به 100 کیلوگرم در هکتار، عملکرد علوفه تر به‌‌ترتیب به میزان 17 و 98 درصد و عملکرد علوفه خشک به‌ترتیب به میزان 38 و 105 درصد در مقایسه با شرایط عدم استفاده از سولفات پتاسیم افزایش یافت و با افزایش بیشتر میزان سولفات پتاسیم از میزان این صفات به طور معنی‌داری کاسته شد. حداکثر عملکرد علوفه تر و خشک در شرایط آبیاری کامل (78749 و 26933 کیلوگرم در هکتار) و کم آبیاری (55828 و 16522 کیلوگرم در هکتار) با مصرف 100 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم به دست آمد. در شرایط آبیاری کامل، اختلاف بین سطوح صفر و 100 کیلوگرم سولفات پتاسیم در هکتار برای عملکرد علوفه تر و خشک به‌ترتیب به میزان 11449 و 27196 کیلوگرم در هکتار بود. همچنین در شرایط کم آبیاری، اختلاف بین تیمارهای صفر و 100 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم به‌ترتیب برای عملکرد علوفه تر و خشک برابر با 7515 و 8386 کیلوگرم در هکتار بود. نتیجه‌گیری: با افزایش مقدار سولفات پتاسیم از صفر به 100 کیلوگرم در هکتار در شرایط کم آبیاری در مقایسه با آبیاری کامل، شیب تندتر افزایش عملکرد علوفه خشک (به‌ترتیب برابر با 24/4 و 67/3) و تر (به‌ترتیب برابر با 84/14 و 61/5) مشاهده شد. همچنین شیب کندتر کاهش عملکرد علوفه خشک (به‌ترتیب برابر با 31/2- و 19/7-) و تر (به‌ترتیب برابر با 99/9- و 15/10-) با افزایش میزان کود سولفات پتاسیم از 100 به 150 کیلوگرم در هکتار، در شرایط کم آبیاری نسبت به شرایط آبیاری کامل نشان از نقش تعدیل‌کننده کود سولفات پتاسیم در مقابله با کم آبیاری در ذرت داشت.
ISSN:2008-739X
2008-7403