بررسی تغییرات هورمون‌های جیبرلین و اسید آبسیزیک در برگ‌ها و سرشاخه‌های طبقات مختلف سنی Kochia prostrata( L) schrad و تاثیر آن بر خصوصیات جوانه‌زنی و خواب بذر تحت تیمار سرمادهی

سابقه و هدف : مطالعات اندکی در خصوص سن پایه‌های مادری گیاهان و تاثیر آن بر خصوصیات جوانه‌زنی بذر انجام شده است. پایه‌های مادری از سنین مختلف، به سبب تفاوت‌های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی، تاثیرات متفاوتی بر خصوصیات فیتوشیمیایی و جوانه‌زنی بذر می‌گذارند. این تحقیق با هدف بررسی تفاوت‌های مورفولوژیکی و ف...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: هومن قدسی راثی, عادل سپهری, حسین بارانی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2021-06-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_5605_905eb682726bf6ae33faa045c7dcbf97.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832586590619172864
author هومن قدسی راثی
عادل سپهری
حسین بارانی
author_facet هومن قدسی راثی
عادل سپهری
حسین بارانی
author_sort هومن قدسی راثی
collection DOAJ
description سابقه و هدف : مطالعات اندکی در خصوص سن پایه‌های مادری گیاهان و تاثیر آن بر خصوصیات جوانه‌زنی بذر انجام شده است. پایه‌های مادری از سنین مختلف، به سبب تفاوت‌های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی، تاثیرات متفاوتی بر خصوصیات فیتوشیمیایی و جوانه‌زنی بذر می‌گذارند. این تحقیق با هدف بررسی تفاوت‌های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی سنین مختلف پایه‌های مادری Kochia prostrata و تاثیر آن بر خصوصیات بذرهای آنها صورت گرفت. بررسی عمق خواب بذر در سنین مختلف پایه‌های مادری این گونه و تاثیر تیمار سرمادهی بر شکسته شدن آن از دیگر اهداف این تحقیق بوده است.مواد و روش‌ها : در جمعیت مورد مطالعه، 5 بوته از هر طبقه سنی فرضی، بطور تصادفی انتخاب و صفات مورفولوژیکی شامل ارتفاع و سطح تاج‌پوشش آنها اندازه‌گیری شد. سپس پایه‌های مذکور از قسمت یقه قطع گردیده و در آزمایشگاه تعیین سن گردیدند. پایه‌های مادری K.prostrata بر اساس قطر به سه طبقه جوان، بالغ و مسن تقسیم‌بندی گردیدند. در فصل جمع‌آوری بذر، 10 بوته از هر طبقه سنی بر مبنای قطر یقه‌ و سطح تاج‌پوشش بطور تصادفی انتخاب و برای تعیین میانگین تولید بذر در بوته و وزن هزاردانه، کل بذر آنها به تفکیک در کیسه‌های نایلونی زیپ‌دار جمع‌آوری گردید. از برگ‌ها و سرشاخه‌ها، به تفکیک سن پایه‌های مادری نمونه‌برداری شد. آزمایشات جوانه‌زنی بذر به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و در 3 تکرار صورت گرفت. عامل اول، بذر طبقات سنی مختلف (جوان، بالغ و مسن) و عامل دوم، تیمار سرمادهی خشک 2- درجه سانتی‌گراد بود. خصوصیات فیتوشیمیایی و جوانه‌زنی بذرهای شاهد و تیمار شده شامل نشاسته، قند کل، فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز، درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، درصد گیاهچه‌های سالم و نرمال، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه، بنیه بذر و مقدار هورمون‌های جیبرلین و اسید آبسیزیک در کلیه نمونه‌های بذر اندازه‌گیری گردید. همچنین مقدار هورمون‌های جیبرلین و اسید آبسیزیک در اندام‌های گیاهی (برگ‌ها و سرشاخه‌ها) به تفکیک طبقات سنی پایه‌های مادری اندازه‌گیری شد. یافته‌ها : نتایج نشان داد که پایه‌های مادری بالغ با داشتن ارتفاع و سطح تاج‌پوشش مناسب، حداکثر تولید بذر در بوته (02/13 گرم) را داشته و با سایر گروه‌ها اختلاف معنی‌داری دارد (01/0 p <). همچنین وزن هزار‌دانه این طبقه سنی (11/2 گرم) با پایه‌های مادری جوان، اختلاف معنی‌داری دارد (01/0 p <). پایه‌های مادری بالغ بیشترین مقدار هورمون جیبرلین آزاد (82/15 میلی‌گرم در لیتر) و بیشترین مقدار هورمون اسید آبسیزیک (82/10 میلی‌گرم در لیتر) را داشته و با سایر پایه‌های مادری اختلاف معنی‌داری داشت (01/0 p <). بالاتر بودن مقدار هورمون اسید آبسیزیک در گیاه نشان‌دهنده سازگاری بیشتر پایه‌های مادری بالغ با محیط‌‌های خشک و نیمه‌خشک است. بذرهای پایه‌های مادری بالغ با دارا بودن 726/0 میلی‌گرم در لیتر هورمون جیبرلین با بذرهای پایه‌های مادری جوان (97/1 میلی‌گرم در لیتر) اختلاف معنی‌دار نشان داد (01/0 p <) اما مقدار هورمون اسید آبسیزیک درونی بذرها با یکدیگر اختلاف معنی‌داری نداشت. نسبت هورمون جیبرلین به اسید آبسیزیک در بذرهای پایه‌های مادری بالغ (383/0) با نسبت مذکور در بذرهای پایه‌های مادری جوان (726/0) از نظر آماری اختلاف معنی‌داری نداشت (01/0 p <) اما به‌مراتب کمتر بود که این امر نشانگر خواب عمیق‌تر بذرهای گروه سنی بالغ می‌باشد. تیمار سرمادهی بیشترین تاثیر را بر بذرهای طبقه سنی بالغ داشت بطوری‌که مقدار هورمون جیبرلین آزاد و باند بترتیب به 01/12 و 99/8 میلی‌گرم در لیتر افزایش یافته و نسبت هورمون جیبرلین به اسید آبسیزیک نیز به 41/9 افزایش یافت. این امر منجر به شکستن خواب بذر، افزایش فعالیت آنزیم‌آلفاآمیلاز و تجزیه نشاسته به قندهای ساده و افزایش درصد گیاهچه‌های نرمال ، افزایش طول ریشه‌چه و بنیه بذر گردید که بیشترین تاثیر را در بذرهای طبقه سنی بالغ شاهد می‌باشیم. نتیجه گیری: طبقات مختلف سنی پایه‌های مادری K.prostrata از نظر خصوصیات فیتوشیمیایی و مورفولوژیکی با یکدیگر تفاوت دارند
format Article
id doaj-art-99c79e5229594b8db8f00e99d90aea42
institution Kabale University
issn 2322-2050
2322-2778
language fas
publishDate 2021-06-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
spelling doaj-art-99c79e5229594b8db8f00e99d90aea422025-01-25T06:59:18ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782021-06-01282233810.22069/jopp.2021.17467.26105605بررسی تغییرات هورمون‌های جیبرلین و اسید آبسیزیک در برگ‌ها و سرشاخه‌های طبقات مختلف سنی Kochia prostrata( L) schrad و تاثیر آن بر خصوصیات جوانه‌زنی و خواب بذر تحت تیمار سرمادهیهومن قدسی راثی0عادل سپهری1حسین بارانی2دانشجوی دکتری علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایراناستاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایراندانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایرانسابقه و هدف : مطالعات اندکی در خصوص سن پایه‌های مادری گیاهان و تاثیر آن بر خصوصیات جوانه‌زنی بذر انجام شده است. پایه‌های مادری از سنین مختلف، به سبب تفاوت‌های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی، تاثیرات متفاوتی بر خصوصیات فیتوشیمیایی و جوانه‌زنی بذر می‌گذارند. این تحقیق با هدف بررسی تفاوت‌های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی سنین مختلف پایه‌های مادری Kochia prostrata و تاثیر آن بر خصوصیات بذرهای آنها صورت گرفت. بررسی عمق خواب بذر در سنین مختلف پایه‌های مادری این گونه و تاثیر تیمار سرمادهی بر شکسته شدن آن از دیگر اهداف این تحقیق بوده است.مواد و روش‌ها : در جمعیت مورد مطالعه، 5 بوته از هر طبقه سنی فرضی، بطور تصادفی انتخاب و صفات مورفولوژیکی شامل ارتفاع و سطح تاج‌پوشش آنها اندازه‌گیری شد. سپس پایه‌های مذکور از قسمت یقه قطع گردیده و در آزمایشگاه تعیین سن گردیدند. پایه‌های مادری K.prostrata بر اساس قطر به سه طبقه جوان، بالغ و مسن تقسیم‌بندی گردیدند. در فصل جمع‌آوری بذر، 10 بوته از هر طبقه سنی بر مبنای قطر یقه‌ و سطح تاج‌پوشش بطور تصادفی انتخاب و برای تعیین میانگین تولید بذر در بوته و وزن هزاردانه، کل بذر آنها به تفکیک در کیسه‌های نایلونی زیپ‌دار جمع‌آوری گردید. از برگ‌ها و سرشاخه‌ها، به تفکیک سن پایه‌های مادری نمونه‌برداری شد. آزمایشات جوانه‌زنی بذر به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و در 3 تکرار صورت گرفت. عامل اول، بذر طبقات سنی مختلف (جوان، بالغ و مسن) و عامل دوم، تیمار سرمادهی خشک 2- درجه سانتی‌گراد بود. خصوصیات فیتوشیمیایی و جوانه‌زنی بذرهای شاهد و تیمار شده شامل نشاسته، قند کل، فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز، درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، درصد گیاهچه‌های سالم و نرمال، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه، بنیه بذر و مقدار هورمون‌های جیبرلین و اسید آبسیزیک در کلیه نمونه‌های بذر اندازه‌گیری گردید. همچنین مقدار هورمون‌های جیبرلین و اسید آبسیزیک در اندام‌های گیاهی (برگ‌ها و سرشاخه‌ها) به تفکیک طبقات سنی پایه‌های مادری اندازه‌گیری شد. یافته‌ها : نتایج نشان داد که پایه‌های مادری بالغ با داشتن ارتفاع و سطح تاج‌پوشش مناسب، حداکثر تولید بذر در بوته (02/13 گرم) را داشته و با سایر گروه‌ها اختلاف معنی‌داری دارد (01/0 p <). همچنین وزن هزار‌دانه این طبقه سنی (11/2 گرم) با پایه‌های مادری جوان، اختلاف معنی‌داری دارد (01/0 p <). پایه‌های مادری بالغ بیشترین مقدار هورمون جیبرلین آزاد (82/15 میلی‌گرم در لیتر) و بیشترین مقدار هورمون اسید آبسیزیک (82/10 میلی‌گرم در لیتر) را داشته و با سایر پایه‌های مادری اختلاف معنی‌داری داشت (01/0 p <). بالاتر بودن مقدار هورمون اسید آبسیزیک در گیاه نشان‌دهنده سازگاری بیشتر پایه‌های مادری بالغ با محیط‌‌های خشک و نیمه‌خشک است. بذرهای پایه‌های مادری بالغ با دارا بودن 726/0 میلی‌گرم در لیتر هورمون جیبرلین با بذرهای پایه‌های مادری جوان (97/1 میلی‌گرم در لیتر) اختلاف معنی‌دار نشان داد (01/0 p <) اما مقدار هورمون اسید آبسیزیک درونی بذرها با یکدیگر اختلاف معنی‌داری نداشت. نسبت هورمون جیبرلین به اسید آبسیزیک در بذرهای پایه‌های مادری بالغ (383/0) با نسبت مذکور در بذرهای پایه‌های مادری جوان (726/0) از نظر آماری اختلاف معنی‌داری نداشت (01/0 p <) اما به‌مراتب کمتر بود که این امر نشانگر خواب عمیق‌تر بذرهای گروه سنی بالغ می‌باشد. تیمار سرمادهی بیشترین تاثیر را بر بذرهای طبقه سنی بالغ داشت بطوری‌که مقدار هورمون جیبرلین آزاد و باند بترتیب به 01/12 و 99/8 میلی‌گرم در لیتر افزایش یافته و نسبت هورمون جیبرلین به اسید آبسیزیک نیز به 41/9 افزایش یافت. این امر منجر به شکستن خواب بذر، افزایش فعالیت آنزیم‌آلفاآمیلاز و تجزیه نشاسته به قندهای ساده و افزایش درصد گیاهچه‌های نرمال ، افزایش طول ریشه‌چه و بنیه بذر گردید که بیشترین تاثیر را در بذرهای طبقه سنی بالغ شاهد می‌باشیم. نتیجه گیری: طبقات مختلف سنی پایه‌های مادری K.prostrata از نظر خصوصیات فیتوشیمیایی و مورفولوژیکی با یکدیگر تفاوت دارندhttps://jopp.gau.ac.ir/article_5605_905eb682726bf6ae33faa045c7dcbf97.pdfطبقات سنی بوتههورمون‌های گیاهیتیمار سرمادهیخصوصیات جوانه‌زنی بذرآنزیم‌ آلفا آمیلاز
spellingShingle هومن قدسی راثی
عادل سپهری
حسین بارانی
بررسی تغییرات هورمون‌های جیبرلین و اسید آبسیزیک در برگ‌ها و سرشاخه‌های طبقات مختلف سنی Kochia prostrata( L) schrad و تاثیر آن بر خصوصیات جوانه‌زنی و خواب بذر تحت تیمار سرمادهی
Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
طبقات سنی بوته
هورمون‌های گیاهی
تیمار سرمادهی
خصوصیات جوانه‌زنی بذر
آنزیم‌ آلفا آمیلاز
title بررسی تغییرات هورمون‌های جیبرلین و اسید آبسیزیک در برگ‌ها و سرشاخه‌های طبقات مختلف سنی Kochia prostrata( L) schrad و تاثیر آن بر خصوصیات جوانه‌زنی و خواب بذر تحت تیمار سرمادهی
title_full بررسی تغییرات هورمون‌های جیبرلین و اسید آبسیزیک در برگ‌ها و سرشاخه‌های طبقات مختلف سنی Kochia prostrata( L) schrad و تاثیر آن بر خصوصیات جوانه‌زنی و خواب بذر تحت تیمار سرمادهی
title_fullStr بررسی تغییرات هورمون‌های جیبرلین و اسید آبسیزیک در برگ‌ها و سرشاخه‌های طبقات مختلف سنی Kochia prostrata( L) schrad و تاثیر آن بر خصوصیات جوانه‌زنی و خواب بذر تحت تیمار سرمادهی
title_full_unstemmed بررسی تغییرات هورمون‌های جیبرلین و اسید آبسیزیک در برگ‌ها و سرشاخه‌های طبقات مختلف سنی Kochia prostrata( L) schrad و تاثیر آن بر خصوصیات جوانه‌زنی و خواب بذر تحت تیمار سرمادهی
title_short بررسی تغییرات هورمون‌های جیبرلین و اسید آبسیزیک در برگ‌ها و سرشاخه‌های طبقات مختلف سنی Kochia prostrata( L) schrad و تاثیر آن بر خصوصیات جوانه‌زنی و خواب بذر تحت تیمار سرمادهی
title_sort بررسی تغییرات هورمون‌های جیبرلین و اسید آبسیزیک در برگ‌ها و سرشاخه‌های طبقات مختلف سنی kochia prostrata l schrad و تاثیر آن بر خصوصیات جوانه‌زنی و خواب بذر تحت تیمار سرمادهی
topic طبقات سنی بوته
هورمون‌های گیاهی
تیمار سرمادهی
خصوصیات جوانه‌زنی بذر
آنزیم‌ آلفا آمیلاز
url https://jopp.gau.ac.ir/article_5605_905eb682726bf6ae33faa045c7dcbf97.pdf
work_keys_str_mv AT hwmnqdsyrạtẖy brrsytgẖyyrạthwrmwnhạyjybrlynwạsydậbsyzyḵdrbrghạwsrsẖạkẖhhạyṭbqạtmkẖtlfsnykochiaprostratalschradwtạtẖyrậnbrkẖṣwṣyạtjwạnhznywkẖwạbbdẖrtḥttymạrsrmạdhy
AT ʿạdlsphry brrsytgẖyyrạthwrmwnhạyjybrlynwạsydậbsyzyḵdrbrghạwsrsẖạkẖhhạyṭbqạtmkẖtlfsnykochiaprostratalschradwtạtẖyrậnbrkẖṣwṣyạtjwạnhznywkẖwạbbdẖrtḥttymạrsrmạdhy
AT ḥsynbạrạny brrsytgẖyyrạthwrmwnhạyjybrlynwạsydậbsyzyḵdrbrghạwsrsẖạkẖhhạyṭbqạtmkẖtlfsnykochiaprostratalschradwtạtẖyrậnbrkẖṣwṣyạtjwạnhznywkẖwạbbdẖrtḥttymạrsrmạdhy