تأثیر کم آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارآیی مصرف آب عدس در خرم آباد

سابقه و هدف: علیرغم اینکه بیش از 90 درصد آب مصرفی کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود آب مهمترین عامل محدود کننده‌ی توسعه کشاورزی در ایران می‌باشد. در طول چند سال اخیر افزایش بهره وری مصرف آب کشاورزی از طریق اعمال روش‌های کم‌آبیاری یکی از موضوعات مورد مطالعه محققین و برنامه‌ریزان کشاورزی بوده است. اگرچه...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: مریم صارمی, بهمن فرهادی, عباس ملکی, معصومه فراستی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2015-11-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_2683_2aeb4ae447303d75fdd0b2496762fa4b.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832586659512713216
author مریم صارمی
بهمن فرهادی
عباس ملکی
معصومه فراستی
author_facet مریم صارمی
بهمن فرهادی
عباس ملکی
معصومه فراستی
author_sort مریم صارمی
collection DOAJ
description سابقه و هدف: علیرغم اینکه بیش از 90 درصد آب مصرفی کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود آب مهمترین عامل محدود کننده‌ی توسعه کشاورزی در ایران می‌باشد. در طول چند سال اخیر افزایش بهره وری مصرف آب کشاورزی از طریق اعمال روش‌های کم‌آبیاری یکی از موضوعات مورد مطالعه محققین و برنامه‌ریزان کشاورزی بوده است. اگرچه استان لرستان یکی از استان-های تولید کننده عمده عدس می‌باشد تاکنون اثرات کم‌آبیاری بر روی عملکرد این محصول در این استان و حتی استان‌های همجوار مطالعه نشده است. لذا این مطالعه به منظور بررسی تأثیر کم‌آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد عدس (رقم گچساران)، در خرم آباد واقع در استان لرستان انجام شد.مواد و روش‌ها: یک آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تیمار آبیاری (شامل 100، 75، 50 و 25 درصد تبخیر- تعرق واقعی گیاه عدس حاصل از میکرو‌لایسیمتر) در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه لرستان اجرا گردید. میانگین تبخیر و تعرق اندازه‌گیری شده در چهار میکرو‌لایسیمتر واقع در مزرعه آزمایشی به عنوان نیاز آبی تیمار 100 درصد (تیمار شاهد) در نظر گرفته شد. نیاز آبی سایر تیمارها متناظر با توجه به درصد آبیاری مربوطه (75، 50 و 25 درصد) محاسبه شد. حجم آب آبیاری برای هر کدام از تیمارها با توجه به نیاز آبی، سطح کرت و راندمان ابیاری (75 درصد) محاسبه گردید. در زمان برداشت تعداد 10 بوته بطور تصادفی از دو ردیف میانی هر کرت برداشت شد و صفاتی از قبیل ارتفاع بوته، تعداد شاخه‌های اصلی، تعداد شاخه در بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، کارآیی مصرف آب (بر اساس عملکرد دانه) و بهره‌وری آب (با توجه به متوسط قیمت عدس در لرستان) اندازه‌گیری و محاسبه شد. در نهایت تجزیه و تحلیل آماری نتایج شامل تجزیه واریانس و مقایسه میانگین‌ها به روش آزمون دانکن در سطح احتمال پنج درصد و با استفاده از نرم‌افزار MSTATC انجام شد.یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد که تیمار 25 درصد نیاز آبی و 75 درصد نیاز آبی به ترتیب با 1022 و 1381 کیلوگرم در هکتار، کمترین و بیشترین عملکرد دانه را داشتند. کارآیی مصرف آب و بهره‌وری آب در تیمار 25 درصد نیاز آبی و 50 درصد نیاز آبی دارای بیشترین مقدار و در تیمار 100 درصد نیاز آبی دارای کمترین مقدار بود. آنالیز آماری نتایج بیانگر این بود که مقدار آبیاری، اثر معنی‌داری (در سطح 1٪) بر صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، کارآیی مصرف آب و بهره‌وری آب داشت.نتیجه‌گیری: با توجه به بالا بودن کارآیی مصرف آب و بهره‌وری آب در تیمار 50 درصد نیاز آبی و تفاوت اندک عملکرد آن با تیمار 100 درصد نیاز آبی میتوان در شرایط محدودیت آب پیشنهاد نمود که 50 درصد نیاز آبی عدس تأمین گردد.
format Article
id doaj-art-983071a7c5a4480abd7760295431cf26
institution Kabale University
issn 2322-2050
2322-2778
language fas
publishDate 2015-11-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
spelling doaj-art-983071a7c5a4480abd7760295431cf262025-01-25T06:49:28ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782015-11-012233373422683تأثیر کم آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارآیی مصرف آب عدس در خرم آبادمریم صارمی0بهمن فرهادی1عباس ملکی2معصومه فراستی3کارشناس ارشد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاهاستادیار گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاهاستادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستاناستادیار گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاهسابقه و هدف: علیرغم اینکه بیش از 90 درصد آب مصرفی کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود آب مهمترین عامل محدود کننده‌ی توسعه کشاورزی در ایران می‌باشد. در طول چند سال اخیر افزایش بهره وری مصرف آب کشاورزی از طریق اعمال روش‌های کم‌آبیاری یکی از موضوعات مورد مطالعه محققین و برنامه‌ریزان کشاورزی بوده است. اگرچه استان لرستان یکی از استان-های تولید کننده عمده عدس می‌باشد تاکنون اثرات کم‌آبیاری بر روی عملکرد این محصول در این استان و حتی استان‌های همجوار مطالعه نشده است. لذا این مطالعه به منظور بررسی تأثیر کم‌آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد عدس (رقم گچساران)، در خرم آباد واقع در استان لرستان انجام شد.مواد و روش‌ها: یک آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تیمار آبیاری (شامل 100، 75، 50 و 25 درصد تبخیر- تعرق واقعی گیاه عدس حاصل از میکرو‌لایسیمتر) در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه لرستان اجرا گردید. میانگین تبخیر و تعرق اندازه‌گیری شده در چهار میکرو‌لایسیمتر واقع در مزرعه آزمایشی به عنوان نیاز آبی تیمار 100 درصد (تیمار شاهد) در نظر گرفته شد. نیاز آبی سایر تیمارها متناظر با توجه به درصد آبیاری مربوطه (75، 50 و 25 درصد) محاسبه شد. حجم آب آبیاری برای هر کدام از تیمارها با توجه به نیاز آبی، سطح کرت و راندمان ابیاری (75 درصد) محاسبه گردید. در زمان برداشت تعداد 10 بوته بطور تصادفی از دو ردیف میانی هر کرت برداشت شد و صفاتی از قبیل ارتفاع بوته، تعداد شاخه‌های اصلی، تعداد شاخه در بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، کارآیی مصرف آب (بر اساس عملکرد دانه) و بهره‌وری آب (با توجه به متوسط قیمت عدس در لرستان) اندازه‌گیری و محاسبه شد. در نهایت تجزیه و تحلیل آماری نتایج شامل تجزیه واریانس و مقایسه میانگین‌ها به روش آزمون دانکن در سطح احتمال پنج درصد و با استفاده از نرم‌افزار MSTATC انجام شد.یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد که تیمار 25 درصد نیاز آبی و 75 درصد نیاز آبی به ترتیب با 1022 و 1381 کیلوگرم در هکتار، کمترین و بیشترین عملکرد دانه را داشتند. کارآیی مصرف آب و بهره‌وری آب در تیمار 25 درصد نیاز آبی و 50 درصد نیاز آبی دارای بیشترین مقدار و در تیمار 100 درصد نیاز آبی دارای کمترین مقدار بود. آنالیز آماری نتایج بیانگر این بود که مقدار آبیاری، اثر معنی‌داری (در سطح 1٪) بر صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، کارآیی مصرف آب و بهره‌وری آب داشت.نتیجه‌گیری: با توجه به بالا بودن کارآیی مصرف آب و بهره‌وری آب در تیمار 50 درصد نیاز آبی و تفاوت اندک عملکرد آن با تیمار 100 درصد نیاز آبی میتوان در شرایط محدودیت آب پیشنهاد نمود که 50 درصد نیاز آبی عدس تأمین گردد.https://jopp.gau.ac.ir/article_2683_2aeb4ae447303d75fdd0b2496762fa4b.pdfکم آبیاریعملکردعدستیمار آبیاریکارآیی مصرف آب
spellingShingle مریم صارمی
بهمن فرهادی
عباس ملکی
معصومه فراستی
تأثیر کم آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارآیی مصرف آب عدس در خرم آباد
Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
کم آبیاری
عملکرد
عدس
تیمار آبیاری
کارآیی مصرف آب
title تأثیر کم آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارآیی مصرف آب عدس در خرم آباد
title_full تأثیر کم آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارآیی مصرف آب عدس در خرم آباد
title_fullStr تأثیر کم آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارآیی مصرف آب عدس در خرم آباد
title_full_unstemmed تأثیر کم آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارآیی مصرف آب عدس در خرم آباد
title_short تأثیر کم آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارآیی مصرف آب عدس در خرم آباد
title_sort تأثیر کم آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارآیی مصرف آب عدس در خرم آباد
topic کم آبیاری
عملکرد
عدس
تیمار آبیاری
کارآیی مصرف آب
url https://jopp.gau.ac.ir/article_2683_2aeb4ae447303d75fdd0b2496762fa4b.pdf
work_keys_str_mv AT mrymṣạrmy tạtẖyrḵmậbyạrybrʿmlḵrdạjzạyʿmlḵrdwḵạrậyymṣrfậbʿdsdrkẖrmậbạd
AT bhmnfrhạdy tạtẖyrḵmậbyạrybrʿmlḵrdạjzạyʿmlḵrdwḵạrậyymṣrfậbʿdsdrkẖrmậbạd
AT ʿbạsmlḵy tạtẖyrḵmậbyạrybrʿmlḵrdạjzạyʿmlḵrdwḵạrậyymṣrfậbʿdsdrkẖrmậbạd
AT mʿṣwmhfrạsty tạtẖyrḵmậbyạrybrʿmlḵrdạjzạyʿmlḵrdwḵạrậyymṣrfậbʿdsdrkẖrmậbạd