Türkiye Ekonomisinde Yapısal Değişim Analizi: Girdi-Çıktı Modellerinden Ampirik Bulgular
Sektörlerin birbirleriyle olan etkileşimleri, diğer bir ifadeyle bağınlaşma ilişkisindeki değişimleri ortaya koyan yapısal değişim analizi; ekonomi politika yapıcıları açısından önem taşımaktadır. Söz konusu yapısal değişimi nicel olarak ortaya konulmasında, girdi-çıktı modelleri sıkça kullanılan bi...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
2024-07-01
|
| Series: | Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3692104 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832570645311913984 |
|---|---|
| author | Barış Gök Utku Akseki Arya Akdeniz |
| author_facet | Barış Gök Utku Akseki Arya Akdeniz |
| author_sort | Barış Gök |
| collection | DOAJ |
| description | Sektörlerin birbirleriyle olan etkileşimleri, diğer bir ifadeyle bağınlaşma ilişkisindeki değişimleri ortaya koyan yapısal değişim analizi; ekonomi politika yapıcıları açısından önem taşımaktadır. Söz konusu yapısal değişimi nicel olarak ortaya konulmasında, girdi-çıktı modelleri sıkça kullanılan bir analiz aracıdır. Bu kapsamda yapısal değişim analizi, genel olarak iki farklı dönem için ilgili ekonomilerin kilit sektörlerindeki değişimleri incelemektedir. Buna ek olarak iki farklı dönem için çarpan üretim matrisinin (multiplier product matrix) hesaplanmasıyla, sektörler arası bağınlaşma ilişkilerindeki farklılıklar tespit edilebilmektedir. Bu çalışmada, Türkiye ekonomisindeki olası yapısal değişimlerin analiz edilmesi amacıyla; 1995 ve 2018 yıllarına ilişkin girdi-çıktı tabloları kullanılmıştır. OECD veri tabanından elde edilen girdi-çıktı tablolarında toplulaştırma işlemine gidilerek, 20 sektöre indirgenen tablolar aracılığıyla bağlantı etkileri hesaplanarak ilgili yıllara ilişkin kilit sektörler tanımlanmıştır. Buna göre her iki dönem için imalat ile elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı sektörleri kilit sektör niteliğindedir. 1995 yılında kilit sektörler arasında yer alan gayrimenkul faaliyetlerinin, 2018 yılında kilit sektör niteliğini yitirdiği; tarım, ormancılık ve balıkçılık ile ulaştırma ve depolama sektörlerinin ise son dönemde kilit sektör niteliği kazandığı sonucuna ulaşılmıştır. Olası yapısal değişim incelenmesi için kullanılan çarpan üretim matrisinden elde edilen bulgulara göre; Türkiye ekonomisi için tarım, ormancılık ve balıkçılık, elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı ile toptan ve perakende ticaret; motorlu taşıtların ve motosikletlerin onarımı sektörlerinin ekonomideki ağırlığının arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan gayrimenkul faaliyetleri, eğitim ile kültür, sanat eğlence, dinlence ve spor sektörlerinin ise bağınlaşma ilişkileri açısından öneminin önceki döneme göre azaldığı tespit edilmiştir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-9629ca56d4a141c696b1735048193af0 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1303-1279 |
| language | English |
| publishDate | 2024-07-01 |
| publisher | Sivas Cumhuriyet Üniversitesi |
| record_format | Article |
| series | Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi |
| spelling | doaj-art-9629ca56d4a141c696b1735048193af02025-02-02T14:34:17ZengSivas Cumhuriyet ÜniversitesiCumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi1303-12792024-07-0125338739910.37880/cumuiibf.14278522057Türkiye Ekonomisinde Yapısal Değişim Analizi: Girdi-Çıktı Modellerinden Ampirik BulgularBarış Gök0https://orcid.org/0000-0002-0131-9625Utku Akseki1https://orcid.org/0000-0002-8426-1296Arya Akdenizhttps://orcid.org/0000-0002-6473-464XEGE ÜNİVERSİTESİ, İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİEGE ÜNİVERSİTESİ, İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİSektörlerin birbirleriyle olan etkileşimleri, diğer bir ifadeyle bağınlaşma ilişkisindeki değişimleri ortaya koyan yapısal değişim analizi; ekonomi politika yapıcıları açısından önem taşımaktadır. Söz konusu yapısal değişimi nicel olarak ortaya konulmasında, girdi-çıktı modelleri sıkça kullanılan bir analiz aracıdır. Bu kapsamda yapısal değişim analizi, genel olarak iki farklı dönem için ilgili ekonomilerin kilit sektörlerindeki değişimleri incelemektedir. Buna ek olarak iki farklı dönem için çarpan üretim matrisinin (multiplier product matrix) hesaplanmasıyla, sektörler arası bağınlaşma ilişkilerindeki farklılıklar tespit edilebilmektedir. Bu çalışmada, Türkiye ekonomisindeki olası yapısal değişimlerin analiz edilmesi amacıyla; 1995 ve 2018 yıllarına ilişkin girdi-çıktı tabloları kullanılmıştır. OECD veri tabanından elde edilen girdi-çıktı tablolarında toplulaştırma işlemine gidilerek, 20 sektöre indirgenen tablolar aracılığıyla bağlantı etkileri hesaplanarak ilgili yıllara ilişkin kilit sektörler tanımlanmıştır. Buna göre her iki dönem için imalat ile elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı sektörleri kilit sektör niteliğindedir. 1995 yılında kilit sektörler arasında yer alan gayrimenkul faaliyetlerinin, 2018 yılında kilit sektör niteliğini yitirdiği; tarım, ormancılık ve balıkçılık ile ulaştırma ve depolama sektörlerinin ise son dönemde kilit sektör niteliği kazandığı sonucuna ulaşılmıştır. Olası yapısal değişim incelenmesi için kullanılan çarpan üretim matrisinden elde edilen bulgulara göre; Türkiye ekonomisi için tarım, ormancılık ve balıkçılık, elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı ile toptan ve perakende ticaret; motorlu taşıtların ve motosikletlerin onarımı sektörlerinin ekonomideki ağırlığının arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan gayrimenkul faaliyetleri, eğitim ile kültür, sanat eğlence, dinlence ve spor sektörlerinin ise bağınlaşma ilişkileri açısından öneminin önceki döneme göre azaldığı tespit edilmiştir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3692104input-output analysisstructural changeturkish economygirdi-çıktı analiziyapısal değişimtürkiye ekonomisi |
| spellingShingle | Barış Gök Utku Akseki Arya Akdeniz Türkiye Ekonomisinde Yapısal Değişim Analizi: Girdi-Çıktı Modellerinden Ampirik Bulgular Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi input-output analysis structural change turkish economy girdi-çıktı analizi yapısal değişim türkiye ekonomisi |
| title | Türkiye Ekonomisinde Yapısal Değişim Analizi: Girdi-Çıktı Modellerinden Ampirik Bulgular |
| title_full | Türkiye Ekonomisinde Yapısal Değişim Analizi: Girdi-Çıktı Modellerinden Ampirik Bulgular |
| title_fullStr | Türkiye Ekonomisinde Yapısal Değişim Analizi: Girdi-Çıktı Modellerinden Ampirik Bulgular |
| title_full_unstemmed | Türkiye Ekonomisinde Yapısal Değişim Analizi: Girdi-Çıktı Modellerinden Ampirik Bulgular |
| title_short | Türkiye Ekonomisinde Yapısal Değişim Analizi: Girdi-Çıktı Modellerinden Ampirik Bulgular |
| title_sort | turkiye ekonomisinde yapisal degisim analizi girdi cikti modellerinden ampirik bulgular |
| topic | input-output analysis structural change turkish economy girdi-çıktı analizi yapısal değişim türkiye ekonomisi |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3692104 |
| work_keys_str_mv | AT barısgok turkiyeekonomisindeyapısaldegisimanalizigirdicıktımodellerindenampirikbulgular AT utkuakseki turkiyeekonomisindeyapısaldegisimanalizigirdicıktımodellerindenampirikbulgular AT aryaakdeniz turkiyeekonomisindeyapısaldegisimanalizigirdicıktımodellerindenampirikbulgular |