نقش سرمایه اجتماعی در بهبود تابآوری خانوارهای روستایی در مقابل خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان مشهد)
امروزه جوامع روستایی بیشترین آسیب را از اثرات خشکسالی دیدهاند. با توجه به آسیبپذیری خانوارهای روستایی توجه به سرمایه اجتماعی به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های کلیدی تابآوری، میتواند بهبود روند برنامهریزی برای توسعه روستایی را تسهیل کند. لذا این پژوهش با هدف کلی بررسی نقش سرمایه اجتماعی در بهبود ابعاد...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2024-12-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_45334_aa729390e9c34570844849aa2788f18f.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832592582825213952 |
|---|---|
| author | مهری جهانسوزی حسین فراهانی جمشید عینالی بهروز محمدی یگانه |
| author_facet | مهری جهانسوزی حسین فراهانی جمشید عینالی بهروز محمدی یگانه |
| author_sort | مهری جهانسوزی |
| collection | DOAJ |
| description | امروزه جوامع روستایی بیشترین آسیب را از اثرات خشکسالی دیدهاند. با توجه به آسیبپذیری خانوارهای روستایی توجه به سرمایه اجتماعی به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های کلیدی تابآوری، میتواند بهبود روند برنامهریزی برای توسعه روستایی را تسهیل کند. لذا این پژوهش با هدف کلی بررسی نقش سرمایه اجتماعی در بهبود ابعاد تابآوری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی در سطح شهرستان مشهد انجام گرفت. در این راستا از روش تحقیق پیمایشی با به‌کارگیری پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری، 11706 نفر از خانوارهای روستایی شهرستان مشهد است که بر پایه جدول مورگان، 372 خانوار با روش نمونهگیری تصادفی طبقهای چندمرحله‌ای با انتساب متناسب انتخاب شد. برای تجزیه‌وتحلیل دادهها، از مدلسازی معادلات ساختاری (SEM)، آزمون t تک نمونهای و همبستگی پیرسون استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که خانوارهای موردمطالعه از نظر وضعیت سرمایه اجتماعی در وضعیت مطلوبی قرار دارند اما از نظر وضعیت تابآوری در وضعیت مناسبی نیستند. همچنین، نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و تمامی ابعاد تابآوری خانوارهای روستایی رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد. علاوه بر این نتایج مدلسازی معادلات ساختاری پژوهش نشان داد که ابعاد سرمایه اجتماعی با ضریب (82/0) اثر مثبتی بر ابعاد تابآوری خانوارهای روستایی در برابر خشکسالی شهرستان مشهد دارد. در بین عوامل پنهان سرمایه اجتماعی عامل شبکههای اجتماعی (93/0) بیشترین نقش را در بهبود تابآوری خانوارهای روستایی در برابر خشکسالی ایفا کرده است. همچنین بیشترین اثر سرمایه اجتماعی مربوط به بعد اقتصادی و کمترین اثر مربوط به بعد کالبدی تابآوری خانوارهای روستایی بوده است. |
| format | Article |
| id | doaj-art-94c25eb3a844459cbc9576cd5d241ee2 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| publishDate | 2024-12-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj-art-94c25eb3a844459cbc9576cd5d241ee22025-01-21T06:39:49ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762024-12-0113434438510.22067/geoeh.2024.86899.146645334نقش سرمایه اجتماعی در بهبود تابآوری خانوارهای روستایی در مقابل خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان مشهد)مهری جهانسوزی0حسین فراهانی1جمشید عینالی2بهروز محمدی یگانه3دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایراندانشیار جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایراندانشیار جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایراندانشیار جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایرانامروزه جوامع روستایی بیشترین آسیب را از اثرات خشکسالی دیدهاند. با توجه به آسیبپذیری خانوارهای روستایی توجه به سرمایه اجتماعی به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های کلیدی تابآوری، میتواند بهبود روند برنامهریزی برای توسعه روستایی را تسهیل کند. لذا این پژوهش با هدف کلی بررسی نقش سرمایه اجتماعی در بهبود ابعاد تابآوری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی در سطح شهرستان مشهد انجام گرفت. در این راستا از روش تحقیق پیمایشی با به‌کارگیری پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری، 11706 نفر از خانوارهای روستایی شهرستان مشهد است که بر پایه جدول مورگان، 372 خانوار با روش نمونهگیری تصادفی طبقهای چندمرحله‌ای با انتساب متناسب انتخاب شد. برای تجزیه‌وتحلیل دادهها، از مدلسازی معادلات ساختاری (SEM)، آزمون t تک نمونهای و همبستگی پیرسون استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که خانوارهای موردمطالعه از نظر وضعیت سرمایه اجتماعی در وضعیت مطلوبی قرار دارند اما از نظر وضعیت تابآوری در وضعیت مناسبی نیستند. همچنین، نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و تمامی ابعاد تابآوری خانوارهای روستایی رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد. علاوه بر این نتایج مدلسازی معادلات ساختاری پژوهش نشان داد که ابعاد سرمایه اجتماعی با ضریب (82/0) اثر مثبتی بر ابعاد تابآوری خانوارهای روستایی در برابر خشکسالی شهرستان مشهد دارد. در بین عوامل پنهان سرمایه اجتماعی عامل شبکههای اجتماعی (93/0) بیشترین نقش را در بهبود تابآوری خانوارهای روستایی در برابر خشکسالی ایفا کرده است. همچنین بیشترین اثر سرمایه اجتماعی مربوط به بعد اقتصادی و کمترین اثر مربوط به بعد کالبدی تابآوری خانوارهای روستایی بوده است.https://geoeh.um.ac.ir/article_45334_aa729390e9c34570844849aa2788f18f.pdfسرمایه اجتماعیمدیریت ریسک خشکسالیابعاد تاب‌آوریمدل‌سازی معادلات ساختاریشهرستان مشهد |
| spellingShingle | مهری جهانسوزی حسین فراهانی جمشید عینالی بهروز محمدی یگانه نقش سرمایه اجتماعی در بهبود تابآوری خانوارهای روستایی در مقابل خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان مشهد) جغرافیا و مخاطرات محیطی سرمایه اجتماعی مدیریت ریسک خشکسالی ابعاد تابآوری مدلسازی معادلات ساختاری شهرستان مشهد |
| title | نقش سرمایه اجتماعی در بهبود تابآوری خانوارهای روستایی در مقابل خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان مشهد) |
| title_full | نقش سرمایه اجتماعی در بهبود تابآوری خانوارهای روستایی در مقابل خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان مشهد) |
| title_fullStr | نقش سرمایه اجتماعی در بهبود تابآوری خانوارهای روستایی در مقابل خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان مشهد) |
| title_full_unstemmed | نقش سرمایه اجتماعی در بهبود تابآوری خانوارهای روستایی در مقابل خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان مشهد) |
| title_short | نقش سرمایه اجتماعی در بهبود تابآوری خانوارهای روستایی در مقابل خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان مشهد) |
| title_sort | نقش سرمایه اجتماعی در بهبود تابآوری خانوارهای روستایی در مقابل خشکسالی مطالعه موردی شهرستان مشهد |
| topic | سرمایه اجتماعی مدیریت ریسک خشکسالی ابعاد تابآوری مدلسازی معادلات ساختاری شهرستان مشهد |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_45334_aa729390e9c34570844849aa2788f18f.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mhryjhạnswzy nqsẖsrmạyhạjtmạʿydrbhbwdtạbậwrykẖạnwạrhạyrwstạyydrmqạblkẖsẖḵsạlymṭạlʿhmwrdysẖhrstạnmsẖhd AT ḥsynfrạhạny nqsẖsrmạyhạjtmạʿydrbhbwdtạbậwrykẖạnwạrhạyrwstạyydrmqạblkẖsẖḵsạlymṭạlʿhmwrdysẖhrstạnmsẖhd AT jmsẖydʿynạly nqsẖsrmạyhạjtmạʿydrbhbwdtạbậwrykẖạnwạrhạyrwstạyydrmqạblkẖsẖḵsạlymṭạlʿhmwrdysẖhrstạnmsẖhd AT bhrwzmḥmdyygạnh nqsẖsrmạyhạjtmạʿydrbhbwdtạbậwrykẖạnwạrhạyrwstạyydrmqạblkẖsẖḵsạlymṭạlʿhmwrdysẖhrstạnmsẖhd |