تحلیل مکانی و زمانی زمین‌لرزه‌های ایران در طی سال‌های 1907 تا 2023

موقعیت زمین­ساختی ایران سبب شده است تا این کشور پتانسیل لرزه­خیزی بالایی داشته باشد. با توجه به اینکه زمین­لرزه با خسارات جانی و مالی زیادی همراه است و مطالعه در این زمینه دارای اهمیت بالایی است، در این پژوهش به تحلیل مکانی و زمانی زمین­لرزه­های رخ داده در ایران پرداخته شده است. این پژوهش بر مبنای ر...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: حمید گنجائیان
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2024-12-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_45257_de17057dec3920710b2e03195e0c5356.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832592581176852480
author حمید گنجائیان
author_facet حمید گنجائیان
author_sort حمید گنجائیان
collection DOAJ
description موقعیت زمین­ساختی ایران سبب شده است تا این کشور پتانسیل لرزه­خیزی بالایی داشته باشد. با توجه به اینکه زمین­لرزه با خسارات جانی و مالی زیادی همراه است و مطالعه در این زمینه دارای اهمیت بالایی است، در این پژوهش به تحلیل مکانی و زمانی زمین­لرزه­های رخ داده در ایران پرداخته شده است. این پژوهش بر مبنای روش­های کمی است. مهم­ترین داده­های پژوهش، لایه رقومی ارتفاعی 30 متر SRTM، لایه رقومی گسل­های ایران و همچنین اطلاعات مربوط به کانون زمین­­لرزه­های ثبت شده در ایران در طی سال­های 1907 تا 2023 (1402-1286) است که از سایت USGS تهیه شده است. مهم­ترین ابزارهای پژوهش ArcGIS و SPSS بوده است. با توجه به اهداف مورد نظر، در این پژوهش ابتدا به آنالیز مکانی و سپس آنالیز زمانی زمین­لرزه­های رخ داده پرداخته شده است. بر اساس نتایج حاصله، در طی دوره زمانی موردمطالعه، 7139 زمین­لرزه با بزرگای بیش از 3 ریشتر در ایران ثبت شده است که 12 زمین­لرزه بیش از 7 ریشتر بزرگا داشته­اند (بر این اساس حدوداً هر 10 سال یک‌بار شاهد یک زمین­لرزه بیش از 7 ریشتری در ایران بوده­­ایم). نتایج آنالیز مکانی و تحلیل فضایی زمین­لرزه­های رخ داده نشان داده است که از نظر کمی و تعداد کانون­های زمین­لرزه، مناطق جنوب غربی کشور دارای بیش­ترین پتانسیل لرزه­خیزی هستند ولی از نظر زمین­لرزه­های با بزرگای بالای 7 ریشتر، مناطق شرقی و شمال غربی کشور دارای پتانسیل بالاتری هستند. همچنین مناطق مرکزی کشور، خصوصاً مناطق مجاور شهر اصفهان، دارای کم­ترین پتانسیل لرزه­خیزی هستند. نتایج آنالیز زمانی زمین­لرزه­های رخ داده نیز نشان داده است که بیش­ترین تعداد زمین­لرزه­های رخ داده مربوط به ماه­های فروردین و اردیبهشت و ساعات اولیه بامداد بوده است.
format Article
id doaj-art-8ee56007009044638ad664a492b6aab5
institution Kabale University
issn 2322-1682
2383-3076
language English
publishDate 2024-12-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj-art-8ee56007009044638ad664a492b6aab52025-01-21T06:39:48ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762024-12-0113422224310.22067/geoeh.2024.87246.147045257تحلیل مکانی و زمانی زمین‌لرزه‌های ایران در طی سال‌های 1907 تا 2023حمید گنجائیان0دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایرانموقعیت زمین­ساختی ایران سبب شده است تا این کشور پتانسیل لرزه­خیزی بالایی داشته باشد. با توجه به اینکه زمین­لرزه با خسارات جانی و مالی زیادی همراه است و مطالعه در این زمینه دارای اهمیت بالایی است، در این پژوهش به تحلیل مکانی و زمانی زمین­لرزه­های رخ داده در ایران پرداخته شده است. این پژوهش بر مبنای روش­های کمی است. مهم­ترین داده­های پژوهش، لایه رقومی ارتفاعی 30 متر SRTM، لایه رقومی گسل­های ایران و همچنین اطلاعات مربوط به کانون زمین­­لرزه­های ثبت شده در ایران در طی سال­های 1907 تا 2023 (1402-1286) است که از سایت USGS تهیه شده است. مهم­ترین ابزارهای پژوهش ArcGIS و SPSS بوده است. با توجه به اهداف مورد نظر، در این پژوهش ابتدا به آنالیز مکانی و سپس آنالیز زمانی زمین­لرزه­های رخ داده پرداخته شده است. بر اساس نتایج حاصله، در طی دوره زمانی موردمطالعه، 7139 زمین­لرزه با بزرگای بیش از 3 ریشتر در ایران ثبت شده است که 12 زمین­لرزه بیش از 7 ریشتر بزرگا داشته­اند (بر این اساس حدوداً هر 10 سال یک‌بار شاهد یک زمین­لرزه بیش از 7 ریشتری در ایران بوده­­ایم). نتایج آنالیز مکانی و تحلیل فضایی زمین­لرزه­های رخ داده نشان داده است که از نظر کمی و تعداد کانون­های زمین­لرزه، مناطق جنوب غربی کشور دارای بیش­ترین پتانسیل لرزه­خیزی هستند ولی از نظر زمین­لرزه­های با بزرگای بالای 7 ریشتر، مناطق شرقی و شمال غربی کشور دارای پتانسیل بالاتری هستند. همچنین مناطق مرکزی کشور، خصوصاً مناطق مجاور شهر اصفهان، دارای کم­ترین پتانسیل لرزه­خیزی هستند. نتایج آنالیز زمانی زمین­لرزه­های رخ داده نیز نشان داده است که بیش­ترین تعداد زمین­لرزه­های رخ داده مربوط به ماه­های فروردین و اردیبهشت و ساعات اولیه بامداد بوده است.https://geoeh.um.ac.ir/article_45257_de17057dec3920710b2e03195e0c5356.pdfمنطقه‌بندی خطر زلزلهتحلیل خطر لرزه‌ایتحلیل مکانی و زمانی زلزلهگسل‌های فعالگسل‌های زاگرس و نایبند
spellingShingle حمید گنجائیان
تحلیل مکانی و زمانی زمین‌لرزه‌های ایران در طی سال‌های 1907 تا 2023
جغرافیا و مخاطرات محیطی
منطقه‌بندی خطر زلزله
تحلیل خطر لرزه‌ای
تحلیل مکانی و زمانی زلزله
گسل‌های فعال
گسل‌های زاگرس و نایبند
title تحلیل مکانی و زمانی زمین‌لرزه‌های ایران در طی سال‌های 1907 تا 2023
title_full تحلیل مکانی و زمانی زمین‌لرزه‌های ایران در طی سال‌های 1907 تا 2023
title_fullStr تحلیل مکانی و زمانی زمین‌لرزه‌های ایران در طی سال‌های 1907 تا 2023
title_full_unstemmed تحلیل مکانی و زمانی زمین‌لرزه‌های ایران در طی سال‌های 1907 تا 2023
title_short تحلیل مکانی و زمانی زمین‌لرزه‌های ایران در طی سال‌های 1907 تا 2023
title_sort تحلیل مکانی و زمانی زمین‌لرزه‌های ایران در طی سال‌های 1907 تا 2023
topic منطقه‌بندی خطر زلزله
تحلیل خطر لرزه‌ای
تحلیل مکانی و زمانی زلزله
گسل‌های فعال
گسل‌های زاگرس و نایبند
url https://geoeh.um.ac.ir/article_45257_de17057dec3920710b2e03195e0c5356.pdf
work_keys_str_mv AT ḥmydgnjạỷyạn tḥlylmḵạnywzmạnyzmynlrzhhạyạyrạndrṭysạlhạy1907tạ2023