Balıkesir şehir merkezinde hava kirliliği seviyelerinin zamansal ve mekansal analizleri

Bu çalışmada, Güney Marmara bölgesinde bulunan Balıkesir şehir merkezinde meteorolojik faktörlerin etkisinde partikül madde (PM10) ve kükürt dioksit (SO2) konsantrasyonlarının zamansal ve mekânsal analizleri yapılmıştır. Bu çalışmada, mevcut meteorolojik koşullar ve hava kirleticilerinin seviyeleri...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: İhsan Çıldır, Atilla Mutlu
Format: Article
Language:English
Published: Çanakkale Onsekiz Mart University 2022-06-01
Series:Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1815749
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832095399487209472
author İhsan Çıldır
Atilla Mutlu
author_facet İhsan Çıldır
Atilla Mutlu
author_sort İhsan Çıldır
collection DOAJ
description Bu çalışmada, Güney Marmara bölgesinde bulunan Balıkesir şehir merkezinde meteorolojik faktörlerin etkisinde partikül madde (PM10) ve kükürt dioksit (SO2) konsantrasyonlarının zamansal ve mekânsal analizleri yapılmıştır. Bu çalışmada, mevcut meteorolojik koşullar ve hava kirleticilerinin seviyeleri istatiksel olarak incelenmiştir. Çalış-mada, hava kirleticileri ve meteorolojik parametreler (sıcaklık, rüzgar hızı, nem, basınç ve karışım yüksekliği (sabah – öğlen)) arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapılan analizlerde özellikle sonbaharın sonlarında ve kış aylarında pik yaptığı tespit edilmiştir. Balıkesir şehir merkezinde, PM10 ve SO2 seviyelerindeki değişimler ile ilgili en yüksek korelasyon katsayısına sahip olan meteorolojik parametreler sırasıyla, rüzgar hızı (r=-0,45) ve sıcaklık (r=-0,53) olarak tespit edilmiştir. PM10 değişimini açıklayabilmek için yapılan regresyon analizinde, nem(rh) ve karışım yüksekliği (sabah) verilerinin modelde etkilerinin olmadığı görülmüştür (pnem=0,60 > 0,05 ve pKar. Yük. Sab.=0,34 > 0,05). Yine, SO2 tahmini için oluşturulan regresyon modelinde ise sadece karışım yüksekliği (öğlen) verile-rinin modelde etkisinin olmadığı görülmüştür (pKar. Yük. Öğ.=0,65 > 0,05).PM10 için ölçüm değeri 100 µg/m3’ten büyük olan, 2017-2019 yılları arasında toplam 4 faklı dönemden oluşan epizot dönem tespit edilmiştir. Korelasyon analizi sonuçlarına göre birinci dönemdeki PM10 değerleri ile karışım yüksekliği (öğlen) değerleri ile aralarında pozitif yönde r=0,58 değerinde korelasyon tespit edilmiştir. Diğer dönem-lerde ise PM10 seviyelerindeki değişimlerin karışım yüksekliği (sabah-öğlen) değerleri ile istatistiksel olarak önemli düzeyde ilişki saptanmamıştır.
format Article
id doaj-art-8e49b9d1ddcc452d8ed3c9569f60031e
institution Kabale University
issn 2757-5195
language English
publishDate 2022-06-01
publisher Çanakkale Onsekiz Mart University
record_format Article
series Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences
spelling doaj-art-8e49b9d1ddcc452d8ed3c9569f60031e2025-02-05T17:58:10ZengÇanakkale Onsekiz Mart UniversityJournal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences2757-51952022-06-018224626610.28979/jarnas.950206453Balıkesir şehir merkezinde hava kirliliği seviyelerinin zamansal ve mekansal analizleriİhsan Çıldır0https://orcid.org/0000-0001-6194-9285Atilla Mutlu1https://orcid.org/0000-0002-0777-0863balıkesir üniversitesibalıkesir üniversitesiBu çalışmada, Güney Marmara bölgesinde bulunan Balıkesir şehir merkezinde meteorolojik faktörlerin etkisinde partikül madde (PM10) ve kükürt dioksit (SO2) konsantrasyonlarının zamansal ve mekânsal analizleri yapılmıştır. Bu çalışmada, mevcut meteorolojik koşullar ve hava kirleticilerinin seviyeleri istatiksel olarak incelenmiştir. Çalış-mada, hava kirleticileri ve meteorolojik parametreler (sıcaklık, rüzgar hızı, nem, basınç ve karışım yüksekliği (sabah – öğlen)) arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapılan analizlerde özellikle sonbaharın sonlarında ve kış aylarında pik yaptığı tespit edilmiştir. Balıkesir şehir merkezinde, PM10 ve SO2 seviyelerindeki değişimler ile ilgili en yüksek korelasyon katsayısına sahip olan meteorolojik parametreler sırasıyla, rüzgar hızı (r=-0,45) ve sıcaklık (r=-0,53) olarak tespit edilmiştir. PM10 değişimini açıklayabilmek için yapılan regresyon analizinde, nem(rh) ve karışım yüksekliği (sabah) verilerinin modelde etkilerinin olmadığı görülmüştür (pnem=0,60 > 0,05 ve pKar. Yük. Sab.=0,34 > 0,05). Yine, SO2 tahmini için oluşturulan regresyon modelinde ise sadece karışım yüksekliği (öğlen) verile-rinin modelde etkisinin olmadığı görülmüştür (pKar. Yük. Öğ.=0,65 > 0,05).PM10 için ölçüm değeri 100 µg/m3’ten büyük olan, 2017-2019 yılları arasında toplam 4 faklı dönemden oluşan epizot dönem tespit edilmiştir. Korelasyon analizi sonuçlarına göre birinci dönemdeki PM10 değerleri ile karışım yüksekliği (öğlen) değerleri ile aralarında pozitif yönde r=0,58 değerinde korelasyon tespit edilmiştir. Diğer dönem-lerde ise PM10 seviyelerindeki değişimlerin karışım yüksekliği (sabah-öğlen) değerleri ile istatistiksel olarak önemli düzeyde ilişki saptanmamıştır.https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1815749epizot 1hava kirliliği 2hysplit 3korelasyon 4meteoroloji 5air pollutionmeteorologycorrelationsepisodehysplit
spellingShingle İhsan Çıldır
Atilla Mutlu
Balıkesir şehir merkezinde hava kirliliği seviyelerinin zamansal ve mekansal analizleri
Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences
epizot 1
hava kirliliği 2
hysplit 3
korelasyon 4
meteoroloji 5
air pollution
meteorology
correlations
episode
hysplit
title Balıkesir şehir merkezinde hava kirliliği seviyelerinin zamansal ve mekansal analizleri
title_full Balıkesir şehir merkezinde hava kirliliği seviyelerinin zamansal ve mekansal analizleri
title_fullStr Balıkesir şehir merkezinde hava kirliliği seviyelerinin zamansal ve mekansal analizleri
title_full_unstemmed Balıkesir şehir merkezinde hava kirliliği seviyelerinin zamansal ve mekansal analizleri
title_short Balıkesir şehir merkezinde hava kirliliği seviyelerinin zamansal ve mekansal analizleri
title_sort balikesir sehir merkezinde hava kirliligi seviyelerinin zamansal ve mekansal analizleri
topic epizot 1
hava kirliliği 2
hysplit 3
korelasyon 4
meteoroloji 5
air pollution
meteorology
correlations
episode
hysplit
url https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1815749
work_keys_str_mv AT ihsancıldır balıkesirsehirmerkezindehavakirliligiseviyelerininzamansalvemekansalanalizleri
AT atillamutlu balıkesirsehirmerkezindehavakirliligiseviyelerininzamansalvemekansalanalizleri