اکولوژی جوانه‌زنی و سبز شدن بذر نیلوفروحشی (.Ipomoea purpurea L): علف هرز مهاجم در استان گلستان
چکیدهسابقه و هدف: نیلوفروحشی (Ipomoea purpurea L.) یکی از مهترین علفهای هرز خسارت زا در محصولات تابستانه در استان گلستان است. جوانه‌زنی از مهمترین مراحل زندگی گیاهان محسوب می‌شود و بررسی عوامل محیطی موثر بر جوانه‌زنی علفهای هرز جهت مدیریت صحیح‌تر آنها الزامی می‌باشد. مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسی ا...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2022-06-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_6109_f993162bbd8f8e1982bf8ef7d10fc3c8.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | چکیدهسابقه و هدف: نیلوفروحشی (Ipomoea purpurea L.) یکی از مهترین علفهای هرز خسارت زا در محصولات تابستانه در استان گلستان است. جوانه‌زنی از مهمترین مراحل زندگی گیاهان محسوب می‌شود و بررسی عوامل محیطی موثر بر جوانه‌زنی علفهای هرز جهت مدیریت صحیح‌تر آنها الزامی می‌باشد. مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسی اثر برخی عوامل محیطی و مدیریتی بر جوانه‌زنی و سبزشدن نیلوفروحشی آزمایش‌هایی در آزمایشگاه و گلخانه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 1396 انجام شد. در این مطالعه پاسخ نیلوفر وحشی به دمای ثابت (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سانتیگراد) ، متناوب (5:15، 10:20، 15:25، 20:30، 25:35) ، دمای بالا (دماهای50، 80 و 100 درجه سانتیگراد به مدت 5 و 10 دقیقه)، خشکی (صفر، 2/0-، 4/0-، 6/0-، 8/0-، 1- مگاپاسکال)، شوری (صفر، 2/0-، 4/0-، 6/0-، 8/0-، 1- ، 2/1- و 4/1- مگاپاسکال) ، اسیدیته ( 4، 5، 6، 7، 8، 9)، عمق کاشت (0، 1، 2، 3، 5، 7، 9 ، 11، 13، 15و 17 سانتی‌متر) و غرقاب ( صفر، 3، 5 و 7روز ) مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: دمای ثابت و متناوب اثر معنیداری بر درصد جوانه زنی نیلوفر وحشی داشت. بیشترین درصد جوانه‌زنی در دماهای ثابت 30 و 35 درجه سانتیگراد و در دمای متناوب 25: 15 و 30: 20 درجه سانتیگراد (روز/شب) مشاهده شد. براساس مدل دندان دماهای کاردینال جوانه زنی این گیاه شامل دماهای پایه، مطلوب فوقانی، تحتانی و سقف به ترتیب، 7، 30 ، 35 و 44 درجه سانتیگراد برآورد گردید. جوانه‌زنی بذور نیلوفروحشی با افزایش شوری و خشکی کاهش یافت. غلظتی از نمک کلرید سدیم و پلی‌اتیلن‌گلایکول که باعث کاهش 50 درصد جوانه‌زنی این گیاه شد به ترتیب معادل 06/1- و 45/0- مگاپاسکال بود. این امر نشان می دهد که این گیاه به شوری مقاوم بوده و احتمال توسعه آن در اراضی شور کشور وجود دارد. جوانه‌زنی این گیاه در pH های خنثی و قلیایی به‌طور معنیداری بیشتر از pH های اسیدی بود. در دماهای بالا، درصد جوانه زنی و زنده مانی بذرها کاهش یافت. درصد سبز شدن بذر نیلوفروحشی در اعماق دفن 1 تا 7 سانتی‌متر تفاوت معنیداری با هم نداشتند (92 تا 100 درصد). با افزایش عمق از 9 به 13 سانتی‌متر درصد سبز شدن به‌طور معنیداری کاهش یافت و هیچ بذری از عمق 15 سانتی‌متری سبز نشد. بنابراین استفاده از روش‌های بی خاکورزی و کم خاکورزی نمی‌واند در مدیریت این علف‌هرز تاثیر زیادی داشته باشد؛ مگر این که از شخم عمیق‌تر برای این کار استفاده شود. نتایج نشان داد که جوانه‌زنی بذرهای این گیاه به تنش غرقاب بسیار حساس می‌باشند.نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان داد که عوامل محیطی تأثیر بسزایی بر جوانه‌زنی و سبز شدن نیلوفروحشی دارد و از آنها می توان در طراحی سناریوهای مدیریتی موثر بهره برد. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |