TÜRKİYE’DE ENERJİ TÜKETİMİ GSYH İLİŞKİSİ: DİNAMİK BİR ANALİZ

Enerji tüketiminin GSYH üzerindeki etkileri Türkiye gibi enerji tüketiminde dışa bağımlılığı yüksek olan ülkelerde özellikle politika yapıcıları için önem arz eden bir konudur. Çalışmada enerji tüketimi GSYH ilişkisi 1970-2011 dönemleri arasında Türkiye ekonomisi için literatürden farklı olarak dina...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Hasan Murat Ertuğrul
Format: Article
Language:English
Published: Selcuk University Press 2013-06-01
Series:Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/tr/pub/susead/issue/28409/302288?publisher=selcuk
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832557910466494464
author Hasan Murat Ertuğrul
author_facet Hasan Murat Ertuğrul
author_sort Hasan Murat Ertuğrul
collection DOAJ
description Enerji tüketiminin GSYH üzerindeki etkileri Türkiye gibi enerji tüketiminde dışa bağımlılığı yüksek olan ülkelerde özellikle politika yapıcıları için önem arz eden bir konudur. Çalışmada enerji tüketimi GSYH ilişkisi 1970-2011 dönemleri arasında Türkiye ekonomisi için literatürden farklı olarak dinamik olarak incelenmiştir. Çalışmada önce, GSYH ve enerji tüketimi serileri arasındaki eş bütünleşme ilişkisi incelenmiş ve seriler arasında eş bütünleşme ilişkisi bulunmuş, daha sonra seriler arasındaki dinamik ilişki zamana göre değişen parametre yaklaşımı olan Kalman Filtresi modeliyle analiz edilmiştir. Çalışma bulgularına göre, enerji tüketimindeki %1’lik bir artışın GSYH üzerinde yol açacağı yüzdelik artışı ifade eden GSYH’nin enerji tüketimi esnekliğinin 1980-2003 döneminde genel olarak bir azalma eğiliminde olduğu, 2003 yılından itibaren ise söz konusu esneklik değerinin artmaya başladığı görülmektedir. Bu bulgular, Türkiye ekonomisinde özellikle 2003 yılından itibaren sanayide gözlenen, yüksek katma değerli ve enerji tüketiminin yoğun olduğu sektörlere doğru gerçekleşen dönüşümle uyumludur. Söz konusu esneklik değerinin önümüzdeki dönemde artış eğilimini devam ettirmesi halinde, GSYH artışı için enerji tüketiminin öneminin artacağı görülmektedir. Bu durumda Türkiye’nin enerjide yüksek dışa bağımlılığı da düşünüldüğünde enerji arz güvenliği sorunu politika yapıcılar için önemli bir husus olarak ön plana çıkmaktadır. Bu sebeple enerji dengesi içerisinde yerli kaynakların payının mümkün olduğunca arttırılması ve ithal kaynaklarda ise mümkün olduğu kadar ithalatçı ülke çeşitliliğine gidilmesi enerji arz güvenliği için son derece önemlidir.
format Article
id doaj-art-8d92c4619b46449292fdb13d547d5052
institution Kabale University
issn 2148-3043
2148-3043
language English
publishDate 2013-06-01
publisher Selcuk University Press
record_format Article
series Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi
spelling doaj-art-8d92c4619b46449292fdb13d547d50522025-02-03T01:45:47ZengSelcuk University PressSosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi2148-30432148-30432013-06-011325249266154TÜRKİYE’DE ENERJİ TÜKETİMİ GSYH İLİŞKİSİ: DİNAMİK BİR ANALİZHasan Murat ErtuğrulEnerji tüketiminin GSYH üzerindeki etkileri Türkiye gibi enerji tüketiminde dışa bağımlılığı yüksek olan ülkelerde özellikle politika yapıcıları için önem arz eden bir konudur. Çalışmada enerji tüketimi GSYH ilişkisi 1970-2011 dönemleri arasında Türkiye ekonomisi için literatürden farklı olarak dinamik olarak incelenmiştir. Çalışmada önce, GSYH ve enerji tüketimi serileri arasındaki eş bütünleşme ilişkisi incelenmiş ve seriler arasında eş bütünleşme ilişkisi bulunmuş, daha sonra seriler arasındaki dinamik ilişki zamana göre değişen parametre yaklaşımı olan Kalman Filtresi modeliyle analiz edilmiştir. Çalışma bulgularına göre, enerji tüketimindeki %1’lik bir artışın GSYH üzerinde yol açacağı yüzdelik artışı ifade eden GSYH’nin enerji tüketimi esnekliğinin 1980-2003 döneminde genel olarak bir azalma eğiliminde olduğu, 2003 yılından itibaren ise söz konusu esneklik değerinin artmaya başladığı görülmektedir. Bu bulgular, Türkiye ekonomisinde özellikle 2003 yılından itibaren sanayide gözlenen, yüksek katma değerli ve enerji tüketiminin yoğun olduğu sektörlere doğru gerçekleşen dönüşümle uyumludur. Söz konusu esneklik değerinin önümüzdeki dönemde artış eğilimini devam ettirmesi halinde, GSYH artışı için enerji tüketiminin öneminin artacağı görülmektedir. Bu durumda Türkiye’nin enerjide yüksek dışa bağımlılığı da düşünüldüğünde enerji arz güvenliği sorunu politika yapıcılar için önemli bir husus olarak ön plana çıkmaktadır. Bu sebeple enerji dengesi içerisinde yerli kaynakların payının mümkün olduğunca arttırılması ve ithal kaynaklarda ise mümkün olduğu kadar ithalatçı ülke çeşitliliğine gidilmesi enerji arz güvenliği için son derece önemlidir.https://dergipark.org.tr/tr/pub/susead/issue/28409/302288?publisher=selcukenerji tüketimi eş bütünleşme kalman filtresienergy consumption co-integration kalman filter
spellingShingle Hasan Murat Ertuğrul
TÜRKİYE’DE ENERJİ TÜKETİMİ GSYH İLİŞKİSİ: DİNAMİK BİR ANALİZ
Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi
enerji tüketimi
eş bütünleşme
kalman filtresi
energy consumption
co-integration
kalman filter
title TÜRKİYE’DE ENERJİ TÜKETİMİ GSYH İLİŞKİSİ: DİNAMİK BİR ANALİZ
title_full TÜRKİYE’DE ENERJİ TÜKETİMİ GSYH İLİŞKİSİ: DİNAMİK BİR ANALİZ
title_fullStr TÜRKİYE’DE ENERJİ TÜKETİMİ GSYH İLİŞKİSİ: DİNAMİK BİR ANALİZ
title_full_unstemmed TÜRKİYE’DE ENERJİ TÜKETİMİ GSYH İLİŞKİSİ: DİNAMİK BİR ANALİZ
title_short TÜRKİYE’DE ENERJİ TÜKETİMİ GSYH İLİŞKİSİ: DİNAMİK BİR ANALİZ
title_sort turkiye de enerji tuketimi gsyh iliskisi dinamik bir analiz
topic enerji tüketimi
eş bütünleşme
kalman filtresi
energy consumption
co-integration
kalman filter
url https://dergipark.org.tr/tr/pub/susead/issue/28409/302288?publisher=selcuk
work_keys_str_mv AT hasanmuratertugrul turkiyedeenerjituketimigsyhiliskisidinamikbiranaliz