تأثیر انتقال رسوب در عرض پهنه‌بندی سیلاب رودخانه آجی‌چای
نقشه‌های پهنه‌بندی سیلاب، یکی از اطلاعات‌پایه و مهم در مطالعات طرح‌های عمرانی در جهان محسوب می‌شوند. در روش مرسوم تهیه نقشه‌های پهنه‌بندی سیلاب، محاسبات بر اساس جریان دائمی با فرض بستر ثابت (بدون در نظر گرفتن انتقال رسوب) انجام می‌شود. هدف اصلی این تحقیق، بررسی تأثیر فرسایش و انتقال رسوب رودخانه بر...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2023-04-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_42035_b9739e000a09bfb1e7c86017e52e11b8.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832592580686118912 |
|---|---|
| author | میثم آژیده محمد تقی اعلمی حبیبه عباسی لیلا ملکانی |
| author_facet | میثم آژیده محمد تقی اعلمی حبیبه عباسی لیلا ملکانی |
| author_sort | میثم آژیده |
| collection | DOAJ |
| description | نقشه‌های پهنه‌بندی سیلاب، یکی از اطلاعات‌پایه و مهم در مطالعات طرح‌های عمرانی در جهان محسوب می‌شوند. در روش مرسوم تهیه نقشه‌های پهنه‌بندی سیلاب، محاسبات بر اساس جریان دائمی با فرض بستر ثابت (بدون در نظر گرفتن انتقال رسوب) انجام می‌شود. هدف اصلی این تحقیق، بررسی تأثیر فرسایش و انتقال رسوب رودخانه بر روی پهنه‌بندی سیلاب رودخانه‌ها است. در این راستا محاسبات پهنه‌بندی سیلاب رودخانه آجی‌چای در مدل HEC-RAS در حالت مرسوم (جریان دائمی با بستر ثابت) محاسبه گردید. در گام بعدی، محاسبات پهنه‌بندی سیلاب با استفاده از جریان شبه غیردائمی با بستر متحرک انجام شد و با نتایج حاصل از مرحله قبل مقایسه گردید تا میزان تأثیر انتقال رسوب در پهنه‌بندی سیلاب مشخص گردد. مقایسه بین نتایج به دست آمده در دو حالت جریان دائمی (بستر ثابت) و جریان شبه‌دائمی با بستر متحرک نشان داد که در مقاطع رسوب‌گذار، عرض سطح آب در حالت جریان با بستر متحرک افزایش می‌یابد. بیشترین میزان این افزایش عرض، 19 درصد است؛ به‌عبارت‌دیگر در رودخانه مذکور، عرض پهنه‌بندی سیلاب در روش مرسوم کمتر محاسبه می‌شود. این موضوع ضرورت بررسی شرایط رودخانه از نظر فرسایش و رسوب‌گذاری را تأیید می‌نماید تا زمانی که رودخانه حالت رسوب‌گذاری دارد میزان پهنه سیلاب با دقت بیشتری تعیین شود. افزایش پهنه سیلاب در مقاطع رسوب‌گذار، به دلیل انباشت رسوبات در مقطع و به دنبال آن افزایش سطح جریان و عرض پهنه‌بندی سیل است؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود در رودخانه‌های رسوب‌گذار از مدل شبه غیردائمی (بستر متحرک) جهت تهیه نقشه‌های پهنه‌بندی سیلاب جهت تأمین ایمنی بیشتر استفاده شود. نتایج این تحقیق نشان‌دهنده اهمیت ریخت‌شناسی رودخانه در تهیه نقشه‌های پهنه‌بندی سیلاب رودخانه‌ها به‌منظور مدیریت سیل است. |
| format | Article |
| id | doaj-art-8d8a4233994b4fc096b455b01a579f24 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| publishDate | 2023-04-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj-art-8d8a4233994b4fc096b455b01a579f242025-01-21T06:40:34ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762023-04-01121638510.22067/geoeh.2022.74540.115242035تأثیر انتقال رسوب در عرض پهنه‌بندی سیلاب رودخانه آجی‌چایمیثم آژیده0محمد تقی اعلمی1حبیبه عباسی2لیلا ملکانی3دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز، تبریزاستاد گروه آب دانشکده عمران، دانشگاه تبریز، تبریزاستادیار گروه عمران، دانشکده فنی و مهندسی مرند، دانشگاه تبریز، تبریزاستادیار گروه عمران، دانشکده فنی و مهندسی مرند، دانشگاه تبریز، تبریزنقشه‌های پهنه‌بندی سیلاب، یکی از اطلاعات‌پایه و مهم در مطالعات طرح‌های عمرانی در جهان محسوب می‌شوند. در روش مرسوم تهیه نقشه‌های پهنه‌بندی سیلاب، محاسبات بر اساس جریان دائمی با فرض بستر ثابت (بدون در نظر گرفتن انتقال رسوب) انجام می‌شود. هدف اصلی این تحقیق، بررسی تأثیر فرسایش و انتقال رسوب رودخانه بر روی پهنه‌بندی سیلاب رودخانه‌ها است. در این راستا محاسبات پهنه‌بندی سیلاب رودخانه آجی‌چای در مدل HEC-RAS در حالت مرسوم (جریان دائمی با بستر ثابت) محاسبه گردید. در گام بعدی، محاسبات پهنه‌بندی سیلاب با استفاده از جریان شبه غیردائمی با بستر متحرک انجام شد و با نتایج حاصل از مرحله قبل مقایسه گردید تا میزان تأثیر انتقال رسوب در پهنه‌بندی سیلاب مشخص گردد. مقایسه بین نتایج به دست آمده در دو حالت جریان دائمی (بستر ثابت) و جریان شبه‌دائمی با بستر متحرک نشان داد که در مقاطع رسوب‌گذار، عرض سطح آب در حالت جریان با بستر متحرک افزایش می‌یابد. بیشترین میزان این افزایش عرض، 19 درصد است؛ به‌عبارت‌دیگر در رودخانه مذکور، عرض پهنه‌بندی سیلاب در روش مرسوم کمتر محاسبه می‌شود. این موضوع ضرورت بررسی شرایط رودخانه از نظر فرسایش و رسوب‌گذاری را تأیید می‌نماید تا زمانی که رودخانه حالت رسوب‌گذاری دارد میزان پهنه سیلاب با دقت بیشتری تعیین شود. افزایش پهنه سیلاب در مقاطع رسوب‌گذار، به دلیل انباشت رسوبات در مقطع و به دنبال آن افزایش سطح جریان و عرض پهنه‌بندی سیل است؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود در رودخانه‌های رسوب‌گذار از مدل شبه غیردائمی (بستر متحرک) جهت تهیه نقشه‌های پهنه‌بندی سیلاب جهت تأمین ایمنی بیشتر استفاده شود. نتایج این تحقیق نشان‌دهنده اهمیت ریخت‌شناسی رودخانه در تهیه نقشه‌های پهنه‌بندی سیلاب رودخانه‌ها به‌منظور مدیریت سیل است.https://geoeh.um.ac.ir/article_42035_b9739e000a09bfb1e7c86017e52e11b8.pdfپهنه‌بندی سیلابانتقال رسوببستر ثابتبستر متحرکمدل hec-ras |
| spellingShingle | میثم آژیده محمد تقی اعلمی حبیبه عباسی لیلا ملکانی تأثیر انتقال رسوب در عرض پهنه‌بندی سیلاب رودخانه آجی‌چای جغرافیا و مخاطرات محیطی پهنه‌بندی سیلاب انتقال رسوب بستر ثابت بستر متحرک مدل hec-ras |
| title | تأثیر انتقال رسوب در عرض پهنه‌بندی سیلاب رودخانه آجی‌چای |
| title_full | تأثیر انتقال رسوب در عرض پهنه‌بندی سیلاب رودخانه آجی‌چای |
| title_fullStr | تأثیر انتقال رسوب در عرض پهنه‌بندی سیلاب رودخانه آجی‌چای |
| title_full_unstemmed | تأثیر انتقال رسوب در عرض پهنه‌بندی سیلاب رودخانه آجی‌چای |
| title_short | تأثیر انتقال رسوب در عرض پهنه‌بندی سیلاب رودخانه آجی‌چای |
| title_sort | تأثیر انتقال رسوب در عرض پهنه‌بندی سیلاب رودخانه آجی‌چای |
| topic | پهنه‌بندی سیلاب انتقال رسوب بستر ثابت بستر متحرک مدل hec-ras |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_42035_b9739e000a09bfb1e7c86017e52e11b8.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mytẖmậzẖydh tạtẖyrạntqạlrswbdrʿrḍphnhbndysylạbrwdkẖạnhậjycẖạy AT mḥmdtqyạʿlmy tạtẖyrạntqạlrswbdrʿrḍphnhbndysylạbrwdkẖạnhậjycẖạy AT ḥbybhʿbạsy tạtẖyrạntqạlrswbdrʿrḍphnhbndysylạbrwdkẖạnhậjycẖạy AT lylạmlḵạny tạtẖyrạntqạlrswbdrʿrḍphnhbndysylạbrwdkẖạnhậjycẖạy |