شناسایی تعدادی از لاین‌های برتر و سازگار کلزا از لحاظ صفات مختلف زراعی و فنولوژیکی در رشت

سابقه و هدف: کشت و توسعه زراعت کلزا به‌منظور تولید روغن و کنجاله دام و هم‌چنین به‌عنوان کشت دوم بعد از برداشت برنج برای جلوگیری از اتلاف بهره‌وری زمین از اهمیت بالایی برخوردار است، لذا انتخاب و شناسایی ارقام و لاین‌هایی که ضمن داشتن دوره رسیدگی کوتاه از ویژگی‌های زراعی مطلوب و عملکرد بالایی نیز برخو...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: الهام مهدی پور, عاطفه صبوری, محمد ربیعی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2022-12-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_6280_be01d4e5de172d724ffd1712e6646ed8.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:سابقه و هدف: کشت و توسعه زراعت کلزا به‌منظور تولید روغن و کنجاله دام و هم‌چنین به‌عنوان کشت دوم بعد از برداشت برنج برای جلوگیری از اتلاف بهره‌وری زمین از اهمیت بالایی برخوردار است، لذا انتخاب و شناسایی ارقام و لاین‌هایی که ضمن داشتن دوره رسیدگی کوتاه از ویژگی‌های زراعی مطلوب و عملکرد بالایی نیز برخوردار باشند بر اهمیت آن می‌افزاید. در این راستا پژوهش حاضر به منظور شناسایی لاین‌های برتر و سازگار از نظر صفات مختلف زراعی و فنولوژیکی در رشت انجام شد. مواد و روش‌ها: در پژوهش حاضر، تعداد 20 لاین کلزا به همراه دو رقم صفار و دلگان، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات برنج رشت طی سال زراعی 99-1398 مورد بررسی قرار گرفت. صفات اندازه گیری شده شامل روز تا سبز شدن، روز تا گلدهی، روز تا خورجین دهی، روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، ارتفاع پایین‌ترین شاخه خورجین‌دار، تعداد شاخه فرعی، قطر ساقه، طول خورجین، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت بود. از رتبه بندی آروناچالام و تجزیه گرافیکی دو طرفه ژنوتیپ در صفت برای مقایسه ژنوتیپ‌ها و تعیین برترین ژنوتیپ‌ها از لحاظ کلیه صفات انجام شد.یافته‌ها: طبق نتایج تجزیه واریانس لاین‌های مختلف از لحاظ تمامی صفات اختلاف معنی‌داری داشتند که بیانگر تنوع لاین‌ها از نظر این صفات می‌باشد. از لحاظ دوره رسیدگی، دامنه تغییرات ژنوتیپ‌ها، سه روز و از 195 (در رقم صفار و لاین SRL-98-20 ) تا حدود 198 روز (در لاین SRL-98-15) متغیر بود. در مجموع بیشترین مقدار عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک (بترتیب 30/3773 و 3/12143 کیلوگرم در هکتار) و بیشترین تعداد خورجین در بوته (1/209 عدد) در لاین SRL-98-17 مشاهده شد و باتوجه به اینکه این لاین دوره رسیدگی کوتاهی (67/196 روز) نیز داشت می‌توان به‌عنوان برترین لاین معرفی کرد. همه لاین‌ها از لحاظ عملکرد و سایر صفات زراعی و مورفولوژیکی، نسبت به رقم شاهد صفار (با عملکرد 67/1621 کیلوگرم در هکتار)، جایگاه برتری کسب کردند. رقم دلگان نیز از لحاظ عملکرد (30/2903 کیلوگرم در هکتار) برتر از رقم صفار بود. نتیجه‌گیری کلی: بر اساس نتایج رتبه‌بندی آروناچالام، و نمودار دو طرفه ژنوتیپ در صفت لاین‌های SRL-98-17، SRL-98-14، SRL-98-9، SRL-98-1، SRL-98-15 و SRL-98-12 بترتیب بالاترین رتبه‌ها را به خود اختصاص دادند و توانستند از لحاظ کلیه صفات فنولوژیکی، موفولوژیکی و صفات مرتبط با عملکرد برترین جایگاه را به خود اختصاص دهند و بنابراین بر اساس نتایج پژوهش حاضر می‌توان این لاین‌ها را به عنوان لاین‌های سازگار در شرایط آب و هوای معتدل و مرطوب شمال ایران معرفی کرد.
ISSN:2322-2050
2322-2778