ارزیابی فعالیت های زیست‌شناختی اسانس و عصاره های صمغ گیاه وشا (Dorma ammoniacum D. )

چکیده سابقه و هدف: وشا یک گیاه مونوکارپیک (تک زاد) است که بومی مرکز ایران است. حضور سسکویی ترپن ها در صمغ گیاه، نقش دفاعی مهمی در برابر قارچ ها و باکتری های بیماری زا ایجاد می کند. هدف از مطالعه حاضر ، ارزیابی فعالیت آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی اسانس و عصاره های اتیل استات ، کلروفرم ، هگزان و متانو...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: محسن مظاهری تهرانی, رحمان حسین زاده, مریم مهاجرانی, محمود تاجبخش, صمد نژاد ابراهیمی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2021-02-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_5368_f499f18ec81cafa526eb27a8b482b92e.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832586584909676544
author محسن مظاهری تهرانی
رحمان حسین زاده
مریم مهاجرانی
محمود تاجبخش
صمد نژاد ابراهیمی
author_facet محسن مظاهری تهرانی
رحمان حسین زاده
مریم مهاجرانی
محمود تاجبخش
صمد نژاد ابراهیمی
author_sort محسن مظاهری تهرانی
collection DOAJ
description چکیده سابقه و هدف: وشا یک گیاه مونوکارپیک (تک زاد) است که بومی مرکز ایران است. حضور سسکویی ترپن ها در صمغ گیاه، نقش دفاعی مهمی در برابر قارچ ها و باکتری های بیماری زا ایجاد می کند. هدف از مطالعه حاضر ، ارزیابی فعالیت آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی اسانس و عصاره های اتیل استات ، کلروفرم ، هگزان و متانولی و اسانس صمغ وشا و همچنین تعیین ترکیبات موجود در اسانس است. با توجه به این که شرایط اقلیمی بر بیوسنتز متابولیت‌های ثانویه تأثیرگذار است، در این تحقیق عصاره صمغ گیاه وشای موجود در منطقه‌ی شاهرود از دیدگاه فیتوشیمیایی مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: اسانس صمغ گیاه وشای جمع آوری شده از اطراف روستای طرود شاهرود با استفاده از GC و GC / MS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و عصاره گیری با استفاده از دستگاه سوکسله با استفاده از حلال های با قطبیت مختلف از جمله هگزان ، کلروفرم ، اتیل استات و متانول انجام گرفت. ارزیابی فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس به همراه عصاره های اتیل استات ، کلروفرم ، هگزان و متانولی صمغ دورما آمونیکوم با استفاده از روش DPPH و غربالگری ضد باکتریایی با استفاده از روش انتشار دیسک دیفیوژن و میکروبراث دایلوشن انجام شد. حداقل غلظت مهار کنندگی (MIC) و حداقل غلظت میکروب کشی (MBC) در برابر تعدادی از باکتریها اندازه گیری شد.یافته ها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که عصاره اتیل استات با IC50 = 69.0 میکروگرم بر میلی لیتر دارای بالاترین فعالیت آنتی اکسیدانی و اسانس صمغ با IC50 = 166.0 میکروگرم بر میلی لیتر دارای فعالیت آنتی اکسیدانی متوسطی می باشد. عصاره های متانولی (25/31 میکروگرم بر میلی لیتر) و کلروفرمی (50/62 میکروگرم بر میلی لیتر) فعالیت ضد باکتری خوبی از خود نشان دادند. آنالیز اسانس اولئوگام رزین گیاه به ‌وسیله‌ی دستگاه GC-MS منجر به شناسایی 51 ترکیب شد. عمده ترین این ترکیبات شامل، متیل اولئات (%2/20)، متیل پالمیتولئات ( %9/15)، فنچیل استات ( %25/7)، متیل لینولئات ( %87/6)، متیل استئارات یا متیل اکتادکانوئات (%64/6)، اولیک اسید ( %97/4)، پنتادکان ( %14/3)، آلفا- گیورجیونن ( %66/2) و بتا- بیسابولن ( %6/2) می‌باشند.نتیجه گیری: آمونیکوم به عنوان یکی از مهم‌ترین گونه‌های جنس دورما است. وجود ترکیبات تایید شده، فنولی و پلی‌ فنولی موجود در عصاره یا اسانس و همچنین حضور ترکیبات سسکویی ترپن کومارین ها / فنل ها در عصاره اولئوگام رزین که باعث فعالیت زیست‌شناختی نظیر آنتی‌اکسیدانی و ضد میکروبی و حتی ضد آلزایمر عصاره های صمغ گیاه دورما آمونیکوم گردیده و گیاه را به عنوان کاندیدای مناسبی برای کاربرد دارویی مطرح می کند. این نتایج نشان می دهد که برخی عوامل بیرونی مانند آب و هوا ، خصوصیات خاک ، تنش حشرات و میکروارگانیسم ها ، زمان برداشت محصول ، روش تهیه گیاه و روش استخراج اسانس دورما آمونیکوم ، می توانند در ترکیب شیمیایی اسانس ها و عصاره ها نقش داشته باشند.
format Article
id doaj-art-8afa4eb4926c422caf851cddbd4d5940
institution Kabale University
issn 2322-2050
2322-2778
language fas
publishDate 2021-02-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
spelling doaj-art-8afa4eb4926c422caf851cddbd4d59402025-01-25T06:58:30ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782021-02-0127421122510.22069/jopp.2020.17332.25945368ارزیابی فعالیت های زیست‌شناختی اسانس و عصاره های صمغ گیاه وشا (Dorma ammoniacum D. )محسن مظاهری تهرانی0رحمان حسین زاده1مریم مهاجرانی2محمود تاجبخش3صمد نژاد ابراهیمی4دانش‌آموخته دکتری شیمی آلی، دانشکده شیمی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایراناستاد گروه شیمی آلی، دانشکده شیمی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایراندانشیار گروه زیست‌شناسی سلولی و مولکولی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایراناستاد گروه شیمی آلی، دانشکده شیمی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایراناستادیار گروه فیتوشیمی، پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی، اوین، تهران، ایرانچکیده سابقه و هدف: وشا یک گیاه مونوکارپیک (تک زاد) است که بومی مرکز ایران است. حضور سسکویی ترپن ها در صمغ گیاه، نقش دفاعی مهمی در برابر قارچ ها و باکتری های بیماری زا ایجاد می کند. هدف از مطالعه حاضر ، ارزیابی فعالیت آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی اسانس و عصاره های اتیل استات ، کلروفرم ، هگزان و متانولی و اسانس صمغ وشا و همچنین تعیین ترکیبات موجود در اسانس است. با توجه به این که شرایط اقلیمی بر بیوسنتز متابولیت‌های ثانویه تأثیرگذار است، در این تحقیق عصاره صمغ گیاه وشای موجود در منطقه‌ی شاهرود از دیدگاه فیتوشیمیایی مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: اسانس صمغ گیاه وشای جمع آوری شده از اطراف روستای طرود شاهرود با استفاده از GC و GC / MS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و عصاره گیری با استفاده از دستگاه سوکسله با استفاده از حلال های با قطبیت مختلف از جمله هگزان ، کلروفرم ، اتیل استات و متانول انجام گرفت. ارزیابی فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس به همراه عصاره های اتیل استات ، کلروفرم ، هگزان و متانولی صمغ دورما آمونیکوم با استفاده از روش DPPH و غربالگری ضد باکتریایی با استفاده از روش انتشار دیسک دیفیوژن و میکروبراث دایلوشن انجام شد. حداقل غلظت مهار کنندگی (MIC) و حداقل غلظت میکروب کشی (MBC) در برابر تعدادی از باکتریها اندازه گیری شد.یافته ها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که عصاره اتیل استات با IC50 = 69.0 میکروگرم بر میلی لیتر دارای بالاترین فعالیت آنتی اکسیدانی و اسانس صمغ با IC50 = 166.0 میکروگرم بر میلی لیتر دارای فعالیت آنتی اکسیدانی متوسطی می باشد. عصاره های متانولی (25/31 میکروگرم بر میلی لیتر) و کلروفرمی (50/62 میکروگرم بر میلی لیتر) فعالیت ضد باکتری خوبی از خود نشان دادند. آنالیز اسانس اولئوگام رزین گیاه به ‌وسیله‌ی دستگاه GC-MS منجر به شناسایی 51 ترکیب شد. عمده ترین این ترکیبات شامل، متیل اولئات (%2/20)، متیل پالمیتولئات ( %9/15)، فنچیل استات ( %25/7)، متیل لینولئات ( %87/6)، متیل استئارات یا متیل اکتادکانوئات (%64/6)، اولیک اسید ( %97/4)، پنتادکان ( %14/3)، آلفا- گیورجیونن ( %66/2) و بتا- بیسابولن ( %6/2) می‌باشند.نتیجه گیری: آمونیکوم به عنوان یکی از مهم‌ترین گونه‌های جنس دورما است. وجود ترکیبات تایید شده، فنولی و پلی‌ فنولی موجود در عصاره یا اسانس و همچنین حضور ترکیبات سسکویی ترپن کومارین ها / فنل ها در عصاره اولئوگام رزین که باعث فعالیت زیست‌شناختی نظیر آنتی‌اکسیدانی و ضد میکروبی و حتی ضد آلزایمر عصاره های صمغ گیاه دورما آمونیکوم گردیده و گیاه را به عنوان کاندیدای مناسبی برای کاربرد دارویی مطرح می کند. این نتایج نشان می دهد که برخی عوامل بیرونی مانند آب و هوا ، خصوصیات خاک ، تنش حشرات و میکروارگانیسم ها ، زمان برداشت محصول ، روش تهیه گیاه و روش استخراج اسانس دورما آمونیکوم ، می توانند در ترکیب شیمیایی اسانس ها و عصاره ها نقش داشته باشند.https://jopp.gau.ac.ir/article_5368_f499f18ec81cafa526eb27a8b482b92e.pdfفعالیت های آنتی اکسیدانیفعالیت های ضد باکتریاسانسدورما آمونیکوم
spellingShingle محسن مظاهری تهرانی
رحمان حسین زاده
مریم مهاجرانی
محمود تاجبخش
صمد نژاد ابراهیمی
ارزیابی فعالیت های زیست‌شناختی اسانس و عصاره های صمغ گیاه وشا (Dorma ammoniacum D. )
Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
فعالیت های آنتی اکسیدانی
فعالیت های ضد باکتری
اسانس
دورما آمونیکوم
title ارزیابی فعالیت های زیست‌شناختی اسانس و عصاره های صمغ گیاه وشا (Dorma ammoniacum D. )
title_full ارزیابی فعالیت های زیست‌شناختی اسانس و عصاره های صمغ گیاه وشا (Dorma ammoniacum D. )
title_fullStr ارزیابی فعالیت های زیست‌شناختی اسانس و عصاره های صمغ گیاه وشا (Dorma ammoniacum D. )
title_full_unstemmed ارزیابی فعالیت های زیست‌شناختی اسانس و عصاره های صمغ گیاه وشا (Dorma ammoniacum D. )
title_short ارزیابی فعالیت های زیست‌شناختی اسانس و عصاره های صمغ گیاه وشا (Dorma ammoniacum D. )
title_sort ارزیابی فعالیت های زیست‌شناختی اسانس و عصاره های صمغ گیاه وشا dorma ammoniacum d
topic فعالیت های آنتی اکسیدانی
فعالیت های ضد باکتری
اسانس
دورما آمونیکوم
url https://jopp.gau.ac.ir/article_5368_f499f18ec81cafa526eb27a8b482b92e.pdf
work_keys_str_mv AT mḥsnmẓạhrythrạny ạrzyạbyfʿạlythạyzystsẖnạkẖtyạsạnswʿṣạrhhạyṣmgẖgyạhwsẖạdormaammoniacumd
AT rḥmạnḥsynzạdh ạrzyạbyfʿạlythạyzystsẖnạkẖtyạsạnswʿṣạrhhạyṣmgẖgyạhwsẖạdormaammoniacumd
AT mrymmhạjrạny ạrzyạbyfʿạlythạyzystsẖnạkẖtyạsạnswʿṣạrhhạyṣmgẖgyạhwsẖạdormaammoniacumd
AT mḥmwdtạjbkẖsẖ ạrzyạbyfʿạlythạyzystsẖnạkẖtyạsạnswʿṣạrhhạyṣmgẖgyạhwsẖạdormaammoniacumd
AT ṣmdnzẖạdạbrạhymy ạrzyạbyfʿạlythạyzystsẖnạkẖtyạsạnswʿṣạrhhạyṣmgẖgyạhwsẖạdormaammoniacumd