واکاوی همدیدی و ترمودینامیکی وقوع طوفانهای تندری در فلات ایران
ایران کشور است که هرساله با طوفانهای تندری زیادی روبهرو است. لذا در پژوهش حاضر به توزیع زمانی و مکانی و همچنین واکاوی همدیدی و ترمودینامیکی وقوع طوفانهای تندری در بخش وسیعی از فلات ایران پرداخته شد. بدین منظور از دادههای مربوط به‌روزهای همراه با طوفان تندری، 20 ایستگاه همدید در فلات ایران با تأ...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2021-10-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_40118_0dc8fd79f0c30f0507fc5391b2928477.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | ایران کشور است که هرساله با طوفانهای تندری زیادی روبهرو است. لذا در پژوهش حاضر به توزیع زمانی و مکانی و همچنین واکاوی همدیدی و ترمودینامیکی وقوع طوفانهای تندری در بخش وسیعی از فلات ایران پرداخته شد. بدین منظور از دادههای مربوط به‌روزهای همراه با طوفان تندری، 20 ایستگاه همدید در فلات ایران با تأکید بر نیمه شرقی کشور و همچنین دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل (hgt)، امگا (Omega) و رطوبت ویژه (Shum) در طول دوره آماری 2010 تا 2015 استفاده شد. پس از استخراج روزهای همراه با طوفان تندری، با استفاده از نرم‌افزار GIS Arc و روش IDW نقشههای توزیع زمانی و مکانی تهیه گردید. سپس با استفاده از نرم‌افزار GrADS نقشههای همدیدی لازم در ترازهای مختلف جو تهیه و تحلیل گردید. بررسیهای ترمودینامیکی نیز با استفاده از نمودارهای Skew-t و شاخصهای CAPE و PWAT انجام شد. نتایج حاصل از توزیع زمانی و مکانی نشان داد که در مقیاس ماهانه، از ایستگاه جیرفت در استان کرمان به سمت عرضهای بالا در ماههای آوریل و می، بیشترین فراوانی طوفان تندری وجود داشته و به‌طرف عرضهای پایینتر از ماه دسامبر تا فوریه فراوانی طوفانهای تندری بیشتر میگردد. در مقیاس فصلی نیز در نیمه شمالی منطقه موردمطالعه بیشترین رخداد طوفانهای تندری در فصل بهار دیده میشود؛ درحالی‌که در نیمه جنوبی بیشترین فراوانی مربوط به فصل زمستان است. درمجموع در همه مناطق موردمطالعه در طول سال کموبیش پتانسیل رخداد طوفان تندری وجود دارد. نتایج حاصل از واکاوی همدیدی نیز نشان داد که در روزهای همراه با طوفان تندری، اُمگای منفی و صعود و ناپایدار هوا حاکم بوده و از سوی دیگر، نفوذ رطوبت به جو منطقه و قرارگیری در زیر سرد چال‌ها و جلوی ناوه، شرایط را برای رخداد این پدیده فراهم میکند. بررسی نمودارهای skew-t و شاخصهای CAPE و PWAT نیز بیانگر وجود رطوبت بیشتر در روز طوفان نسبت بهروز قبل از طوفان و ناپایداری ناشی از صعود همرفتی شدید (حدود دو برابر) در روز رخداد طوفان تندری است. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-1682 2383-3076 |