ارزیابی خطر فرسایش خاک در کاربری‌های اراضی با استفاده از معادله اصلاح شده جهانی فرسایش خاک (مطالعه موردی: حوضه آبریز سیکان)

نوع و شدت فرسایش خاک در یک منطقه، تابع شرایط اقلیمی، پستی‌وبلندی زمین، خاک و کاربری اراضی است که در این میان اهمیت کاربری اراضی به دلیل نقش مؤثر انسان بر آن نسبت به دیگر عوامل زیادتر است. در این پژوهش با استفاده از معادله جهانی فرسایش خاک و با بهره­گیری از تصاویر ماهواره­ای سنتینل 2، میزان فرسایش خا...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: مهدی مزبانی, محمد حسین رضایی مقدم, اسد اله حجازی
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2021-05-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_39852_3d906a992fd28ea4c47843387aab0d12.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832591384051187712
author مهدی مزبانی
محمد حسین رضایی مقدم
اسد اله حجازی
author_facet مهدی مزبانی
محمد حسین رضایی مقدم
اسد اله حجازی
author_sort مهدی مزبانی
collection DOAJ
description نوع و شدت فرسایش خاک در یک منطقه، تابع شرایط اقلیمی، پستی‌وبلندی زمین، خاک و کاربری اراضی است که در این میان اهمیت کاربری اراضی به دلیل نقش مؤثر انسان بر آن نسبت به دیگر عوامل زیادتر است. در این پژوهش با استفاده از معادله جهانی فرسایش خاک و با بهره­گیری از تصاویر ماهواره­ای سنتینل 2، میزان فرسایش خاک در کاربری­های مختلف حوضه آبریز سیکان برآورد گردید. ابتدا هر یک از لایه­های R (عامل فرسایندگی بارندگی)، K (عامل فرسایش‌پذیری)، LS (عامل توپوگرافی) و P (عامل حفاظت خاک) و تحلیل­های مرتبط با آن در نرم‌افزار Arc GIS تهیه شدند. از تصاویر سنجنده ماهواره Sentinel 2 نیز جهت تهیه عامل پوشش گیاهی (C) و کاربری­های اراضی حوضه در محیط ENVI 5.3 استفاده گردید. نتایج نشان داد میزان کل فرسایش در حوضه برابر با 12811004 تن در سال و میانگین فرسایش برابر 62/17 تن در هکتار در سال است. در بین کاربری­ها، مراتع متوسط با میانگین فرسایش 98/27 تن در هکتار در سال بیشترین و مناطق کشاورزی آبی و مسکونی به ترتیب با میانگین فرسایش 43/0 و 44/0 تن در هکتار در سال کمترین فرسایش را نشان دادند. در بین عوامل تأثیر­گذار در هدر رفت خاک حوضه، عامل LS با همبستگی 9/0= r بیشترین سهم به خود اختصاص داد. بر اساس طبقه­بندی هدر رفت خاک، 42 درصد از حوضه با مقادیر بالاتر از 16 تن در هکتار در سال در وضعیت شدیدی از لحاظ هدر رفت خاک قرار دارند که اجرای عملیات­های حفاظت خاک و آبخیزداری به‌منظور جلوگیری از تخریب خاک و تقویت پوشش گیاهی به‌ویژه در بالادست حوضه بیش از پیش ضرورت و اهمیت می­یابد.
format Article
id doaj-art-87bbd472e6424342b11cb740ba6bb67f
institution Kabale University
issn 2322-1682
2383-3076
language English
publishDate 2021-05-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj-art-87bbd472e6424342b11cb740ba6bb67f2025-01-22T13:01:51ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762021-05-01101416310.22067/geoeh.2021.67238.039852ارزیابی خطر فرسایش خاک در کاربری‌های اراضی با استفاده از معادله اصلاح شده جهانی فرسایش خاک (مطالعه موردی: حوضه آبریز سیکان)مهدی مزبانی0محمد حسین رضایی مقدم1اسد اله حجازی2دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده‌ برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایراناستاد گروه ژئومورفولوژی، دانشکده‌ برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایراندانشیار گروه ژئومورفولوژی، دانشکده‌ برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایراننوع و شدت فرسایش خاک در یک منطقه، تابع شرایط اقلیمی، پستی‌وبلندی زمین، خاک و کاربری اراضی است که در این میان اهمیت کاربری اراضی به دلیل نقش مؤثر انسان بر آن نسبت به دیگر عوامل زیادتر است. در این پژوهش با استفاده از معادله جهانی فرسایش خاک و با بهره­گیری از تصاویر ماهواره­ای سنتینل 2، میزان فرسایش خاک در کاربری­های مختلف حوضه آبریز سیکان برآورد گردید. ابتدا هر یک از لایه­های R (عامل فرسایندگی بارندگی)، K (عامل فرسایش‌پذیری)، LS (عامل توپوگرافی) و P (عامل حفاظت خاک) و تحلیل­های مرتبط با آن در نرم‌افزار Arc GIS تهیه شدند. از تصاویر سنجنده ماهواره Sentinel 2 نیز جهت تهیه عامل پوشش گیاهی (C) و کاربری­های اراضی حوضه در محیط ENVI 5.3 استفاده گردید. نتایج نشان داد میزان کل فرسایش در حوضه برابر با 12811004 تن در سال و میانگین فرسایش برابر 62/17 تن در هکتار در سال است. در بین کاربری­ها، مراتع متوسط با میانگین فرسایش 98/27 تن در هکتار در سال بیشترین و مناطق کشاورزی آبی و مسکونی به ترتیب با میانگین فرسایش 43/0 و 44/0 تن در هکتار در سال کمترین فرسایش را نشان دادند. در بین عوامل تأثیر­گذار در هدر رفت خاک حوضه، عامل LS با همبستگی 9/0= r بیشترین سهم به خود اختصاص داد. بر اساس طبقه­بندی هدر رفت خاک، 42 درصد از حوضه با مقادیر بالاتر از 16 تن در هکتار در سال در وضعیت شدیدی از لحاظ هدر رفت خاک قرار دارند که اجرای عملیات­های حفاظت خاک و آبخیزداری به‌منظور جلوگیری از تخریب خاک و تقویت پوشش گیاهی به‌ویژه در بالادست حوضه بیش از پیش ضرورت و اهمیت می­یابد.https://geoeh.um.ac.ir/article_39852_3d906a992fd28ea4c47843387aab0d12.pdfفرسایش خاکمدل rusleسنجنده sentinel 2حوضه آبریز سیکاندره‌شهر
spellingShingle مهدی مزبانی
محمد حسین رضایی مقدم
اسد اله حجازی
ارزیابی خطر فرسایش خاک در کاربری‌های اراضی با استفاده از معادله اصلاح شده جهانی فرسایش خاک (مطالعه موردی: حوضه آبریز سیکان)
جغرافیا و مخاطرات محیطی
فرسایش خاک
مدل rusle
سنجنده sentinel 2
حوضه آبریز سیکان
دره‌شهر
title ارزیابی خطر فرسایش خاک در کاربری‌های اراضی با استفاده از معادله اصلاح شده جهانی فرسایش خاک (مطالعه موردی: حوضه آبریز سیکان)
title_full ارزیابی خطر فرسایش خاک در کاربری‌های اراضی با استفاده از معادله اصلاح شده جهانی فرسایش خاک (مطالعه موردی: حوضه آبریز سیکان)
title_fullStr ارزیابی خطر فرسایش خاک در کاربری‌های اراضی با استفاده از معادله اصلاح شده جهانی فرسایش خاک (مطالعه موردی: حوضه آبریز سیکان)
title_full_unstemmed ارزیابی خطر فرسایش خاک در کاربری‌های اراضی با استفاده از معادله اصلاح شده جهانی فرسایش خاک (مطالعه موردی: حوضه آبریز سیکان)
title_short ارزیابی خطر فرسایش خاک در کاربری‌های اراضی با استفاده از معادله اصلاح شده جهانی فرسایش خاک (مطالعه موردی: حوضه آبریز سیکان)
title_sort ارزیابی خطر فرسایش خاک در کاربری‌های اراضی با استفاده از معادله اصلاح شده جهانی فرسایش خاک مطالعه موردی حوضه آبریز سیکان
topic فرسایش خاک
مدل rusle
سنجنده sentinel 2
حوضه آبریز سیکان
دره‌شهر
url https://geoeh.um.ac.ir/article_39852_3d906a992fd28ea4c47843387aab0d12.pdf
work_keys_str_mv AT mhdymzbạny ạrzyạbykẖṭrfrsạysẖkẖạḵdrḵạrbryhạyạrạḍybạạstfạdhạzmʿạdlhạṣlạḥsẖdhjhạnyfrsạysẖkẖạḵmṭạlʿhmwrdyḥwḍhậbryzsyḵạn
AT mḥmdḥsynrḍạyymqdm ạrzyạbykẖṭrfrsạysẖkẖạḵdrḵạrbryhạyạrạḍybạạstfạdhạzmʿạdlhạṣlạḥsẖdhjhạnyfrsạysẖkẖạḵmṭạlʿhmwrdyḥwḍhậbryzsyḵạn
AT ạsdạlhḥjạzy ạrzyạbykẖṭrfrsạysẖkẖạḵdrḵạrbryhạyạrạḍybạạstfạdhạzmʿạdlhạṣlạḥsẖdhjhạnyfrsạysẖkẖạḵmṭạlʿhmwrdyḥwḍhậbryzsyḵạn