بررسی تفاوت ها و وراثت پذیری صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی برخی از ارقام و ژنوتیپ های سیب بومی ایران
سابقه و هدف: وجود تنوع ژنتیکی موجب ایجاد سازگاری بیشتر گیاهان به محیط‌های مختلف شده و گزینش ژنوتیپهای برتر را فراهم می‌کند. ازآنجایی‌که تنوع در ژرم‌پلاسم گیاهی در برنامه‌های اصلاحی امری مهم بشمار می‌رود، مطالعه‌ی حاضر باهدف ارزیابی ارقام مختلف سیب براساس خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی با استفاده...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2020-11-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5250_d55b8e04c50525c7c23db52619289496.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586652571140096 |
|---|---|
| author | محمدمهدی شریفانی میترا جباری احد یامچی هادی درزی رامندی |
| author_facet | محمدمهدی شریفانی میترا جباری احد یامچی هادی درزی رامندی |
| author_sort | محمدمهدی شریفانی |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: وجود تنوع ژنتیکی موجب ایجاد سازگاری بیشتر گیاهان به محیط‌های مختلف شده و گزینش ژنوتیپهای برتر را فراهم می‌کند. ازآنجایی‌که تنوع در ژرم‌پلاسم گیاهی در برنامه‌های اصلاحی امری مهم بشمار می‌رود، مطالعه‌ی حاضر باهدف ارزیابی ارقام مختلف سیب براساس خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی با استفاده از روش‌های آماری چندمتغیره صورت گرفت.مواد و روش‌ها: این پژوهش به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی دوازده ژنوتیپ سیب شامل چهار رقم بومی ایران و هشت رقم خارجی با استفاده از صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی در سال 1395 در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. ارقام مورد مطالعه از ایستگاه باغبانی کمال‌شهر کرج وابسته به موسسه تحقیقات، اصلاح و تهیه نهال و بذر تهیه شدند. درمجموع تعداد یازده صفت شامل وزن، حجم، چگالی، سفتی، اسیدیته، میزان مواد جامد محلول، درصد آب میوه به همراه میزان فنول و فلاونوئید پوست و گوشت میوه مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در کلیه صفات موردبررسی در بین ارقام سیب اختلاف آماری معنی‌داری وجود دارد که امکان گزینش ژنوتیپ‌هایی با صفات مطلوب را فراهم می‌کند. بررسی میانگین صفات نشان داد که وزن میوه از 9/161 گرم در رقم فوجی تا 5/4 گرم برای رقم گل‌قرمز متغیر بود. میزان اسیدیته از 88/0درصد برای رقم گل‌سفید تا 16/0 درصد برای ژنوتیپ شاهرود10 متغیر بود. میزان درصد مواد جامد محلول در بین ارقام از 5/19درصد برای رقم رددلیشز تا 5/11 درصد برای ارقام گوشت قرمز2 و گلاب کهنز متغیر بود. برآورد ضرایب همبستگی بین صفات نشان داد که عملکرد اسانس با صفات وزن تر گیاه، تعداد شاخه های جانبی، ارتفاع بوته، وزن خشک و درصد اسانس همبستگی مثبت و بالایی دارد. صفات وزن میوه، حجم میوه، درصد آب میوه، مواد جامد محلول، اسیدیته، فنول گوشت، فلاونوئید گوشت و فلاونوئید پوست دارای توارارث پذیری بالای 9/0 بودند که نشان دهنده تأثیر پذیری کمتر ایـن صـفات از عوامل محیطی است. به‌منظور تشخیص مهمترین صفات تأثیرگذار جهت تفکیک ارقام، از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی استفاده شد و مطابق آن سه مؤلفه اصلی توانستند درمجموع 1/84 درصد از واریانس کل را توجیه کنند. با استفاده از تجزیـه خوشه‌ای به روش وارد، ژنوتیپهای مورد بررسی بر اساس صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی در سه گروه متمایز قرار گرفتند و با توجه به فواصل ماهالانوبیس بین گروه‌های حاصل از تجزیه خوشه‌ای بیشـترین فاصله بین گروه دوم و سوم مشاهده شد. براساس نتایج حاصل از بای‌پلات، ارقام در سه گروه مجزا قرار گرفتند و همان‌طور که انتظار می‌رفت با نتایج تجزیه خوشه‌ای مشابه بود.نتیجه‌گیری: طبق نتایج این پژوهش ارقام و ژنوتیپهای سیب بومی ایران ازنظر تنوع ژنتیکی غنی بوده و می‌توانند نقش مهمی در برنامه‌های به‌نژادی سیب در آینده داشته باشند و همچنین نتایج نشان داد که برخی صفات، ضریب تغییرات فنوتیپی بالاتری داشته که اهمیت این صفات را در بررسی‌های مورفولوژیکی نشان می‌دهد |
| format | Article |
| id | doaj-art-7f995e68bd7e4f8ca43d8cbc3aba83d7 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2020-11-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-7f995e68bd7e4f8ca43d8cbc3aba83d72025-01-25T06:58:09ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782020-11-0127313114710.22069/jopp.2020.16598.25185250بررسی تفاوت ها و وراثت پذیری صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی برخی از ارقام و ژنوتیپ های سیب بومی ایرانمحمدمهدی شریفانی0میترا جباری1احد یامچی2هادی درزی رامندی3دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایراندانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد میوه‌کاری، گروه علوم باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایراناستادیار گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایراندانش‌آموخته دکتری اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایرانسابقه و هدف: وجود تنوع ژنتیکی موجب ایجاد سازگاری بیشتر گیاهان به محیط‌های مختلف شده و گزینش ژنوتیپهای برتر را فراهم می‌کند. ازآنجایی‌که تنوع در ژرم‌پلاسم گیاهی در برنامه‌های اصلاحی امری مهم بشمار می‌رود، مطالعه‌ی حاضر باهدف ارزیابی ارقام مختلف سیب براساس خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی با استفاده از روش‌های آماری چندمتغیره صورت گرفت.مواد و روش‌ها: این پژوهش به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی دوازده ژنوتیپ سیب شامل چهار رقم بومی ایران و هشت رقم خارجی با استفاده از صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی در سال 1395 در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. ارقام مورد مطالعه از ایستگاه باغبانی کمال‌شهر کرج وابسته به موسسه تحقیقات، اصلاح و تهیه نهال و بذر تهیه شدند. درمجموع تعداد یازده صفت شامل وزن، حجم، چگالی، سفتی، اسیدیته، میزان مواد جامد محلول، درصد آب میوه به همراه میزان فنول و فلاونوئید پوست و گوشت میوه مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در کلیه صفات موردبررسی در بین ارقام سیب اختلاف آماری معنی‌داری وجود دارد که امکان گزینش ژنوتیپ‌هایی با صفات مطلوب را فراهم می‌کند. بررسی میانگین صفات نشان داد که وزن میوه از 9/161 گرم در رقم فوجی تا 5/4 گرم برای رقم گل‌قرمز متغیر بود. میزان اسیدیته از 88/0درصد برای رقم گل‌سفید تا 16/0 درصد برای ژنوتیپ شاهرود10 متغیر بود. میزان درصد مواد جامد محلول در بین ارقام از 5/19درصد برای رقم رددلیشز تا 5/11 درصد برای ارقام گوشت قرمز2 و گلاب کهنز متغیر بود. برآورد ضرایب همبستگی بین صفات نشان داد که عملکرد اسانس با صفات وزن تر گیاه، تعداد شاخه های جانبی، ارتفاع بوته، وزن خشک و درصد اسانس همبستگی مثبت و بالایی دارد. صفات وزن میوه، حجم میوه، درصد آب میوه، مواد جامد محلول، اسیدیته، فنول گوشت، فلاونوئید گوشت و فلاونوئید پوست دارای توارارث پذیری بالای 9/0 بودند که نشان دهنده تأثیر پذیری کمتر ایـن صـفات از عوامل محیطی است. به‌منظور تشخیص مهمترین صفات تأثیرگذار جهت تفکیک ارقام، از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی استفاده شد و مطابق آن سه مؤلفه اصلی توانستند درمجموع 1/84 درصد از واریانس کل را توجیه کنند. با استفاده از تجزیـه خوشه‌ای به روش وارد، ژنوتیپهای مورد بررسی بر اساس صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی در سه گروه متمایز قرار گرفتند و با توجه به فواصل ماهالانوبیس بین گروه‌های حاصل از تجزیه خوشه‌ای بیشـترین فاصله بین گروه دوم و سوم مشاهده شد. براساس نتایج حاصل از بای‌پلات، ارقام در سه گروه مجزا قرار گرفتند و همان‌طور که انتظار می‌رفت با نتایج تجزیه خوشه‌ای مشابه بود.نتیجه‌گیری: طبق نتایج این پژوهش ارقام و ژنوتیپهای سیب بومی ایران ازنظر تنوع ژنتیکی غنی بوده و می‌توانند نقش مهمی در برنامه‌های به‌نژادی سیب در آینده داشته باشند و همچنین نتایج نشان داد که برخی صفات، ضریب تغییرات فنوتیپی بالاتری داشته که اهمیت این صفات را در بررسی‌های مورفولوژیکی نشان می‌دهدhttps://jopp.gau.ac.ir/article_5250_d55b8e04c50525c7c23db52619289496.pdfتجزیه خوشه‌ایتجزیه به مؤلفه‌های اصلیتنوع ژنتیکیسیبصفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی |
| spellingShingle | محمدمهدی شریفانی میترا جباری احد یامچی هادی درزی رامندی بررسی تفاوت ها و وراثت پذیری صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی برخی از ارقام و ژنوتیپ های سیب بومی ایران Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī تجزیه خوشه‌ای تجزیه به مؤلفه‌های اصلی تنوع ژنتیکی سیب صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی |
| title | بررسی تفاوت ها و وراثت پذیری صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی برخی از ارقام و ژنوتیپ های سیب بومی ایران |
| title_full | بررسی تفاوت ها و وراثت پذیری صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی برخی از ارقام و ژنوتیپ های سیب بومی ایران |
| title_fullStr | بررسی تفاوت ها و وراثت پذیری صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی برخی از ارقام و ژنوتیپ های سیب بومی ایران |
| title_full_unstemmed | بررسی تفاوت ها و وراثت پذیری صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی برخی از ارقام و ژنوتیپ های سیب بومی ایران |
| title_short | بررسی تفاوت ها و وراثت پذیری صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی برخی از ارقام و ژنوتیپ های سیب بومی ایران |
| title_sort | بررسی تفاوت ها و وراثت پذیری صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی برخی از ارقام و ژنوتیپ های سیب بومی ایران |
| topic | تجزیه خوشه‌ای تجزیه به مؤلفه‌های اصلی تنوع ژنتیکی سیب صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_5250_d55b8e04c50525c7c23db52619289496.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mḥmdmhdysẖryfạny brrsytfạwthạwwrạtẖtpdẖyryṣfạtmwrfwlwzẖyḵywfytwsẖymyạyybrkẖyạzạrqạmwzẖnwtyphạysybbwmyạyrạn AT mytrạjbạry brrsytfạwthạwwrạtẖtpdẖyryṣfạtmwrfwlwzẖyḵywfytwsẖymyạyybrkẖyạzạrqạmwzẖnwtyphạysybbwmyạyrạn AT ạḥdyạmcẖy brrsytfạwthạwwrạtẖtpdẖyryṣfạtmwrfwlwzẖyḵywfytwsẖymyạyybrkẖyạzạrqạmwzẖnwtyphạysybbwmyạyrạn AT hạdydrzyrạmndy brrsytfạwthạwwrạtẖtpdẖyryṣfạtmwrfwlwzẖyḵywfytwsẖymyạyybrkẖyạzạrqạmwzẖnwtyphạysybbwmyạyrạn |