اثر سدیم نیتروپروساید (SNP) بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک گیاه دارویی نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) تحت تنش شوری

سابقه و هدف: با توجه به میزان گستردگی شوری در خاک‌های ایران، میزان بالای شوری آب و خاک می‌تواند کیفیت محصول و بهره‌وری را محدود کند. از سوی دیگر با توجه به افزایش تقاضای جهانی برای استفاده از گیاهان دارویی از جمله نعناع فلفلی، امروزه استفاده از سدیم نیتروپروساید یکی از راهبردهای نوین برای بهبود و اف...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: کلثوم ارشان, داود صمصام پور, حسین پاسالاری
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2023-03-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_6393_0d906ce180ec0a35e5c8cfc255885b00.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:سابقه و هدف: با توجه به میزان گستردگی شوری در خاک‌های ایران، میزان بالای شوری آب و خاک می‌تواند کیفیت محصول و بهره‌وری را محدود کند. از سوی دیگر با توجه به افزایش تقاضای جهانی برای استفاده از گیاهان دارویی از جمله نعناع فلفلی، امروزه استفاده از سدیم نیتروپروساید یکی از راهبردهای نوین برای بهبود و افزایش عملکرد گیاهان در شرایط نامطلوب محیطی مانند شوری آب و خاک است. بنابراین، این مطالعه با هدف بررسی اثر سدیم نیتروپروساید (SNP) بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک گیاه دارویی نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) تحت تنش شوری اجرا شد. مواد و روش‌ها:این آزمایش در گلخانه دانشگاه هرمزگان به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1400 انجام شد. در این پژوهش دو عامل سدیم نیتروپروساید (0، 1/0 و 2/0 میلی‌مولار) و سطوح شوری (0، 25، 50، 75 و 100 میلی‌مولار) مورد مطالعه قرار گرفت. ریزوم‌هایی به‌طول 4 سانتی‌متر انتخاب شده و در گلدان‌هایی به ‌قطر 20 سانتی‌متر و ارتفاع 18 سانتی‌متر کاشته شدند. بستر کشت هر گلدان مخلوطی از خاک زراعی، ماسه و کود دامی پوسیده به نسبت 1:3:6 بود. برای هر تیمار 3 گلدان به‌ عنوان 3 تکرار در نظر گرفته شد. در هر گلدان 4 ریزوم کاشته شد. پس از رشد گیاه (8 برگی)، برگ‌های گیاه با 200 میلی‌لیتر محلول سدیم نیتروپروساید محلول‌پاشی شدند. گیاهان شاهد با استفاده از آب مقطر محلول‌پاشی شدند. عمل محلول‌پاشی 3 بار در اوایل صبح به ‌میزان 10 میلی‌لیتر به هر گلدان و با فاصله زمانی سه روز انجام شد. 24 ساعت پس از آخرین محلول‌پاشی و دو ماه پس از کاشت، گیاهان تحت تیمار شوری قرار گرفتند. 20 روز پس از اعمال تنش، بوته‌ها برداشت شده و ارزیابی صفات انجام گرفت. متغیرهای اندازه‌گیری شده شامل: طول و عرض برگ، قطر ساقه، وزن تر و خشک برگ، کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنوئید، نشت یونی، پرولین، کاتالاز و ظرفیت اکسایشی بود. یافته‌ها: نتایج نشان داد که حضور سدیم نیتروپروساید 2/0 میلی‌مولار در مقابل عدم حضور آن سبب افزایش معنی‌دار طول برگ، عرض برگ، کلروفیل a، b، کاروتنوئید و پرولین به ‌میزان (60/80، 38/65، 150، 70/38 و 120 و 13/101 درصد) در تنش شوری 100 میلی‌مولار شده است. در حالی که مشاهده شد کاربرد سدیم نیتروپروساید 1/0 میلی‌مولار سبب کاهش نشت یونی به میزان 90/365 درصد در تنش شوری 100 میلی‌مولار در مقایسه با شاهد شده است. نتیجه‌گیری: لذا با توجه به نتایج حاصل از پژوهش حاضر می‌توان محلول‌پاشی سدیم تیتروپروساید را جهت کاهش اثرات منفی تنش شوری در گیاه نعناع فلفلی توصیه نمود.
ISSN:2322-2050
2322-2778