İSKOÇ AYDINLANMASINDA “BEN VE BAŞKASI” İLİŞKİSİNİN YENİ DÜZENİ: NEZAKET
Etik coşku ile ekonomik nesnelliğin birlikte harmanlandığı sivil toplum yapılanmasıyla hayâtiyet bulan İskoç Aydınlanması insanlık tarihini önemli derecede etkilemiştir. Yerleşik pek çok şeyin devre dışı bırakılmasına neden olan bu dönem, insan ve evrensel insan doğası bilimi ile birlikte tarihin ye...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Türk Felsefe Derneği
2023-08-01
|
| Series: | Felsefe Dünyası |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2989007 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832571108557062144 |
|---|---|
| author | Emrullah Kılıç |
| author_facet | Emrullah Kılıç |
| author_sort | Emrullah Kılıç |
| collection | DOAJ |
| description | Etik coşku ile ekonomik nesnelliğin birlikte harmanlandığı sivil toplum yapılanmasıyla hayâtiyet bulan İskoç Aydınlanması insanlık tarihini önemli derecede etkilemiştir. Yerleşik pek çok şeyin devre dışı bırakılmasına neden olan bu dönem, insan ve evrensel insan doğası bilimi ile birlikte tarihin yeniden kurgulanmasına neden olarak günümüz yaşamının ağırlık merkezini de önemli ölçüde belirlemiştir. Bu bağlamda çalışmamız, söz konusu paradigmayı ve buna bağlı rafine davranışları nezaket (politeness) kavramı üzerinden ele almayı amaçlar. İskoç Aydınlanma geleneğinde nezaket, yüksek ideallere dayalı geleneksel hiyerarşik toplumlardan farklı olarak “ben ve başkası” arasındaki geçerli ilişkinin eşitlikçi ve sosyal formunu temsil eder. Bu bağlamda nezaket ile ben ve başkası arasındaki ilişki etik bir diyalog üzerine kurulur. Kamusal alanda başkası ile “Nasıl yaşamalıyız?” sorusunun cevabının aranmasında oldukça önemli bir yere sahip nezaket Batı toplumları için gündelik davranış formundan çok daha fazlasını içererek yeni dünya görüşü ve buna bağlı medeniyete giden yolun habercisi olmuştur. Nihayetinde ben ve başkası ilişkisi bakımından eşitliğe dayalı yeni bir ethos inşa edilmiştir. Fakat yeni durumun pek çok fırsatı beraberinde getirdiği görülse de yaşamın etik senfonisini dengeleyecek sağduyuyu oluşturmada vadettiği gerekli başarıyı sağladığını söylemek mümkün görünmemektedir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-78764ce235ea4c5999a4bc2e6a9607a5 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1301-0875 |
| language | English |
| publishDate | 2023-08-01 |
| publisher | Türk Felsefe Derneği |
| record_format | Article |
| series | Felsefe Dünyası |
| spelling | doaj-art-78764ce235ea4c5999a4bc2e6a9607a52025-02-02T13:20:46ZengTürk Felsefe DerneğiFelsefe Dünyası1301-08752023-08-017711213910.58634/felsefedunyasi.12600052040İSKOÇ AYDINLANMASINDA “BEN VE BAŞKASI” İLİŞKİSİNİN YENİ DÜZENİ: NEZAKETEmrullah Kılıç0https://orcid.org/0000-0003-0221-0944ANKARA HACI BAYRAM VELİ ÜNİVERSİTESİEtik coşku ile ekonomik nesnelliğin birlikte harmanlandığı sivil toplum yapılanmasıyla hayâtiyet bulan İskoç Aydınlanması insanlık tarihini önemli derecede etkilemiştir. Yerleşik pek çok şeyin devre dışı bırakılmasına neden olan bu dönem, insan ve evrensel insan doğası bilimi ile birlikte tarihin yeniden kurgulanmasına neden olarak günümüz yaşamının ağırlık merkezini de önemli ölçüde belirlemiştir. Bu bağlamda çalışmamız, söz konusu paradigmayı ve buna bağlı rafine davranışları nezaket (politeness) kavramı üzerinden ele almayı amaçlar. İskoç Aydınlanma geleneğinde nezaket, yüksek ideallere dayalı geleneksel hiyerarşik toplumlardan farklı olarak “ben ve başkası” arasındaki geçerli ilişkinin eşitlikçi ve sosyal formunu temsil eder. Bu bağlamda nezaket ile ben ve başkası arasındaki ilişki etik bir diyalog üzerine kurulur. Kamusal alanda başkası ile “Nasıl yaşamalıyız?” sorusunun cevabının aranmasında oldukça önemli bir yere sahip nezaket Batı toplumları için gündelik davranış formundan çok daha fazlasını içererek yeni dünya görüşü ve buna bağlı medeniyete giden yolun habercisi olmuştur. Nihayetinde ben ve başkası ilişkisi bakımından eşitliğe dayalı yeni bir ethos inşa edilmiştir. Fakat yeni durumun pek çok fırsatı beraberinde getirdiği görülse de yaşamın etik senfonisini dengeleyecek sağduyuyu oluşturmada vadettiği gerekli başarıyı sağladığını söylemek mümkün görünmemektedir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2989007i̇skoç aydınlanmasınezaketbenbaşkasıscottish englightenmentselfother |
| spellingShingle | Emrullah Kılıç İSKOÇ AYDINLANMASINDA “BEN VE BAŞKASI” İLİŞKİSİNİN YENİ DÜZENİ: NEZAKET Felsefe Dünyası i̇skoç aydınlanması nezaket ben başkası scottish englightenment self other |
| title | İSKOÇ AYDINLANMASINDA “BEN VE BAŞKASI” İLİŞKİSİNİN YENİ DÜZENİ: NEZAKET |
| title_full | İSKOÇ AYDINLANMASINDA “BEN VE BAŞKASI” İLİŞKİSİNİN YENİ DÜZENİ: NEZAKET |
| title_fullStr | İSKOÇ AYDINLANMASINDA “BEN VE BAŞKASI” İLİŞKİSİNİN YENİ DÜZENİ: NEZAKET |
| title_full_unstemmed | İSKOÇ AYDINLANMASINDA “BEN VE BAŞKASI” İLİŞKİSİNİN YENİ DÜZENİ: NEZAKET |
| title_short | İSKOÇ AYDINLANMASINDA “BEN VE BAŞKASI” İLİŞKİSİNİN YENİ DÜZENİ: NEZAKET |
| title_sort | iskoc aydinlanmasinda ben ve baskasi iliskisinin yeni duzeni nezaket |
| topic | i̇skoç aydınlanması nezaket ben başkası scottish englightenment self other |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2989007 |
| work_keys_str_mv | AT emrullahkılıc iskocaydinlanmasindabenvebaskasiiliskisininyeniduzeninezaket |