Kentsel Açık Yeşil Alanların Kurakçıl Peyzaj Tasarımına Uygunluğunun Değerlendirilmesi: Tokat Kenti Örneği
İklim krizi etkisiyle günden güne kuraklıkla karşılaşma olasılığı artan kentlerde, kentsel peyzajda su kullanımını azaltmak ve su döngüsüne katkı sağlamak amacıyla suyun verimli kullanımına odaklanan ve su etkin planlama ve tasarım ilkelerine dayanan kurakçıl peyzaj tasarım konsepti (Xeriscape) günd...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Atatürk University
2025-01-01
|
| Series: | Research in Agricultural Sciences |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4037907 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832583599033942016 |
|---|---|
| author | Saliha Erdoğdu Aysun Çelik Venhar Melda Hassamancıoğlu Güzella Yılmaz |
| author_facet | Saliha Erdoğdu Aysun Çelik Venhar Melda Hassamancıoğlu Güzella Yılmaz |
| author_sort | Saliha Erdoğdu |
| collection | DOAJ |
| description | İklim krizi etkisiyle günden güne kuraklıkla karşılaşma olasılığı artan kentlerde, kentsel peyzajda su kullanımını azaltmak ve su döngüsüne katkı sağlamak amacıyla suyun verimli kullanımına odaklanan ve su etkin planlama ve tasarım ilkelerine dayanan kurakçıl peyzaj tasarım konsepti (Xeriscape) gündeme gelmiştir. Bu çalışma Tokat Kenti’nin açık-yeşil alanlarının kurakçıl peyzaj tasarım yaklaşımına uygunluğunu belirlemeyi amaçlamıştır. Çalışma alanını Tokat Kenti’nde park niteliğinde olan açık yeşil alanlar oluşturmaktadır. Araştırma kent merkezindeki semt, mahalle ve cep parkı olarak gruplandırılan 124 açık-yeşil alanın kurakçıl peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri esas alınarak belirlenmiş ölçütlerle değerlendirilmesine dayanmaktadır. Araştırmanın yöntemi, her bir parkın 7 başlıkla belirlenen ölçütlerin 5’li Likert ölçeğinde uzmanlar tarafından verilen puanların analizinden oluşmaktadır. Analiz sonucunda Tokat parklarının büyük bir bölümünün mevcut durumunda kurakçıl peyzaj tasarım ilkelerine uygunluk saptanamamıştır. Kent merkezinde yer alan ve yüz ölçümü büyük semt parklarının kurakçıl konsepte uygunluklarının; yapısal ve bitkisel tasarım, işlevsellik, geçirimli yüzeylerin varlığı, kuraklığa toleranslı bitkilerin kullanımı ve etkin sulama sistemlerinin mevcudiyeti açısından diğer kategorilerdeki parklardan daha iyi düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan cep parklarının bitkisel unsurların varlığı ve mevcut donatıların bakımı konusunda bile çok düşük puan aldıkları saptanmıştır. Sonuç olarak Tokat’taki parkların su etkin ve sürdürülebilir yaklaşımlar gözetilerek tasarlanmadığı, yapılan uygulamaların ekolojik yaklaşımları barındırmadığı ortaya çıkmış, fakat kurakçıl planlama ve tasarım ilkelerine uygun stratejiler uygulandığında kentteki açık yeşil alanların dönüştürülebilir nitelikte olduğu tespit edilmiştir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-751f1eb4630947109b40def86eb214d4 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2979-9686 |
| language | English |
| publishDate | 2025-01-01 |
| publisher | Atatürk University |
| record_format | Article |
| series | Research in Agricultural Sciences |
| spelling | doaj-art-751f1eb4630947109b40def86eb214d42025-01-28T09:53:56ZengAtatürk UniversityResearch in Agricultural Sciences2979-96862025-01-01561506510.17097/agricultureatauni.150876055Kentsel Açık Yeşil Alanların Kurakçıl Peyzaj Tasarımına Uygunluğunun Değerlendirilmesi: Tokat Kenti ÖrneğiSaliha Erdoğdu0https://orcid.org/0000-0001-8639-2938Aysun Çelik1https://orcid.org/0000-0001-5289-2176Venhar Melda Hassamancıoğlu2https://orcid.org/0000-0003-3072-0749Güzella Yılmaz3https://orcid.org/0000-0002-9284-9698TOKAT GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ, ZİRAAT FAKÜLTESİ, BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜTOKAT GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ, ZİRAAT FAKÜLTESİ, BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜTOKAT GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ İÇ MİMARLIK VE ÇEVRE TASARIMI BÖLÜMÜTOKAT GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ, ZİRAAT FAKÜLTESİ, BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜİklim krizi etkisiyle günden güne kuraklıkla karşılaşma olasılığı artan kentlerde, kentsel peyzajda su kullanımını azaltmak ve su döngüsüne katkı sağlamak amacıyla suyun verimli kullanımına odaklanan ve su etkin planlama ve tasarım ilkelerine dayanan kurakçıl peyzaj tasarım konsepti (Xeriscape) gündeme gelmiştir. Bu çalışma Tokat Kenti’nin açık-yeşil alanlarının kurakçıl peyzaj tasarım yaklaşımına uygunluğunu belirlemeyi amaçlamıştır. Çalışma alanını Tokat Kenti’nde park niteliğinde olan açık yeşil alanlar oluşturmaktadır. Araştırma kent merkezindeki semt, mahalle ve cep parkı olarak gruplandırılan 124 açık-yeşil alanın kurakçıl peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri esas alınarak belirlenmiş ölçütlerle değerlendirilmesine dayanmaktadır. Araştırmanın yöntemi, her bir parkın 7 başlıkla belirlenen ölçütlerin 5’li Likert ölçeğinde uzmanlar tarafından verilen puanların analizinden oluşmaktadır. Analiz sonucunda Tokat parklarının büyük bir bölümünün mevcut durumunda kurakçıl peyzaj tasarım ilkelerine uygunluk saptanamamıştır. Kent merkezinde yer alan ve yüz ölçümü büyük semt parklarının kurakçıl konsepte uygunluklarının; yapısal ve bitkisel tasarım, işlevsellik, geçirimli yüzeylerin varlığı, kuraklığa toleranslı bitkilerin kullanımı ve etkin sulama sistemlerinin mevcudiyeti açısından diğer kategorilerdeki parklardan daha iyi düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan cep parklarının bitkisel unsurların varlığı ve mevcut donatıların bakımı konusunda bile çok düşük puan aldıkları saptanmıştır. Sonuç olarak Tokat’taki parkların su etkin ve sürdürülebilir yaklaşımlar gözetilerek tasarlanmadığı, yapılan uygulamaların ekolojik yaklaşımları barındırmadığı ortaya çıkmış, fakat kurakçıl planlama ve tasarım ilkelerine uygun stratejiler uygulandığında kentteki açık yeşil alanların dönüştürülebilir nitelikte olduğu tespit edilmiştir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4037907kurakçıl peyzaj konseptikentsel peyzaj tasarımıkentsel açık yeşil alanlarxeriscape concepturban landscape designurban open green spaces |
| spellingShingle | Saliha Erdoğdu Aysun Çelik Venhar Melda Hassamancıoğlu Güzella Yılmaz Kentsel Açık Yeşil Alanların Kurakçıl Peyzaj Tasarımına Uygunluğunun Değerlendirilmesi: Tokat Kenti Örneği Research in Agricultural Sciences kurakçıl peyzaj konsepti kentsel peyzaj tasarımı kentsel açık yeşil alanlar xeriscape concept urban landscape design urban open green spaces |
| title | Kentsel Açık Yeşil Alanların Kurakçıl Peyzaj Tasarımına Uygunluğunun Değerlendirilmesi: Tokat Kenti Örneği |
| title_full | Kentsel Açık Yeşil Alanların Kurakçıl Peyzaj Tasarımına Uygunluğunun Değerlendirilmesi: Tokat Kenti Örneği |
| title_fullStr | Kentsel Açık Yeşil Alanların Kurakçıl Peyzaj Tasarımına Uygunluğunun Değerlendirilmesi: Tokat Kenti Örneği |
| title_full_unstemmed | Kentsel Açık Yeşil Alanların Kurakçıl Peyzaj Tasarımına Uygunluğunun Değerlendirilmesi: Tokat Kenti Örneği |
| title_short | Kentsel Açık Yeşil Alanların Kurakçıl Peyzaj Tasarımına Uygunluğunun Değerlendirilmesi: Tokat Kenti Örneği |
| title_sort | kentsel acik yesil alanlarin kurakcil peyzaj tasarimina uygunlugunun degerlendirilmesi tokat kenti ornegi |
| topic | kurakçıl peyzaj konsepti kentsel peyzaj tasarımı kentsel açık yeşil alanlar xeriscape concept urban landscape design urban open green spaces |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4037907 |
| work_keys_str_mv | AT salihaerdogdu kentselacıkyesilalanlarınkurakcılpeyzajtasarımınauygunlugunundegerlendirilmesitokatkentiornegi AT aysuncelik kentselacıkyesilalanlarınkurakcılpeyzajtasarımınauygunlugunundegerlendirilmesitokatkentiornegi AT venharmeldahassamancıoglu kentselacıkyesilalanlarınkurakcılpeyzajtasarımınauygunlugunundegerlendirilmesitokatkentiornegi AT guzellayılmaz kentselacıkyesilalanlarınkurakcılpeyzajtasarımınauygunlugunundegerlendirilmesitokatkentiornegi |